Kościół św. Marii Magdaleny w Bełku

Kościół św. Marii Magdaleny w Bełku
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej.:
- A/665/2020 z 16.06.2020 (woj. śląskie)[1]
- 558/66 z 05.02.1966 (woj. katowickie)[2]
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bełk

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Marii Magdaleny w Bełku

Wezwanie

św. Marii Magdaleny

Położenie na mapie gminy Czerwionka-Leszczyny
Mapa konturowa gminy Czerwionka-Leszczyny, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Marii Magdaleny w Bełku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Marii Magdaleny w Bełku”
Położenie na mapie powiatu rybnickiego
Mapa konturowa powiatu rybnickiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Marii Magdaleny w Bełku”
Ziemia50°07′55,64″N 18°42′29,59″E/50,132122 18,708219

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Bełku – drewniany kościół konstrukcji zrębowej zbudowany w poł. XVIII w., wieża konstrukcji słupowej zwieńczona barokowym hełmem baniastym. Świątynię otaczają zadaszenia zwane sobotami.

Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli rybnickiej.

Wyposażenie warte uwagi stanowi bogato zdobiony późnorenesansowy ołtarz główny (1610), odnowiony w 1670 r. z inicjatywy proboszcza Fabera, w którym znajduje się obraz patronki kościoła (dzieło Jana Fahnortha z 1849 r.) oraz dwie wkomponowane późnogotyckie rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary datowane na początek XVI w. Do najstarszego wyposażenia należy także barokowa ambona z figurami Ewangelistów z II poł. XVII w. oraz żegnaczki na wodę święconą ufundowane w 1657 r. przez właściciela miejscowości Wojciecha (Adalberta) Holly, z wyrytymi na nich inicjałami fundatora (A.H. – Adalbert Holly). Ołtarze boczne pochodzące z 1870 r. wykonane są w stylu eklektycznym, obrazy znajdujące się w nich przedstawiają Matkę Boską oraz św. Antoniego Pustelnika. Ponadto warte uwagi są XIX-wieczne stacje drogi krzyżowej, ufundowane przez ówczesnego właściciela miejscowości Antoniego Gemander – wcześniej zarządcę u Karola Goduli oraz pochodzące z początku XIX. stulecia, posiadające klasycystyczną obudowę, organy – dzieło organmistrza Havla z Pyskowic.

Wokół kościoła położony jest stary cmentarz parafialny z nagrobkami w większości z XIX wieku. Cmentarz otacza zabytkowy, kamienny mur z wmurowanymi kunami, służącymi w zamierzchłych czasach do zakuwania, wystawionych na widok publiczny, grzeszników. Znajdują się na nim nagrobki m.in. dzieci Johna Baildona – Wilhelm i Maria, proboszczowie parafii w Bełku: Ludwig Blaszczyk (zm. II poł. XIX w.) oraz Henryk Kańczyk (zm. 1908), jak także przedstawiciele dawnej szlachty śląskiej (Jan Menzel zm. 1825 oraz Johann Teodor Muller zm. 1826). Podziwiać można także XIX-wieczną kolumnę ufundowaną przez Richarda Holtze – jednego z założycieli miasta Katowice na cześć jego ojca Fryderyka oraz neogotyckie żeliwne krzyże nagrobne zmarłych z rodziny Martin (z lat 1845 i 1848). Ozdobą otoczenia kościoła są również dwa krzyże kamienne pochodzące z lat 1874 i 1878. Ponadto na terenie przykościelnym rośnie dąb szypułkowy o obwodzie ok. 460 cm – pomnik przyrody.

Obok kościoła znajduje się plebania zbudowana rzekomo w 1745 r., przebudowana w XIX w., XIX-wieczny budynek gospodarczy oraz ogród z licznymi starymi okazami drzew i krzewów ozdobnych. Warta uwagi jest także neogotycka kaplica z 1860 r. ufundowana przez Antona Gemandera znajdująca się na, porośniętym starodrzewem dębowo-lipowym, kopcu, będącym prawdopodobnie śladem średniowiecznego grodziska.

W 2008 rozważano przeniesienie kościoła do Wodzisławia Śląskiego, ale zaprotestowała część mieszkańców Bełku, również konserwatorzy zabytków wyrazili swój sprzeciw[3]. Współcześnie kościół pozostaje zamknięty, a nabożeństwa odbywają się w nowym kościele.

W 2012 zakończył się pierwszy etap renowacji zabytkowej świątyni[4].

Decyzją z 15 listopada 2019 do rejestru zabytków (nr rej. A/577/2019) wpisano mur z kamienia polnego, nakryty dwuspadowym daszkiem podbitym gontem, zlokalizowany wokół drewnianego kościoła parafialnego[5].

Przypisy

  1. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 3 lipca 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-07-03]
  2. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  3. ↑ Bełk nie chce oddać Marii Magdaleny.
  4. ↑ Kościółek w Bełku ma nową wieżę. nowiny.pl. [dostęp 2013-03-04].
  5. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 stycznia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-12-24]

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Rybnik County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Rybnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.22 N
  • S: 49.99 N
  • W: 18.27 E
  • E: 18.80 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Belk-kosciol.jpg
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Zabytkowy kościół w Bełku