Kościół św. Marii Magdaleny w Tychach
671/66 z 28.05.1966[1] | |||||||||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
Adres | ks. Konstantego Damrota 60 | ||||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 22 lipca | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||
50°07′49,76″N 18°58′54,91″E/50,130489 18,981919 |
Kościół świętej Marii Magdaleny – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii św. Marii Magdaleny w dekanacie Tychy Stare archidiecezji katowickiej. Najstarszy kościół w mieście.
Historia
Prace budowlane zostały rozpoczęte w 1780 roku i po dwóch latach świątynia była gotowa do poświęcenia. Część środków na inwestycję została przekazana przez księcia pszczyńskiego, Fryderyka Erdmanna Anhalt-Köthena. Projekt tego późnobarokowego kościoła został przygotowany przez architekta Jana Gesta. Po ponad 120 latach istnienia na początku XX wieku świątynia w Tychach wymagała rozbudowy. Jej realizacji podjął się ksiądz proboszcz Jan Kapica. Projekt został opracowany przez Maxa Schliwę z Zabrza. W latach 1906-1907 została przedłużona i rozbudowana zarówno nawa, jak i prezbiterium, został dobudowany również transept. W latach 1928-29 stara wieża została zastąpiona nową, okazalszą.
Architektura
Świątynia jest orientowana, zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Od strony zachodniej jest umieszczona wąska wieża, zwieńczona dwukondygnacyjnym, baniastym dachem hełmowym z latarnią. Szeroka nawa główna jest przecięta transeptem z ozdobnymi szczytami; prezbiterium zamknięte jest półkoliście. Na dachu znajduje się sygnaturka[2].
Organy
Pierwsze wzmianki o organach pochodzą z dokumentów z wizytacji w 1720 roku. W 1782 roku instrument zdemontowano i przeniesiono do nowego kościoła w związku z rozbudową świątyni. W 1822 roku ksiądz proboszcz Kroczek postanowił przebudować chór kościelny. Wiązało się to z ponownym zdemontowaniem instrumentu. Po wybudowaniu nowego dużego chór zdecydowano o budowie nowych organów. Gliwicki organmistrz Carl Volkmann złożył 4 czerwca 1856 roku ofertę na przebudowę organów Kuttlera. Stan tyskich organów nie był zadowalający, dlatego około 20 lat po próbach ich remontu i złożenia ofert przez Volkmanna i Spiegla zwrócono się o remont do firmy Heinrich Dürschlag & Söhn z Rybnika. W 1938 roku organy wykazywały wiele usterek i wymagały ingerencji organmistrzowskiej. Ksiądz Proboszcz Jan Osyra zwrócił się w tej sprawie do firmy „Klimosz i Dyrschlag” z Rybnika, która w 1939 roku dokonała przebudowy instrumentu. Kolejny generalny remont organów wykonany został w 1994 roku przez Jana Wyleżoła, Mieczysława Klonowskiego i Marka Urbańczyka[3].
Dyspozycja instrumentu
Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
---|---|---|---|
1. Pryncypał 8 | 1. Bourdon 16 | 1. Pryncypał skrzypcowy 8 | 1. Pryncypałbas 16 |
2. Holflet 8 | 2. Pryncypał 8 | 2. Gemshorn 8 | 2. Violonbas 16 |
3. Dolce 8 | 3. Gamba 8 | 3. Flet major 8 | 3. Subbas 16 |
4. Kwintadena 8 | 4. Vox coelestis 8 | 4. Trawersflet 4 | 4. Oktawbas 8 |
5. Oktawa 4 | 5. Aeolina 8 | 5. Flet minor 4 | 5. Cello 8 |
6. Holflet 4 | 6. Dubeltflet 8 | 6. Waldflet 2 | 6. Fletbas 8 |
7. Bachflet 4 | 7. Praestant 4 | 7. Sifflet 1 | 7. Chorałbas 4 |
8. Superoktawa 2 | 8. Portunal 4 | 8. Tercja 1 3/5 | 8. Miksturbas III |
9. Kwinta 2 2/3 | 9. Pikolo 2 | 9. Harmonia aetherea III | 9. Puzon 16 |
10. Mikstura III | 10. Nasard 1 1/3 | 10. Fagot 8 | Dzwony |
11. Mikstura IV-V | 11. Cymbel III | ||
12. Trompet 8 | 12. Obój 8 |
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2018-10-01] .
- ↑ Kościół św. Marii Magdaleny w Tychach. Portal Turystyczny Województwa Śląskiego. [dostęp 2018-10-01].
- ↑ Tychy ( Kościół św. Marii Magdaleny ), musicamsacram.pl [dostęp 2021-10-03] .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: BUCHMANN, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tychy, ul. Damrota 62 - kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny (zabytek nr A/671/66)