Kościół św. Antoniego z Padwy w Chorzowie

Kościół św. Antoniego z Padwy
w Chorzowie
Distinctive emblem for cultural property.svg A/1482/92 z dnia 8 sierpnia 1992[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół w 2020 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Chorzów

Adres

ul. Kopernika

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Św. Antoniego z Padwy w Chorzowie

Wezwanie

św. Antoniego z Padwy

Wspomnienie liturgiczne

13 czerwca

Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Antoniego z Padwyw Chorzowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Antoniego z Padwyw Chorzowie”
Ziemia50°17′35″N 18°57′11″E/50,293056 18,953056

Kościół Świętego Antoniego z Padwy w Chorzowierzymskokatolicki kościół parafialny w Chorzowie, w województwie śląskim. Należy do dekanatu Chorzów archidiecezji katowickiej. Mieści się przy ulicy Kopernika.

Historia

Głównym orędownikiem budowy świątyni pod wezwaniem świętego Antoniego był ówczesny proboszcz parafii św. Jadwigi ks. Jan Gajda. Świątynia została wybudowana w ciągu czterech lat. Wykonanie projektu zostało powierzone poznańskiemu architektowi Adamowi Ballenstedtowi[2]. Przygotował on pięć wariantów projektu nowego kościoła[3]. Gdy w 1930 roku rozpoczęła się budowa świątyni okazało się, że fundamenty pod nawą muszą być wykopane o 10 metrów głębiej niż zaplanowano, a pod wieżą – jeszcze głębiej. Teren, na którym stoi świątynia, był bardzo niestabilny. Niestabilność była spowodowana wcześniejszym wybieraniem gliny dla potrzeb cegielni. Świątynia – której patronem został święty Antoni, doktor Kościoła, wielki kaznodzieja i opiekun ludzi potrzebujących – została zbudowana w latach 1930–1934[4]. Na budowniczego i przyszłego proboszcza nowej parafii został wyznaczony ks. Józef Knosała, wikariusz parafii św. Jadwigi. Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego odbyła się w dniu 28 czerwca 1931 roku. W 1931 roku świątynia otrzymała dach. W dniu 1 lipca 1932 roku poświęcono pierwszy dzwon o nazwie „Magdalenka”. Budowla uroczyście została poświęcona w dniu 9 września 1934 roku. Uroczystości przewodniczył ks. biskup katowicki Stanisław Adamski[5].

Architektura

Kościół został wzniesiony w stylu modernizmu w postaci jednoprzestrzennego wnętrza na planie prostokąta[3]. Elewacje wykonane są z kamienia i nieotynkowanej cegły[3]. W fasadzie wejściowej oraz w ścianie prezbiterium znalazły się koliste otwory okienne[3] o średnicy 5,5 m[4], na których z zewnątrz umieszczono odpowiednio: krucyfiks oraz krzyż z literami Alfa i Omega[3].

Wnętrze

Korpus nawowy oparto o siedem przęseł i przykryto sklepieniem beczkowym[3] pokrytym kryształowym wzorem[4]. Retabulum ołtarza głównego autorstwa Bogusława Langmana przedstawia św. Antoniego z Padwy i lud śląski, nad nim umieszczono witraż przedstawiający widzenie św. Antoniego, po bokach znalazły się witraże ukazujące Adorację Najświętszego Sakramentu oraz Chrystusa Zmartwychwstałego[3]. Nad emporą znajduje się witraż nawiązujący do przedstawienia typu Veraicon[3]. Pozostałe witraże przedstawiają Pietę i Mistycznego (Wielkanocnego[4]) Baranka[3], w korpusie nawowym umieszczono także ornamentalne witraże[3], wszystkie zaprojektował Dezydery Mocznay[6].

Galeria

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  2. Anna Syska, Kiełkowski, Tomasz, Styl gotycki wyklucza się. Międzywojenna architektura w województwie śląskim, Katowice, s. 61, ISBN 978-83-85871-69-9, OCLC 950002049 [dostęp 2019-07-19].
  3. a b c d e f g h i j Andrzej Holeczko-Kiehl: Kościół św. Antoniego w Chorzowie – tradycja definiowana nowoczesnością. [w:] Multimedialne studium formacji biblijnej Biblicum Śląskie. Projekt własny archidiecezji katowickiej [on-line]. Instytut Gość Media, 2016-06-07. [dostęp 2020-06-08].
  4. a b c d Andrzej Bochacz: VII wycieczka Szlakiem Mistrzów Witraży 2017 – Katowice 2017 cz.1. [w:] barwyszkla.pl [on-line]. 2017-06-06. [dostęp 2020-06-08].
  5. Historia. Parafia św. Antoniego z Padwy w Chorzowie. [dostęp 2013-02-25].
  6. Kościół św. Antoniego z Padwy. Witraże. Fundacja Tres. [dostęp 2020-06-08].

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Chorzów St Anthony church 2020.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chorzów, Kościół św. Antoniego z Padwy w Chorzowie, nr rejestru zabytków A/1482/92 z dnia 8 sierpnia 1992
Chorzow Anthony church matroneum.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Antoniego w Chorzowie, empora i prospekt organowy
Orgel St. Antonius (Königshütte).jpg
Autor: Gliwi, Licencja: CC BY-SA 4.0
Orgel von Bronisław Cepka in der St.-Antonius-Kirche in Königshütte in Oberschlesien.
Chorzów location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Chorzów, Poland
Ta mapa of Chorzów została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Chorzow Anthony church spire.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieżyczka kościoła św. Antoniego w Chorzowie
Chorzow Anthony church Christ stained glass.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Antoniego w Chorzowie, witraż przedstawiający Chrystusa (Veraicon), autor projektu: Dezydery Mocznay (ur. 1881, zm. po 1965)
Chorzow Anthony church doors.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
portal i boczne drzwi do kościoła św. Antoniego w Chorzowie
Chorzow St Anthony church cross 2022.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół parafialny św. Antoniego z Padwy, elewacja południowa od strony prezbiterium
Chorzow Anthony church interior.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Antoniego w Chorzowie, wnętrze
Chorzow Anthony church altar.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Antoniego w Chorzowie, ołtarz