Kościół św. Jakuba w Gdańsku
![]() | |||||||||||
kościół rektorski | |||||||||||
![]() | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
![]() |
Kościół św. Jakuba w Gdańsku – kościół rektorski w Gdańsku, należący do parafii św. Brygidy archidiecezji gdańskiej.

Architektura
Świątynia jest przykładem późnogotyckiego przyszpitalnego budownictwa sakralnego. Wczesnobarokowy hełm na wieży został przeniesiony z Bramy św. Jakuba. W latach 1815 - 1948 kościół nie pełnił funkcji sakralnych. Przetrwał pożogę II wojny światowej w dobrym stanie — był uszkodzony w niewielkim stopniu. Dzięki temu zachował się unikalny, późnorenesansowy strop belkowy z drewna modrzewiowego. Elementami obecnego wystroju są witraże, w tym wielki witraż w oknie w prezbiterium zaprojektowany przez Zofię Boduoin de Courtenay (w 2008 zamalowano polichromie tej autorki w nawie głównej, ale zachowały się dwa obrazy wkomponowane w ołtarze boczne[2]) oraz kamienny portal.
Kalendarium
- 1415 – marynarze (szyprowie) gdańscy budują w tym miejscu kaplicę i szpital ku czci swego patrona, św. Jakuba (poświęcenie 18 marca 1415).
- 1432-1437 – w miejsce kaplicy marynarze budują obecny kościół św. Jakuba.
- 1433 1 sierpnia – poświęcenie nowej świątyni, która już 4 września zostaje spalona przez husytów; po odbudowie w formie jednonawowego korpusu z sygnaturką i z dzwonem ponowne poświęcenie w 1437
- 1551 – rada miasta Gdańska przeznaczyła kościół dla Polaków.
- 1556 – kościół przejmują protestanci – kazania nadal głoszone w języku polskim; komunia udzielana pod dwiema postaciami.
- 1636 (lipiec) – pożar wywołany uderzeniem pioruna niszczy świątynię. Odbudowa trwa 3 lata. Z tego czasu pochodzi obecna wieża.
- 1807 – wojska francuskie zmieniają kościół na obóz dla jeńców pruskich i rosyjskich.
- 1808 – przywrócenie funkcji sakralnych
- 1815 – wybuch w pobliskiej baszcie prochowej powoduje znaczne zniszczenia (gł. hełmu i dachów), kościół przestaje pełnić funkcje sakralną.
- 1817 – kościół przebudowano na bibliotekę miejską i szkołę nawigacyjną. Od 1860 biblioteka zajmuje całość obiektu.
- 1881 – osadzenie na wieży hełmu z rozbieranej bramy św. Jakuba
- 1904 – biblioteka jest przeniesiona do nowego gmachu, w kościele do końca II wojny światowej mieści się Gdańska Izba Rzemieślnicza (z wystawą maszyn i biblioteką techniczną), z wyjątkiem I wojny światowej, kiedy pełni funkcję lazaretu.
- 1946 – zniszczony w niewielkim stopniu zabytek (uszkodzone szczyty, dachy i brak oszklenia) przejmują oo. kapucyni.
- 1948 – zakon kapucynów odbudował kościół marynarzy gdańskich. Kościół zostaje ponownie poświęcony.
- 1952-1960 – powstają freski w nawie głównej, witraż św Jakuba, ambona, ołtarze boczne.
- 2008 – zamalowane zostają freski w nawie głównej.
- 21 maja 2011 – uruchomiona została iluminacja kościoła[3].
Zobacz też
- Brama św. Jakuba w Gdańsku
- Biblioteka Gdańska PAN
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2010-05-06] .
- ↑ Maria, Zofia Baudouin de Courtenay i malarstwo monumentalne, Gdańsk Strefa Prestiżu, 23 stycznia 2020 [dostęp 2020-07-18] (pol.).
- ↑ Św. Jakub jaśnieje po zmierzchu. trojmiasto.pl, 22 maja 2011. [dostęp 2011-05-22].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Gdańsk, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Oruniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stare Miasto na mapie gdańskiego Śródmieścia.
Autor: Stanislaw Kosiedowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdańsk. Wnętrze kościoła św. Jakuba.
Autor: Stanislaw Kosiedowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na kościół św. Jakuba od strony ul. Gnilnej
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdańsk - kościół św. Jakuba
Gdańsk Stare Miasto, kościół św. Jakuba. Na pierwszym planie obecnie przebiega ul. Wałowa.