Kościół św. Mikołaja BW w Wierzchlesie
| |||||||||||||||||
 975 z 30.12.1967[1] | |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
| Państwo |  Polska | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo |  łódzkie | ||||||||||||||||
| Miejscowość | Wierzchlas | ||||||||||||||||
| Adres | ul. Szkolna | ||||||||||||||||
| Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||||||
| parafia | św. Mikołaja | ||||||||||||||||
| Wezwanie | św. Mikołaja Biskupa Wyznawcy | ||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 6 grudnia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Wierzchlas _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Wierzchlas") | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego  | |||||||||||||||||
 51°12′18,64″N 18°39′58,69″E/51,205178 18,666303 | |||||||||||||||||
Kościół świętego Mikołaja Biskupa Wyznawcy – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Wieluń – św. Wojciecha archidiecezji częstochowskiej) w Wierzchlesie.
Historia
Świątynia została zbudowana zapewne w XV wieku w stylu gotyckim. W następnych wiekach kościół był przebudowywany i restaurowany. W 1603 roku świątynia została spalona, jednakże krótko potem została odbudowana. Gruntowna przebudowa kościoła została wykonana w 1760 roku, dzięki wsparciu Felicjana Wierzchleyskiego herbu Berszten – miejscowego dziedzica, sędziego ziemskiego i późniejszego członka Sejmu Wielkiego. Wówczas to budowla otrzymała cechy stylu barokowego oraz zostało dobudowane ośmiokątne pomieszczenie przy nawie i jednocześnie została rozebrana wieża. Jej ocalała część jest obecnie kruchtą. W 1873 roku zostały uzupełnione zdobienia wewnętrzne. W 1914 roku świątynia została gruntownie wyremontowana. Prace remontowe zostały wsparte przez późniejszego, wieloletniego proboszcza parafii księdza Wawrzyńca Głogowskiego, który został w 1942 roku zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. W latach 1939–1945 kościół został przeznaczony przez okupanta na skład zboża. Wówczas to zostały zrabowane z wnętrza cenne przedmioty. Po II wojnie światowej został wymieniony dach, odnowione tynki, pomalowane wnętrze oraz zamontowana instalacja elektryczna. Poza tym świątynia otrzymała nowe dzwony oraz drewnianą podłogę. W 1997 roku została odnowiona zakrystia. Pod koniec XX w. zostały przeprowadzone prace konserwatorskie ambony, chrzcielnicy oraz ołtarza głównego.
Architektura
Kościół jest orientowany i reprezentuje styl barokowy. Składa się z jednej prostokątnej nawy oraz krótszego i węższego prezbiterium, a także dostawionej od strony południowej zakrystii. Od strony północnej do budowli jest dostawione ośmioboczne pomieszczenie – zapewne z XVIII stulecia, natomiast od strony zachodniej kruchta. Świątynia ma ostrołukowe okna oraz skarpy widoczne szczególnie od strony północnej i południowej. Budowla nakryta jest dachem dwuspadowym, zwieńczonym barokową sygnaturką. Kościół posiada cenne zabytki sakralne, między innymi późnogotycką chrzcielnicę, piękne rokokowe ołtarze, wykonane w II połowie XVIII wieku oraz ambonę w stylu barokowym, także z XVIII wieku. Ciekawa jest również płyta nagrobna Alberta i Katarzyny Gaszyńskich ozdobiona herbami Berszten i Poraj. W ołtarzu głównym znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, którą można zobaczyć po podniesieniu obrazu z wizerunkiem św. Rocha. Na sklepieniu znajduje się malowidło Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[2].
Obraz Matki Bożej Wierzchlejskiej
Obraz pochodzi najprawdopodobniej z XVIII w. W opinii historyków sztuki zastąpił on inną starszą kopię ikony Matki Bożej Częstochowskiej znajdującą się w Wierzchlesie znacznie wcześniej i już wtedy słynącą łaskami. Akta wizytacji biskupiej z 1668 r. wspominają iż "w wielkim ołtarzu tutejszej świątyni znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej z dwoma pozłacanymi, srebrnymi koronami, 19 wotami". O obrazie tym, a także o jego kulcie wspominają również dokumenty wizytacji biskupich z 1730 i 1746 r. Obraz pokryty jest srebrną sukienką ufundowaną przez proboszcza ks. Klemensa Brzozowskiego w 1886 r. Kościół w Wierzchlesie został ustanowiony sanktuarium diecezjalnym[3].
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie. 2021-09-30. [dostęp 2020-06-11].
- ↑ Kościół parafialny pw. św. Mikołaja, Regionalny katalog zabytków województwa łódzkiego [dostęp 2020-06-13].
- ↑ Władna Królowa z Wierzchlasu (9), niedziela.pl [dostęp 2021-02-27] (pol.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
