Kościół św. Antoniego w Braniewie
 B/42 (546/97)[1] z dnia 14.12.1957 | |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Braniewa  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |||||||||||||||||
 54°23′06,06″N 19°49′41,06″E/54,385017 19,828072 | |||||||||||||||||
Kościół Świętego Antoniego – jeden z rejestrowanych zabytków miasta Braniewa, w województwie warmińsko-mazurskim. Jest to rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Braniewo archidiecezji warmińskiej.
Świątynia, której projekt powstał w Wyższej Deputacji w Berlinie, została zbudowana przez ewangelików w latach 1830–1838, według projektu Karla Friedricha Schinkla. Jest to kościół halowy, wzniesiony w stylu późnoklasycystycznym, posiadający dwie wieże z przodu. Do 1945 roku kościół był w posiadaniu ewangelików. Budowla w 1946 roku otrzymała rangę kościoła parafialnego. Starosta braniewski przekazał ją katolickim wiernym w styczniu 1946 roku. Podczas obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski zostały podjęte prace nad odrestaurowaniem wnętrza świątyni i wykonaniem polichromii. W nawach bocznych mieszczą się dwie kondygnacje empor podpartych przez filary. Przy północnej elewacji jest umieszczona ambona, wykonana na podstawie starego projektu w latach 1936–1938.
Do zabytkowego wyposażenia świątyni należą: krucyfiks w stylu późnogotyckim z falistym ramieniem poprzecznym nawiązującym do Drzewa Życia z około 1520 roku, z symbolami ewangelistów w medalionach, prospekt organowy w stylu późnoklasycystycznym, chrzcielnica drewniana, w stylu rokokowym z około połowy XVIII wieku, dwa konfesjonały eklektyczne z I połowy XIX wieku, obraz Ukamienowanie św. Szczepana z II połowy XVII wieku, Biczowanie z początku XVIII wieku, monstrancja promienista z 1764 roku, umieszczona dawniej w kościele św. Trójcy w Braniewie, według napisu została wykonana przez złotnika Zrizewitza (Jana Zachariasza Krzyżewicza z Kurlandii), cztery świeczniki wykonane z cyny w XVIII wieku[2].
Pożar kościoła w 2016 roku
3 stycznia 2016 r. około godziny 15 został zauważony dym wydobywający się z górnych części kościoła, po kilku minutach na miejscu pojawiły się pierwsze jednostki straży pożarnej. W ciągu około 30 minut ogień wydostał się na zewnątrz i rozprzestrzenił na całe zadaszenie budowli. Spłonęło całe pokrycie dachowe, w tym drewniana konstrukcja poddasza, które się częściowo zapadło do wnętrza obiektu. Udało się uratować zabytkowe organy, ocalały dwie charakterystyczne wieże oraz część wyposażenia, którą wyniesiono w trakcie pożaru. Walkę z ogniem toczyło 29 zastępów straży pożarnej, m.in. z Braniewa, Elbląga, Olsztyna oraz Gdyni[3]. Walkę z pożarem utrudniały niska temperatura - 13°C oraz zamarzające hydranty.
Wstępne przyczyny powstania tego pożaru wskazywały na wadę przewodu kominowego (jego rozszczelnienie), co doprowadziło do zapalenia drewnianych elementów konstrukcyjnych dachu, a w konsekwencji do pożaru kościoła[4].
Koszt odbudowy kościoła Świętego Antoniego oszacowano na 2 do 2,5 miliona złotych. Odbudować trzeba było m.in. balkony, strop i dach. Uszkodzeniu uległy również zabytkowe organy. Na odbudowę kościoła przeznaczono 500 tysięcy złotych z rezerwy budżetowej[5].
Remont świątyni trwał ponad rok. Od 13 kwietnia 2017 (Wielki Czwartek) w kościele, choć niezupełnie wykończonym, są ponownie sprawowane msze święte[6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2015-09-22].
- ↑ Kościół p.w. św. Antoniego. Informacja Turystyczna w Braniewie. [dostęp 2015-09-22]. (pol.).
- ↑ Pożar kościoła w Braniewie. Runął dach, wnętrze świątyni jest zniszczone. "Straty są bardzo duże", TVN24.pl [dostęp 2016-01-04].
- ↑ Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego obiektów zabytkowych, red. naukowa Jacek Zboina, Wybrane wnioski z pożaru kościoła św. Antoniego w Braniewie, str. 42
- ↑ 2,5 miliona złotych, aby odbudować kościół w Braniewie, www.rmf24.pl [dostęp 2016-02-23].
- ↑ Wkrótce pierwsza po pożarze msza w kościele św. Antoniego, braniewo.wm.pl [dostęp 2018-06-27] (pol.).
| Elementy fortyfikacji | |
|---|---|
| Kościoły i kaplice | |
| Klasztory | |
| Wille | |
| Budynki administracji | |
| Inne |
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Braniewa, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Braniewo County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.46 N
- S: 54.09 N
- W: 19.61 E
- E: 20.40 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Autor: Aleksander Durkiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pożar, kościół św. Antoniego, Braniewo, 3.01.2016.
Autor: Łukasz Niemiec, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Braniewo, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. św. Antoniego, 1830-1837