Kościół św. Marii Magdaleny w Cieszynie
 nr rej.:- A-235/77 z dnia 14.12.1977 (woj. bielskie)[1] - A/1087/22 z dnia 16.11.2022 (woj. śląskie)[2] | |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
 | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Cieszyna  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |||||||||||
 49°44′53,43″N 18°37′57,42″E/49,748175 18,632617 | |||||||||||
Kościół św. Marii Magdaleny – najstarszy istniejący w Cieszynie kościół katolicki, tzw. kościół farny. Główny kościół parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie.
Historia
Świątynia wybudowana została w XIII wieku (ok. 1263 roku) jako budowla romańska z fundacji żony księcia opolsko-raciborskiego Władysława opolskiego – Eufemii. Początkowo była świątynią klasztorną zakonu dominikanów i nosiła wezwanie Najświętszej Maryi Panny. W dobie gotyku kościółek stał się transeptem rozbudowanej świątyni. Długie prezbiterium musiało pomieścić dominikanów, a nieco krótsza nawa – wiernych.
Podczas reformacji (w latach 1544-1611) przejęty został przez ewangelików. Od 1611 do 1789 r. ponownie przeszedł w ręce zakonu. W 1784 r. stał się kościołem parafialnym parafii obejmującej wschodnią część miasta i wsie podcieszyńskie, a po jego odbudowie, po pożarze miasta w 1789 roku, został nowym kościołem farnym p.w. św. Marii Magdaleny (nosząca to wezwanie dotychczasowa fara na obecnym placu Teatralnym spłonęła w tym samym wielkim pożarze). Klasztor dominikanów został wówczas zlikwidowany a sami zakonnicy opuścili na zawsze Cieszyn. Odbudowa dodała gotyckiemu korpusowi późnobarokowo-klasycystyczną fasadę zwieńczoną wieżą, który to styl świątyni zachował się do dziś. Był to projekt głównego architekta kierującego odbudową Cieszyna po pożarze – Karla Jacobiego von Eckholma[3].
Opis
Kościół kryje szczątki wszystkich Piastów cieszyńskich, a także niektórych przedstawicieli lokalnej szlachty. Z dawnych nagrobków ocalała jednak tylko XV-wieczna gotycka rzeźba Przemysława I Noszaka. Znajduje się ona w neorenesansowej wnęce arkadowej zaprojektowanej przez Albina Prokopa w 1860 roku.
Wewnątrz przeważa styl barokowy, w tym ołtarze oraz ambona i chrzcielnica – dłuta śląskiego rzeźbiarza Jana Józefa Schuberta z Opawy. Ściany ozdabiają pochodzące z końca XVIII wieku obrazy Drogi Krzyżowej pędzla Ignatza Günthera z Opawy. Późnobarokowy ołtarz główny z 1795 r. został wykonany przez morawskiego artystę Andreasa Kaspra Schweigla z Brna. U podstawy rzeźbiarz umieścił figury świętych Piotra i Pawła, zaś w szczycie – symbol Opatrzności Bożej. W 1858 roku na ołtarzu zawieszono namalowany w Wenecji obraz przedstawiający mycie nóg Chrystusowi przez św. Marię Magdalenę. W 1997 roku zawieszono tu XVII-wieczny obraz Matki Bożej Cieszyńskiej, ozdobiony koronami z filigranu cieszyńskiego. Od 2002 r. kościół nosi miano "Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej".
W kościele odbywają się trzy odpusty parafialne: niedziela po 22 lipca - odpust ku czci św. Marii Magdaleny, pierwsza niedziela września - odpust ku czci św. Melchiora Grodzieckiego, pierwsza niedziela października - odpust ku czci Matki Bożej Cieszyńskiej[4].
Galeria ilustracji
Nawa główna
Prezbiterium
Ołtarz
Symbol Opatrzności
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 2 grudnia 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-12-03]
- ↑ Marcin Żerański: Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2011, s. 61-62. ISBN 978-83-933109-0-6.
- ↑ Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej. [w:] GoSilesia.pl [on-line]. [dostęp 2013-09-09]. (pol.).
Bibliografia
- Marcin Żerański: Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2011, s. 60-62. ISBN 978-83-933109-0-6.
- Michał Kowalski: Śląsk Cieszyński - Po obu stronach Olzy. Wyd. II. Kraków: Amistad Sp. z o.o. - Program PolskaTurystyczna.pl, 2009, s. 46. ISBN 978-83-7560-069-8.
- Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo "Compass", 2012, s. 18. ISBN 978-83-7605-333-2.
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Cieszyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 49.95 N
- S: 49.50 N
- W: 18.55 E
- E: 19.03 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny został wzniesiony w trzynastym wieku dzięki wstawiennictwu książąt piastowskich. Wejście ozdobione jest wczesnogotyckim ostrołukowym portalem. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice. W pierwszej zlokalizowano ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem oraz barokowy ołtarz. Natomiast w drugiej kaplicy zlokalizowano duży barokowy krucyfiks. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowy ołtarz główny. Dekoracja jest utrzymana w stylu późnego baroku. W osi nawy poprzecznej wisi kryształowy żyrandol. W uskokach transeptu zachowały się gotyckie służki z rzeźbami figuralnymi.
Autor: Albertus teolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny został wzniesiony w trzynastym wieku dzięki wstawiennictwu książąt piastowskich. Wejście ozdobione jest wczesnogotyckim ostrołukowym portalem. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice. W pierwszej zlokalizowano ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem oraz barokowy ołtarz. Natomiast w drugiej kaplicy zlokalizowano duży barokowy krucyfiks. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowy ołtarz główny. Dekoracja jest utrzymana w stylu późnego baroku. W osi nawy poprzecznej wisi kryształowy żyrandol. W uskokach transeptu zachowały się gotyckie służki z rzeźbami figuralnymi.
Autor: Albertus teolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny został wzniesiony w trzynastym wieku dzięki wstawiennictwu książąt piastowskich. Wejście ozdobione jest wczesnogotyckim ostrołukowym portalem. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice. W pierwszej zlokalizowano ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem oraz barokowy ołtarz. Natomiast w drugiej kaplicy zlokalizowano duży barokowy krucyfiks. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowy ołtarz główny. Dekoracja jest utrzymana w stylu późnego baroku. W osi nawy poprzecznej wisi kryształowy żyrandol. W uskokach transeptu zachowały się gotyckie służki z rzeźbami figuralnymi.
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Kościół pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny został wzniesiony w trzynastym wieku dzięki wstawiennictwu książąt piastowskich. Wejście ozdobione jest wczesnogotyckim ostrołukowym portalem. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice. W pierwszej zlokalizowano ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem oraz barokowy ołtarz. Natomiast w drugiej kaplicy zlokalizowano duży barokowy krucyfiks. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowy ołtarz główny. Dekoracja jest utrzymana w stylu późnego baroku. W osi nawy poprzecznej wisi kryształowy żyrandol. W uskokach transeptu zachowały się gotyckie służki z rzeźbami figuralnymi.
Autor: Albertus teolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny został wzniesiony w trzynastym wieku dzięki wstawiennictwu książąt piastowskich. Wejście ozdobione jest wczesnogotyckim ostrołukowym portalem. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice. W pierwszej zlokalizowano ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem oraz barokowy ołtarz. Natomiast w drugiej kaplicy zlokalizowano duży barokowy krucyfiks. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowy ołtarz główny. Dekoracja jest utrzymana w stylu późnego baroku. W osi nawy poprzecznej wisi kryształowy żyrandol. W uskokach transeptu zachowały się gotyckie służki z rzeźbami figuralnymi.