Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim
 2496/A z dnia 16.1.1953[1] | |||||||||
| kościół | |||||||||
.jpg) Widok ogólny z dzwonnicą (po lewej) | |||||||||
| Państwo |  Polska | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Wilkowo Polskie | ||||||||
| Wyznanie | katolickie | ||||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||
| Wezwanie | św. Jadwigi Śląskiej | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Wielichowo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Wielichowo") | |||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu grodziskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu grodziskiego") | |||||||||
 52°03′50,6″N 16°26′02,0″E/52,064056 16,433889 | |||||||||
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim – rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany w Wilkowie Polskim (powiat grodziski, województwo wielkopolskie). Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 2496/A (16 stycznia 1953).
Historia
Wieś w źródłach historycznych wzmiankowana od pierwszej pol. XIII w. Początkowo należała do rodu Awdańców, potem Wilkowskich h. Szreniawa, następnie Ossowskich. Parafia została erygowana ok 1300 r. i utworzona z rozległej św. Piotra w Przemęcie. Pierwsza wzmianka o proboszczu pochodzi z 1395 r. (pleban Jan)[2]. Pierwotny kościół zbudowano w tym miejscu w XII lub XIII wieku[3]. Pierwotny kościół parafialny założyli i uposazyli Awdancy. Obecny wzniesiony został ok. 1540 r. z fundacji Piotra Ossowskiego ówczesnego właściciela wsi. Ok. 1560 r. brat fundatora, Mikołaj Ossowski podsędek poznański i kolejny dziedzic wsi, oddał kościół innowiercom. W 1634 r. odbył się tu synod dysydencki. Kościół zwrócony został katolikom w 1644 r. dzięki staraniom bp. Andrzeja Szołdrskiego[2].
Architektura
.jpg)
Świątynia obecna (orientowana, halowa i jednonawowa[3]) z zewnątrz wzmocniona szkarpami. Budowla ta powstała na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Kościół nakryty jest dwuspadowym dachem dachówkowym. Okna znajdują się po południowej i wschodniej stronie, są one zamknięte ostrołukiem[2]. Reprezentuje styl późnogotycki i została wzniesiona w 1540[4]. Fasada ozdobiona została ostrołukowymi blendami, a szczyt blendami półkolistymi, a także fryzem ceramicznym z dwoma maskami[4]. Od północy do korpusu budowli przylegają zakrystia i skarbczyk, natomiast od południa kruchta wejściowa, którą przebudowano około 1800[3].
Wnętrze
Wewnątrz znajduje się sklepienie gwiaździste[4] i polichromia figuralna pochodząca z około połowy XVI wieku. Była ona częściowo zrekonstruowana w latach 1969-1970. Na belce tęczowej ustawiona jest gotycka grupa pasyjna (pierwsza połowa XVI wieku)[4]. Oprócz tego na wyposażeniu świątyni są trzy barokowe ołtarze oraz późnogotyckie rzeźby[5]. Ołtarz główny wykonany został w warsztacie snycerskim we Wschowie w 1646 r., a ufundowali go Zofia i Jerzy Iłowieccy. W polu środkowym ołtarza znajduje się wtórnie umieszczony obraz przedstawiający scenę Koronacji NMP, sygnowany S. Lewicki, 1887. Po bokach między kolumnami w dwóch strefach są malowane w kwaterach sceny: Modlitwa w Ogrójcu i Biczowanie (z lewej) oraz Cierniem Koronowanie i Niesienie Krzyża (z prawej). W górnej części umieszczony jest obraz Ukrzyżowania, a na gzymsie rzeźby św. Barbary i sw. Katarzyny, w zwieńczeniu Chrystus Zmartwychwstały[2]. W prezbiterium umieszczono renesansowe płyty nagrobne upamiętniające Mikołaja Ossowskiego (fundatora świątyni, podsędka ziemskiego poznańskiego, który zmarł w 1575) i jego żony, Anny z Żychlińskich (zm. 1596). Obie płyty zawierają wyobrażenie leżących zmarłych[4]. W kruchcie wisi tablica upamiętniająca 46 poległych w czasie II wojny światowej mieszkańców wsi[6]. Obok znajduje się witraż z pracowni Marii Powalisz-Bardońskiej[7].
Otoczenie
Przy kościele stoi dzwonnica przebudowana z gotyckiej wieży obronnej, najprawdopodobniej pozostałość po dawnej siedzibie właściciela (druga połowa XV wieku)[2]. O jej przeszłości świadczą wąskie okienka strzelnicze[3]. Na teren kościelny prowadzi brama z około połowy XVI wieku. Teren kościelny otacza mur z 1712[4]. Przy bramie znajdują się dwie figury z pierwszej połowy XIX wieku. Przy plebanii (1839) rośnie lipa o obwodzie około 410 cm[5]. Przy kościele funkcjonuje cmentarz, na którym znajdują się m.in. nagrobki:
- księdza radcy Stanisława Cichego (1901-1990), proboszcza w Wilkowie Polskim w latach 1936-1978, więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau (1940-1945),
- księdza Piotra Kośmidra (19.10.1842-24.4.1920), długoletniego lokalnego proboszcza,
- księdza Henryka Bączkiewicza (14.8.1933-12.2.2003), lokalnego proboszcza[8].
Galeria
Przypisy
- ↑ Wielkopolski WKZ, s.43
- ↑ a b c d e Lajszner i inni, Kościoły ziemi kościańskiej, Kościan: Parafia Farna, 2003, ISBN 83-916302-0-X, OCLC 749307109 [dostęp 2018-10-01].
- ↑ a b c d tablica informacyjna in situ
- ↑ a b c d e f Włodzimierz Łęcki, Franciszek Jaśkowiak, Wielkopolska, SiT, Warszawa, 1989, s.378, ISBN 83-217-2497-3
- ↑ a b praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s.300, ISBN 83-01-10630-1
- ↑ napis na tablicy in situ
- ↑ podpis na witrażu in situ
- ↑ napisy na nagrobkach in situ
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim.
.jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim.
.jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim.
.jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim.
Autor:
Mapa powiatu grodziskiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Wielichowo, Polska
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim.