Kościół św. Mikołaja i klasztor Trynitarzy we Lwowie

Kościół św. Mikołaja i klasztor Trynitarzy
Костел Святого Миколая
sobór katedralny
Ilustracja
Fasada świątyni
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Miejscowość

Lwów

Adres

ul. M. Hruszewskiego 2

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Kościół Prawosławny Ukrainy

Eparchia

lwowsko-sokalska

Wezwanie

św. Mikołaja (przed 1945)
Opieki Matki Bożej (obecnie)

Wspomnienie liturgiczne

1/14 października

Położenie na mapie Lwowa
Mapa konturowa Lwowa, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja i klasztor Trynitarzy”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja i klasztor Trynitarzy”
Ziemia49°50′03,9″N 24°01′54,1″E/49,834417 24,031694

Kościół św. Mikołaja i klasztor Trynitarzy, czasem kościół uniwersytecki[1] – dawna świątynia rzymskokatolicka we Lwowie, położona przy ul. Michajły Hruszewskiego 2 (ukr. Михайла Грушевського 2, przed 1945 – św. Mikołaja) w centrum miasta. Obecnie sobór (cerkiew) Opieki Matki Bożej Kościoła Prawosławnego Ukrainy.

Historia

Kościół św. Mikołaja obok stary Uniwersytet Lwowski

Drugi po kościele Trójcy Przenajświętszej konwent Trynitarzy we Lwowie powstał dzięki fundacji podstolego żydaczowskiego, Mikołaja Strzałkowskiego z 1694; ofiarował on na ten cel 40 000 złotych; po jego śmierci w 1696 dzieło kontynuowała wdowa po nim. Gmachy klasztoru wraz z drewnianym kościołem zbudowano na zboczach Góry Kaleczej, na parceli zwanej Chorążczyzną. Obok klasztoru, pod kierunkiem ojca Kazimierza od Krzyża Jezusowego (Gronackiego), pochodzącego z Lublina architekta amatora i (prawdopodobnie) według projektu Włocha Placidiego, wzniesiono w latach 1739–1745 drugi, murowany kościół w stylu barokowym pw. Trójcy Przenajświętszej i św. Mikołaja Biskupa. W 1751 r. obok kościoła wzniesiono nowy klasztor z rokokowym frontonem, nawiązującym do fasady kościoła. Prace wykończeniowe uświetniła konsekracja z 1777 r.

W 1784 w ramach reform józefińskich zakon, który liczył 9 kapłanów i 3 braci, uległ kasacji. Kościół św. Mikołaja został zamieniony w 1786 na parafialny a klasztor na probostwo. W 1796 roku przed kościołem ustawiono barokową rzeźbę św. Jana Nepomucena.

W latach 1842–1844 obok kościoła wybudowano gmach Uniwersytetu Lwowskiego. Kościół św. Mikołaja stał się kościołem uniwersyteckim.

Po roku 1945 kościół św. Mikołaja został zamieniony na cerkiew, a potem zamknięty.

W 1990 kościół i klasztor zostały przekazane Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu Patriarchatu Kijowskiego. Od 15 grudnia 2018 świątynia należy do Kościoła Prawosławnego Ukrainy.

Opis, architektura

Wnętrze świątyni

Fasadę kościoła rozczłonkowują pilastry i zdobią woluty. Fryzy dzielą ją na trzy kondygnacje. Wnętrze kościoła jest trójnawowe, z długim prezbiterium, arkadowe, zdobione sztukaterią, wykonaną około 1746 r. przez ojca Łukasza od św. Feliksa (Pieczyckiego), przedtem szlachcica z Podlasia. Z tego też okresu pochodzi ołtarz główny wykonany przez Fesingera oraz ambona w kształcie Łodzi Piotrowej, częsty w owym czasie motyw dekoracyjny. Po obu stronach ołtarza są dwie kaplice ze sklepieniami krzyżowymi. W nawach bocznych umieszczono pięć rokokowych ołtarzy oraz przeniesiony z katedry, z kaplicy św. Krzyża, manierystyczny ołtarz (ok. 1595) fundacji Jana Szolc-Wolfowicza, wypełniony misternymi rzeźbami z alabastru, rozmieszczonymi w dziesięciu polach, przedstawiającymi sceny pasyjne – od modlitwy Jezusa w Ogrójcu poprzez jego pochód na Golgotę (w części centralnej) po Zmartwychwstanie.

Jakub Sito przypisuje Sebastianowi Fesingeru rzeźby w ołtarzach bocznych[2].

Przypisy

  1. Uniwersytecka inauguracja. „Kurier Lwowski”. 282, s. 1, 11 października 1901.
  2. Andrzej Betlej, Sibi, deo, posteritati: Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku, Kraków, 2010, s. 125. ISBN|978-83-61033-38-7. [dostęp 2016-12-02].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lviv Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Львовской области с 17 июля 2020 года.
Flag of Lviv Oblast.svg
Flag of Lviv Oblast (Ukraine).
Lviv location map.png
Autor: Ja, właściciel praw autorskich do tego dzieła, udostępniam je na poniższej licencji, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa Lwowa, Polska
Church of Saint Nicholas, Lviv (interior).jpg
Autor: Aeou, Licencja: CC BY 3.0
Церква святого Миколая на вулиці Грушевського у Львові.