Kościół św. Anny w Niemysłowicach

Kościół św. Anny w Niemysłowicach
Distinctive emblem for cultural property.svg 143/55 z 15.01.1955[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół św. Anny (2020)
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Niemysłowice

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Anny w Niemysłowicach

Wezwanie

św. Anna

Położenie na mapie gminy Prudnik
Mapa konturowa gminy Prudnik, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Anny w Niemysłowicach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Anny w Niemysłowicach”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Anny w Niemysłowicach”
Ziemia50°20′44,63″N 17°33′19,44″E/50,345730 17,555400

Kościół św. Anny w Niemysłowicachrzymskokatolicki kościół parafialny w Niemysłowicach, należący do parafii św. Anny w Niemysłowicach, w dekanacie Prudnik, diecezji opolskiej.

Historia

Kościół św. Anny po odnowieniu w 1938

Obecny kościół w Niemysłowicach został zbudowany w 1568 jako protestancki zbór. Powstał na miejscu poprzedniej, drewnianej świątyni, o której wzmianka pochodzi z 1447. Został ufundowany przez hrabinę Magdalenę z Vrbna. Koszt budowy wyniósł 400 talarów[2].

W 1629 kościół przejęli katolicy[3]. Decyzją władz kościelnych, od 1663 kościół w Niemysłowicach podlegał parafii w Ścinawie, a od 1666 parafii w Rudziczce[4]. Podczas wizytacji kościelnej w 1679 zostało odnotowane, że w Niemysłowicach: „piękny kościół nawiedzany jest przez niewielką ilość katolików. Liczni niekatolicy chodzą do niego tylko wtedy, gdy im się podoba [...] Opiekunami kościoła są: Mateusz Otte – protestant i Mateusz Rober – katolik”[5].

Podczas I wojny śląskiej w 1742, na prośbę protestantów, pruski generał Gröben doręczył królowi Fryderykowi II memoriał, w którym wnioskował, aby kościół w Niemysłowicach oddać katolikom i przekazać luteranom. Protest biskupa wrocławskiego sprawił, że katolicy zatrzymali świątynie. Luteranie jednak uzyskali wsparcie króla, który przekazał im środki na budowę zboru w Szybowicach[4].

W II połowie XIX wieku, za rządów księdza Wilhelma Vogta, do kościoła został dobudowany od południowej strony przedsionek z chórem oraz drugi chór nad zakrystią. W ten sposób zaradzono brakowi miejsc w kościele. W 1851 zbudowano nowy ołtarz i przetopiono pochodzący z 1688 dzwon[6]. Parafia w Niemysłowicach została utworzona 16 marca 1896[3]. W jej skład weszły Niemysłowice, Włóczno i Włókna[6].

Z inicjatywy księdza Jana Kollibaya w 1919 wykonano remont dachu kościoła, w 1925 odnowiono ołtarz, a w 1929 pomalowano wnętrze[7]. Ostatni niemiecki proboszcz Niemysłowic – Franz von Hirsch – doprowadził do gruntownego remontu kościoła w 1938. Związane to było z planami jego konsekracji. 19 października 1938 kościół został poświęcony przez kardynała Adolfa Bertrama[3].

Pierwszym powojennym polskim proboszczem w Niemysłowicach (lata 1945–1946) był ksiądz Józef Błotnicki[8]. W 1963 Janusz Tarabuła stworzył kościołowi polichromie.

Architektura

Nie jest znany architekt i budowniczy kościoła. Został zbudowany w stylu gotyckorenesansowym. W bryle zewnętrznej dominuje od zachodu kwadratowa wieża, mająca pięć kondygnacji z wyraźnymi wydzielonymi uskokami. Na wyższych kondygnacjach są widoczne małe okna prostokątne i strzelnicze. Najwyższa kondygnacja, rozczłonowana półkolumnami i ślepymi półkoliście zamkniętymi arkadami, jest zwieńczona prostą attyką z nowszym krenelażem oraz ośmiobocznym dachem wykonanym z cegieł[2].

Kościół jest wzniesiony na planie prostokąta. Dwunawowy o krzyżowo-żebrowych sklepieniach rozpiętych na dwóch filarach. Tadeusz Chrzanowski, będąc osobiście w niemysłowickim kościele, powiedział: „Jest to najlepiej dotąd odnowiony kościół na Opolszczyźnie”[9]. W pobliżu kościoła znajduje się cmentarz.

Przypisy

  1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2013 r. (województwo opolskie). Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013, s. 111.
  2. a b Kasza 2020 ↓, s. 843.
  3. a b c Parafie według dekanatów, www.diecezja.opole.pl [dostęp 2018-10-05] (pol.).
  4. a b Kasza 2020 ↓, s. 844.
  5. Agata Dendewicz, Franciszek Dendewicz, Niemysłowice w XVII i XVIII wieku, niemyslowice.info [dostęp 2021-10-09].
  6. a b Kasza 2020 ↓, s. 845.
  7. Kasza 2020 ↓, s. 846.
  8. Kasza 2020 ↓, s. 852.
  9. Kasza 2020 ↓, s. 854.

Bibliografia

  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.

Media użyte na tej stronie

Prudnik (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Prudnik, Polnad.
Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Prudnik County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.56 N
  • S: 50.25 N
  • W: 17.43 E
  • E: 18.06 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Niemysłowice kościół 1938.jpg
Kościół w Niemysłowicach