Kościół św. Bernardyna w Grybowie

Murek stanowiący obrys ścian dawnego kościoła.

Kościół św. Bernardyna ze Sieny – drewniany kościół, który znajdował się w Grybowie po wschodniej stronie miasta, w sąsiedztwie starej plebanii. Zniszczony podczas II wojny światowej.

Historia

Kościół został wzniesiony w 1455 r. za sprawą niejakiego Braniriusa. Świadczy o tym napis wyryty na drewnianych bliźniaczych odrzwiach głównego wejścia do nawy. Jego wybudowanie wiązało się z początkowym okresem rozpowszechniania się na terenie Małopolski kultu św. Bernardyna, założyciela zakonu bernardynów.

Kościół spłonął 17 stycznia 1945 r. podczas wypierania z Grybowa przez Rosjan wojsk niemieckich. Na miejscu, w którym znajdował się ów kościół, został wzniesiony z inicjatywy księdza Adama Kaźmierczaka niski murek z kamienia łamanego stanowiący obrys jego ścian.

Architektura

Był to obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, z kwadratową niemal nawą o ściętych narożnikach oraz trójbocznie zakończonym prezbiterium. Miał szalowane ściany i wysoki czterospadowy dach, na którym wznosiła się niewielka wieżyczka na sygnaturkę. Przy jego zachodniej, przeprutej w strefie podokapowej trzema oknami, ścianie znajdowała się niewielka drewniana przybudówka nakryta dachem siodłowym, mieszcząca przedsionek, z którego wejście, ujęte we wspomniane wyżej bliźniacze odrzwia, wprowadzało do nawy. Wnętrze nakrywały płaskie stropy z dekoracją malarską. W nawie głównej elementem kompozycji był okrąg z wizerunkiem Chrystusa przedstawionego w półpostaci, a wykonany – według określenia Stanisława Tomkiewicza – w stylu bizantyjsko-ruskim. W końcu XIX w. deski z tym malowidłem zostały przeniesione do kruchty zachodniej.

Bibliografia

• Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, DanutaD. Quirini-Popławska, t. III, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 1995, ISBN 83-7052-235-1, OCLC 77509602 .