Kościół św. Mikołaja w Sławkowie

Kościół św. Mikołaja
w Sławkowie
Distinctive emblem for cultural property.svg 1246/81 z dnia 3.07.1981 r.[1]
kościół dekanalny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Sławków

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Podwyższenia Krzyża Świętego w Sławkowie

Wezwanie

św. Mikołaja

Położenie na mapie Sławkowa
Mapa konturowa Sławkowa, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołajaw Sławkowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołajaw Sławkowie”
Położenie na mapie powiatu będzińskiego
Mapa konturowa powiatu będzińskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołajaw Sławkowie”
Ziemia50°17′56″N 19°23′31″E/50,298889 19,391944

Kościół św. Mikołaja, zwany potocznie kościołem sławkowskim – jeden z zabytków miasta Sławkowa (województwo śląskie), kościół dekanalny.

Historia

Data powstania kościoła, wiązana z fundacją bpa krakowskiego Pełki (1204), obecnie odrzucana, dotyczy być może wcześniejszego kościoła. Obecny kościół został zbudowany między latami 1255-1265 w stylu przejściowym między romańskim a gotyckim[2]. Fundatorem kościoła przypuszczalnie był biskup Jan Prandota, co potwierdzają też nawiązania prezbiterium kościoła do świątyń zakonu dominikanów[2]. Z tego okresu zachowało się ceglane prezbiterium. Na tylnej fasadzie znajdują się ozdobne pasy z cegieł a w górnej części ściany cegły ułożone są na ukos, tworząc fryz arkadowy. Fryz znajdujący się na prezbiterium jest bardzo podobny do fryzu na romańskim kościele Dominikanów w Sandomierzu. Prezbiterium zamyka pojedyncza, prosta ściana, co było charakterystyczne dla gotyckich świątyń wznoszonych przez zakony żebracze: franciszkanów i dominikanów.

Architektura

W środku prezbiterium znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe. Malowidła ścienne znajdujące się w nawie głównej pozwalają na datowanie jej na 1 połowę XIV wieku.

Spośród zabytków sepulkarnych uwagę zwraca:

  • renesansowa kamienna płyta nagrobna starosty sławkowskiego Sebastiana Nyskowskiego (zm. 1603), przedstawiająca postać mężczyzny zakutego w zbroję
  • marmurowa płyta epitafijna dedykowana proboszczowi sławkowskiemu Franciszkowi Miernickiemu (zm. 1839)[3].
  • trzy ołtarze oraz pomnik przyścienny Kajetana Sołtyka wykonane zostały przez Wojciecha Rojowskiego.

Przyroda

Na strychu kościoła znajduje się największa w Polsce (licząca ok. 500 sztuk) kolonia rozrodcza nocka orzęsionego[4].

Galeria

  • Epitafium Kajetana Sołtyka

    Epitafium Kajetana Sołtyka

  • Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża i Świętego Mikołaja.jpg

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-05-21].
  2. ↑ a b Piotr Pajor, Kościół parafiany w Sławkowie – zapomniana fundacja biskupa Prandoty? [w:] Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, red. M. Walczak, Kraków 2016 [dostęp 2018-05-11] (ang.).
  3. ↑ M. Kornecki, Z dziejów sztuki i kultury materialnej, w: F. Kiryk (red.), Dzieje Sławkowa, Kraków 2001, s. 579-580, 581.
  4. ↑ K. Sachanowicz: Największa w Polsce kolonia nietoperzy – nocków orzęsionych – na strychu kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Mikołaja w Sławkowie. [dostęp 2021-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Bibliografia

  • Tadeusz Szydłowski: Pomniki architektury epoki piastowskiej w województwach krakowskim i kieleckim, Gebethner i Wolf, Kraków 1928, s. 89-91.
Zabytki Sławkowa

POL Sławków COA.svg

Obiekty sakralne
Obiekty zniszczone i nieistniejące

Distinctive emblem for cultural property.svg

Media użyte na tej stronie

Sławków mapa lokalizacyjna.png
Autor: MrSpectre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Sławkowa (woj. śląskie)
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Będzin County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Będzin County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.55 N
  • S: 50.24 N
  • W: 18.94 E
  • E: 19.43 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Soltyk-slawkow.JPG
Autor: Deborog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Epitafium ks. siewierskiego bp krakowskiego Kajetana Sołtyka z kościoła w Sławkowie, rokoko, stan po renowacji w roku 2010
Kościół parafialny p. w. Podwyższenia Krzyża i świętego Mikołaja z ok. 1250 r, Sławków.jpg
Autor: Mkos, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny p. w. Podwyższenia Krzyża i świętego Mikołaja z ok. 1250 r, Sławków
Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża i Świętego Mikołaja.jpg
Autor: Ifetka, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Sławków - kościół par. p.w. Podwyższenia Krzyża i św. Mikołaja (widok z Palamony)