Kościół św. Bartłomieja w Morawicy
 A-164 z 22 stycznia 1970[1] | |||||||||||||||||
| kościół parafialny w Morawicy | |||||||||||||||||
 Kościół św. Bartłomieja i cmentarz parafialny w Morawicy (2019) | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | 32-084 Morawica 5 | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Liszki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Liszki") | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |||||||||||||||||
 50°04′42,38″N 19°45′07,16″E/50,078440 19,751990 | |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół św. Bartłomieja Apostoła – rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w powiecie krakowskim, w gminie Liszki, w Morawicy.
Obiekt w skład którego wchodzi: kościół, plebania, dzwonnica, ogrodzenie oraz wzgórze kościelne (dawne zamkowe) wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.
Historia
W 1743 roku stary kościół rozebrano i do 1748 na jego miejscu zbudowano obecny. Kościół stoi na fundamentach dawnego zamku Toporczyków-Tęczyńskich. Fundatorami byli August Aleksander Czartoryski i jego żona Zofia z Sieniawskich, a architektem był Franciszek Placidi[2]. Konsekrowany w roku 1755 przez biskupa Andrzeja Stanisława Załuskiego. Obok kościoła znajduje się kaplica rodziny Szybalskich z XIX wieku. Na cmentarzu m.in. kaplica Radziwiłłów z XIX wieku i grób kapitana Mieczysława Medweckiego[3].
Architektura
Kościół późnobarokowy, murowany, orientowany, jednonawowy. Do prezbiterium nakrytego sklepieniem żaglastym, zamkniętego półkolistą apsydą, dobudowano jednakowe przybudówki przeznaczone na skarbiec i zakrystię[4]. Nawa nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami na gurtach[5]. Wewnątrz wokół świątyni, nad kapitelami biegnie gzyms ze stojącą na nim żelazną balustradą[3].
Wystrój i wyposażenie
- w fasadzie portal z czarnego marmuru dębnickiego z herbami fundatorów[5];
- ołtarze późnobarokowe zdobione snycerką o motywach regencyjnych, prawdopodobnie projektu Franciszka Placidiego[5];
- obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z sukienkami z XVII wieku, według tradycji pochodzący z kaplicy zamku Tenczyn[5];
- ornaty z XVII i XVIII wieku[5];
- barokowa chrzcielnica z marmuru dębnickiego, z 2 połowy XVII wieku nakryta ozdobną czaszą, o wyglądzie kielicha (zobacz), autorstwa Zielaskiego[3];
- szafka w ścianie (zobacz), w której dawniej były przechowywane oleje święte do chrztu i namaszczenia chorych[3];
- ambona późnobarokowa[3].
Dzwonnica
Wolno stojąca, murowana dzwonnica parawanowa w kształcie arkady z czasu budowy kościoła, z dzwonami „Jan” z 1726 roku, oraz „Maria” i „Bartłomiej” z 1975 roku[3][4].
Plebania
W 1666 roku jedną z partii zamku w Morawicy zaadaptowano na plebanię i częściowo przebudowano po 1871. Pod murowanym, dwupiętrowym budynkiem zachowały się wykute w litej skale podziemne chodniki umożliwiające ucieczkę podczas oblężenia[6]. Na parterze trzy izby sklepione kolebkowo. W budynku znajduje się tablica fundacyjna z 1666 roku, oraz portrety Augusta Aleksandra Czartoryskiego z połowy XVIII wieku i Zofii z Czartoryskich Lubomirskiej z początku XIX wieku[3][5].
%2c_Morawica_village%2c_Krak%c3%b3w_County%2c_Lesser_Poland_Voivodeship%2c_Poland.jpg)
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
- ↑ Sztuka Krakowa 1978 ↓, s. 392.
- ↑ a b c d e f g Strona parafii ↓.
- ↑ a b Krasnowolski 2013 ↓, s. 200.
- ↑ a b c d e f Kornecki 2013 ↓, s. 84.
- ↑ Kornecki 2013 ↓, s. 51.
Bibliografia
- Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
- Strona parafii. parafia.morawica.net. [dostęp 2017-05-17].
- Marian Kornecki: Sztuka Sakralna. Kraków: Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, 2013.
- Sztuka Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.34 N
- S: 49.87 N
- W: 19.50 E
- E: 20.37 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Bartłomieja i cmentarz parafialny w Morawicy, widok od wschodu
Autor: Piotrekwas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół par. p.w. św. Bartłomieja, Morawica - wejście na plebanie
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Bartłomieja Apostoła (wnętrze), Morawica, powiat krakowski, Małopolska
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Morawica, dzwonnica
Autor: Piotrekwas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół par. p.w. św. Bartłomieja, Morawica - mur