Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku

Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku

Nr rej.: 690 z dnia 2.10.1960 r.
kościół filialny
Kościół wraz z klasztorem
Państwo	Polska
Miejscowość	Kłodzko ul. Waleriana Łukasińskiego 34-36
Wyznanie	katolickie
Kościół	Kościół łaciński
Parafia	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku
Wezwanie	św. Jerzego i św. Wojciecha
Historia Data zakończenia budowy 1643
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • cegła
Położenie na mapie Kłodzka Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku
50°26′36″N 16°39′25″E/50,443333 16,656944

Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha – jeden z pięciu kościołów znajdujących się w Kłodzku, ulokowany w dzielnicy Przedmieście Ząbkowickie, przy ul. Waleriana Łukasińskiego 36, na wysokiej skarpie lewego brzegu Nysy Kłodzkiej^[1]. Świątynia ma status kościoła filialnego parafii Wniebowzięcia NMP^[2].

Historia

W 1275 r. pojawia się w źródłach pierwsza wzmianka o istnieniu w tym miejscu kaplicy św. Jerzego przy szpitalu prowadzonym przez joannitów. Po przeniesieniu się zakonu do centrum miasta uległa ona zniszczeniu, a w 1470 r. spaliła się ze szpitalem.

W 1475 r. książę ziębicki Henryk I Podiebradowicz przekazał ten teren bernardynom i ufundował im z żoną Urszulą Brandenburską kościół i klasztor pw. św. Jerzego. Świątynia została poświęcona w 1479 r. przez biskupa wrocławskiego Rudolfa von Rüdesheim, który został do tego upoważniony przez arcybiskupa praskiego. Przy okazji konsekracji kościół otrzymał współpatrona, którym został św. Wojciech. W dziewięć lat później umarł jego fundator i został pochowany w krypcie pod prezbiterium^[3]. W 1517 r. miał miejsce pożar kościoła i klasztoru, który uszkodził oba obiekty. Odbudowa szła bardzo mozolnie^[4]. W związku z brakiem powołań, które wynikało z rozprzestrzeniania się reformacji w Kłodzku zakon opuścił miasto (1546 r.) i przekazał Radzie Miejskiej oba obiekty^[5]. W klasztorze urządzono szpital dla ubogich, a w kościele kaplicę przyszpitalną. Obiekty uległy ostatecznemu zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy Kłodzko zostało zdobyte przez Austriaków.

Ruiny pozostawały bez opieki przez kilkanaście lat. W 1643 r. do miasta powrócili bernardyni, którzy rozpoczęli odbudowę kościoła i klasztoru, trwającą blisko 150 lat z przerwami^[6]. Zachowano gotyckie prezbiterium, zaś nawa i kaplice otrzymały wystrój późnobarokowy. Budowlę przykryto sklepieniem kolebkowym. W 1665 r. kard. Ernst Adalbert von Harrach dokonał poświęcenia nowej świątyni^[7]. Następne oblężenie Austriaków w 1760 r. w czasie III wojny śląskiej spowodowało kolejny pożar kościoła. Po zakończeniu działań zbrojnych odbudowano wieżę oraz dobudowano drugą – skromniejszą. W 1810 r. po kasacie zakonu kościół został zamieniony na magazyn słomy i siana dla garnizonu pruskiego^[8]. W klasztorze natomiast urządzono biura dla oficerów, mieszkania dla żołnierzy i ich rodzin oraz szpital. W 1834 r. władze przekształciły kościół w ewangelicki kościół garnizonowy^[9].

Po II wojnie światowej do klasztoru wprowadziły się franciszkanki Najświętszego Sakramentu (dziś: klaryski od wieczystej Adoracji), a w 1947 r. otwarto kościół, który stał się ponownie świątynią katolicką. W latach 1956–1990 kościół nosił wezwanie Chrystusa Króla^[10].

Architektura

Kościół jest jednonawową budowlą z rzędem kaplic od północy, zbudowaną w stylu późnobarokowym z elementami gotyckimi. Został wzniesiony z cegieł, ściany są otynkowane. Ma 50 m długości i 10 m szerokości. W prezbiterium zakończonym półośmiobokiem są dwa przęsła i dwie przypory. Są to jedyne pozostałości gotyckich cech budowli. W północnej ścianie nawy są trzy okna; okna po stronie południowej zamurowano^[11]. Wyposażenie wnętrza jest surowe i skromne, ponieważ pierwotne nie zachowało się do dnia dzisiejszego. Freski są współczesne, a stacje drogi krzyżowej wykonane z gipsu. Wieże nakryte są baniastymi hełmami z przeźroczami. Do kościoła prowadzą portale z 2 poł. XVIII w.^[12]

Na południe od kościoła usytuowany jest barokowy budynek klasztoru, wzniesiony w latach 1664–1665^[13]. Jest to czworoboczny budynek z wewnętrznym wirydarzem, nakryty dachami dwuspadowymi, z elewacjami dzielonymi lizenami^[13].

Galeria

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  Ogólnopolski szlak kaplic loretańskich - tablica

Zobacz też

• parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Broniewski, Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko, Wydanie II, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970.
• Ryszard Gładkiewicz (redakcja), Kłodzko. Dzieje miasta, MZK, Kłodzko 1998, ISBN 83-904888-0-9.
• K. Marcinek, W. Prorok, Ziemia Kłodzka. Informator turystyczny, wyd. Fundacja Rozwoju Kłodzka i Ziemi Kłodzkiej „Actus”, Kłodzko 1993.
• JózefJ. Pilch JózefJ., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077 .

Linki zewnętrzne

• Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha - Franziskankirche, Kościół Najświętszego Sakramentu na portalu polska-org.pl