Kościół św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu

Kościół św. Jana Chrzciciela
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej.:
– A/1624/96 z 29.03.1996 (woj. katowickie)[1]
– A/533/2019 z 31.07.2019 (woj. śląskie)[2]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sosnowiec

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu

Wezwanie

św. Jana Chrzciciela

Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Chrzciciela”
Ziemia50°14′14,600″N 19°09′23,699″E/50,237389 19,156583
Widok z boku
Kaplica
Dzwonnica z nowym hełmem

Kościół św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu – kościół znajdujący się w Sosnowcu – Niwce, przy skrzyżowaniu ul. Wojska Polskiego i Orląt Lwowskich.

Historia

Budowę nowego murowanego kościoła zainicjował kapelan filialny parafii zagórskiej w Niwce, ks. Jan Zmarzlik. 18 września 1897 ksiądz biskup Tomasz Teofil Kuliński położył kamień węgielny pod budowę projektowanej świątyni. Od 1907 budowę kontynuował ks. Franciszek Gola, któremu przydzielono wikariusza. Wówczas powstało probostwo i plebania. Parafianie przeprowadzali zbiórki funduszy na budowę świątyni. Budowę wsparło również francuskie Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich, właściciel kopalni „Jerzy”. W 1910 kościół konsekrował biskup kielecki Augustyn Łosiński.

Fundatorami kościoła byli górnicy kopalni „Jerzy”, francuskie Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich, hutnicy huty „Staszic” oraz mieszkańcy Niwki.

Projektantem kościoła był architekt Józef Pomian-Pomianowski. Wnętrze ozdabiała polichromia wykonana przez artystów krakowskich: Piotra Nizińskiego i pomagających mu malarzy ze szkoły Jana Matejki (nie zachowana)[3].

Architektura

Kościół św. Jana Chrzciciela jest neogotycką, trzynawową pseudohalą z dużą liczbą szczytów, wieżyczek, fryzów arkadowych i gzymsów. Wymurowany jest z czerwonej, nieotynkowanej cegły[3]

Fasada z dominującą, 65-metrową wieżą – dzwonnicą, znajduje się od strony północnej[3], nad głównym wejściem umieszczony jest witraż. Wieża flankowana jest mniejszymi wieżyczkami. Dekorują ją wsporniki w kształcie ludzkich głów oraz gargulce, które zwrócone są w cztery strony świata. Na każdej z czterech ścian dzwonnicy znajdują się okna z witrażowymi przeszkleniami.

Elewacje boczne są 5-osiowe z przyporami.

Drzwi do kościoła są wykonane z dębu, ozdobione okuciami o motywach roślinnych.Okna ostrołukowe, wypełnione witrażami.

Sklepienie naw jest krzyżowo-żebrowe, zdobione licznymi malowidłami przedstawiającymi sceny biblijne oraz postacie świętych.

Zabytkowy wystrój i wyposażenie

Otoczenie kościoła

W otoczeniu znajduje się zabytkowa kaplica na rzucie ośmioboku, wykonana z czerwonej cegły. Wejście do niej prowadzi przez ostrołukowe drzwi. Oryginalne stare ogrodzenie zastąpiono nowym.

Stan zabytku

W kościele widać skutki szkód górniczych, Najbardziej uszkodzoną częścią kościoła jest wieża główna. wraz z dzwonnicą której hełm został przebudowany i nieznacznie obniżony.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2010-05-20].
  2. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 listopada 2019 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-11-02].
  3. a b c d Historia Parafii, www.niwka.sosnowiec.pl [dostęp 2019-08-17].

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela.jpg
Autor: Maciej Stanek, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny p. w. św. Jana Chrzciciela, Sosnowiec, ul. Wojska Polskiego, widok od ul. Orląt Lwowskich
Mapa Sosnowiec.svg
Autor: Stimoroll, Licencja: CC BY-SA 4.0
mapa lokalizacyjna Sosnowca