Kościół św. Andrzeja Apostoła w Barczewie

Kościół św. Andrzeja Apostoła
Distinctive emblem for cultural property.svg 266 (B/124) z dnia 20.03.1957 r.[1]
kościół klasztorny franciszkanów konwentualnych
Ilustracja
Fasada kościoła
Państwo Polska
MiejscowośćBarczewo
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
Parafiaśw. Andrzeja Apostoła w Barczewie
Wezwanieśw. Andrzeja Apostoła
Położenie na mapie Barczewa
Mapa konturowa Barczewa, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Andrzeja Apostoła”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Andrzeja Apostoła”
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego
Mapa konturowa powiatu olsztyńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Andrzeja Apostoła”
Położenie na mapie gminy Barczewo
Mapa konturowa gminy Barczewo, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Andrzeja Apostoła”
Ziemia53°49′36,58″N 20°41′29,59″E/53,826828 20,691553

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Barczewie – gotycki kościół wzniesiony pod koniec XIV w. przy klasztorze franciszkanów konwentualnych.

Historia

Franciszkanie zostali osadzeni w Barczewie tuż po lokacji miasta, w 1364. Kościół powstał w latach 1380–1390 i stanowił południowe skrzydło czworobocznego założenia klasztornego. W okresie reformacji konwent zakonny podupadł. W 1584 biskupem i władcą księstwa warmińskiego został bratanek Stefana Batorego, Andrzej Batory. Władca osadził w zrujnowanym klasztorze bernardynów, którzy przebudowali świątynię w stylu renesansowym. Kościół przekryto wówczas nowym sklepieniem, zbudowano również boczną kaplicę pw. św. Antoniego Padewskiego, w której Andrzej ufundował w 1598 nagrobek dla siebie i swojego brata, Baltazara.

Cenotaf Andrzeja i Baltazara Batorych

W 1632 został tu pogrzebany sekretarz królewski, Paweł Górnicki. W XVII i XVIII wieku działał tu główny ośrodek kultu św. Antoniego[2]. W 1810 zaborcy pruscy skasowali konwent bernardynów. Zakonnicy wrócili do Barczewa po II wojnie światowej. Oprócz kościoła zachowała się część starego klasztoru. Przy południowej ścianie wybudowano dom mieszkalny dla zakonników. Po utworzeniu w 1991 Prowincji św. Franciszka z Asyżu konwent w Barczewie wszedł w skład tejże prowincji.

Architektura

Kościół powstał w XIV wieku w stylu gotyckim, ceglany, jednonawowy, przekryty późnogotyckimi sklepieniami z lat 1589–1596. Fasada uległa przebudowie w stylu barokowym w XVIII w. Wewnątrz, oprócz nagrobka Batorych, zachowało się 7 późnobarokowych ołtarzy, manierystyczne stalle i obraz Ukrzyżowania z pocz. XVII w.

Najcenniejszym elementem wyposażenia wnętrza jest późnorenesansowy cenotaf Andrzeja i Baltazara Batorych z 1598 roku, jeden z najlepiej zachowanych w Polsce zabytków manierystycznych. Jest dziełem Willema van den Blocke, który odkuł go w różnobarwnym marmurze gdańskim. W dolnej części pomnika przedstawiona jest leżąca postać Baltazara, ubrana w zbroję, a w górnej pod arkadą klęczący kardynał Batory. Nagrobek ten zapoczątkował cykl pomników z klęczącymi figurami. Biskup Batory liczył, że sprowadzeni przez niego bernardyni będą wiecznie o nim pamiętać. Jednakże kardynał Batory nie spoczął w Warmii. Został zamordowany i pochowany w Siedmiogrodzie w 1599 roku.

Ponadto ołtarz z ok. 1730, stalle w stylu manierystycznym, rokokowa ambona[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie. 2021-09-30. [dostęp 06.05.2010].
  2. ↑ Piotr Skurzyński, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A., Warszawa 2004, ISBN 83-7200-631-8, s. 83
  3. ↑ Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, Warmia, Mazury: przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996, ISBN 83-902165-0-7, s. 64

Bibliografia

  • Bartłomiej Kaczorowski, Słownik szkolny zabytki kultury polskiej, Warszawa: WSiP, 1996, ISBN 83-02-05978-1, OCLC 830107594.
  • Łoziński Jerzy Z., Pomniki sztuki w Polsce, t. II, cz. 1, Pomorze, Warszawa 1992, ISBN 83-213-3558-6

Media użyte na tej stronie

Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Barczewo location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Barczewa, Polska
Olsztyn County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Olsztyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.12 N
  • S: 53.43 N
  • W: 20.07 E
  • E: 21.15 E
Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Barczewo Kościół św Andrzeja.jpg
Autor: Lodzia69, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św Andrzeja w Barczewie z XIV wieku