Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej

Kościół św. Filipa i św. Jakuba
w Sękowej
Distinctive emblem for cultural property.svg A-552/A-111[1] z dnia 16.02.1972
kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Sękowa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Józefa Oblubieńca NMP w Sękowej

Wezwanie

św. Filipa i św. Jakuba

Położenie na mapie gminy Sękowa
Mapa konturowa gminy Sękowa, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Filipa i św. Jakubaw Sękowej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Filipa i św. Jakubaw Sękowej”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Filipa i św. Jakubaw Sękowej”
Ziemia49°37′50,1″N 21°11′09,8″E/49,630583 21,186056
Drewniane kościoły południowej Małopolski[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Polska

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

III, IV

Numer ref.

1053

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2003
na 27. sesji

Kościół św. Filipa i św. Jakuba – drewniany kościół filialny w Sękowej pod wezwaniem św. Filipa i św. Jakuba w stylu gotyckim sakralnego budownictwa drewnianego, znajdujący się wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na swoją historię oraz specyficzny wygląd często nazywany Perłą Beskidu Niskiego[2].

Wzniesiony na początku XVI wieku (ok. 1520 r., najpóźniej w 1522), należy do najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych, do 1914 roku uważany był za najpiękniejszy drewniany kościół w Małopolsce.

Jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, konstrukcji zrębowej, na fundamencie z kamienia łamanego. Ściany z ręcznie ciosanych, modrzewiowych bali pokryte są w całości gontem. Węższe prezbiterium i szerszą nawę nakrywa wspólny stromy dach jednokalenicowy o więźbie storczykowej. W XVII w. dostawiono wieżę o konstrukcji słupowo – ramowej z pozorną, oszalowaną izbicą nakrytą kopulastym hełmem, otwarta w przyziemiu i rozłożyste soboty – otwarte wsparte na słupach nadające świątyni zindywidualizowany charakter oraz wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią, nakryta ostrosłupowym, blaszanym hełmem[3]. Całość pokryto wyniosłym dachem o miękkich płaszczyznach[4]. W 1819 przebudowano zakrystię i chór muzyczny, przed 1888 pokryty polichromią o motywach neogotyckich. Wnętrze nakrywają stropy płaskie w nawie z zakrzywieniami, otwór w ścianie tęczowej prostokątny, a w nim profilowana belką tęczowa z drewnianym krucyfiksem z XVI w. Nawę od południa i prezbiterium południa i północy doświetlają zdwojone okna. Posiada trzy wejścia: do nawy od zachodu i poLudnia oraz z zakrystii. Portal od strony zachodniej jest zwieńczony łukiem trójlistnym w ośli grzbiet[2].

Wyposażenie wnętrza dość ubogie, ponieważ kościół został poważnie zdewastowany podczas działań wojennych na przełomie 1914 – 1915 roku, w trakcie zaciętych walk bitwy pod Gorlicami (drewniany materiał posłużył na budowę okopów i na opał). Po zakończeniu działań wojennych kościół został poddany rekonstrukcji już w 1918 roku, a następnie w II połowie XX w.

We wnętrzu na uwagę zasługują:

Obiekt wyróżniony w medalem Europa Nostra w 1994 roku za wzorcowo prowadzone prace konserwatorskie, oraz nagrodą im. Brata Alberta i nagrodą Ministra Kultury i Sztuki PRL. Kościół został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2003[3]. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Uzasadnienie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – wyjątkowe walory estetyczne, architektoniczne i krajobrazowe. Kościół niezwykle popularny wśród malarzy XIX w. i I poł. XX w. (bogata ikonografia, malowali go m.in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer, Jan Sas Zubrzycki i Kazimierz Skórewicz).

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
  2. a b Kościół pw. św. Filipa i św. Jakuba z modelem 3D. zabytek.pl. [dostęp 2022-12-10].
  3. a b [http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=173 Sękowa Kościół pw. św. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Sękowej]. www.drewniana.malopolska.pl. [dostęp 2021-04-29].
  4. Ignacy Tłoczek, Polskie Budownictwo Drewniane, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum, 1980, s. 132, ISBN 83-04-00678-2.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Sekowa2(js).jpg
(c) Jerzy Strzelecki, CC BY 3.0
Sękowa - kościół p.w. ś.ś. Filipa i Jakuba
Sękowa, kościół św. Filipa i św. Jakuba (HB8).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sękowa, Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej
Koscioł Sekowa calosc.jpg
Autor: Paweł Barszcz, umieszczał Baczalak, Licencja: CC BY 2.5
Drewniany kościół w Sękowej, wpisany na liste UNESCO
Chrzcielnica kościół Sękowa.jpg
Autor: Mimi-chan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Chrzcielnica i ołtarz maryjny w kościele w Sękowej (zabytek nr rejestr. A-552)
Sekowa4(js).jpg
(c) Jerzy Strzelecki, CC BY 3.0
Sękowa - kościół p.w. ś.ś. Filipa i Jakuba
Sękowa, kościół św. Filipa i św. Jakuba (HB7).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sękowa, Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej