Kościół św. Mikołaja w Truskolasach

Kościół św. Mikołaja w Truskolasach
Distinctive emblem for cultural property.svg 1108/69 z dnia 27.12.1968 r.
oraz 66/76/A z 17.02.1978 r.
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół pw. św. Mikołaja
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Truskolasy

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Mikołaja w Truskolasach

Wezwanie

św. Mikołaja

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki

Matka Boska Truskolaska Łaskawa

Położenie na mapie gminy Wręczyca Wielka
Mapa konturowa gminy Wręczyca Wielka, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja w Truskolasach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja w Truskolasach”
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego
Mapa konturowa powiatu kłobuckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja w Truskolasach”
Ziemia50°51′59,75″N 18°49′46,70″E/50,866597 18,829639
Strona internetowa

Kościół św. Mikołaja w Truskolasach – zabytkowy kościół rzymskokatolicki znajdujący się w Truskolasach w gminie Wręczyca Wielka, w powiecie kłobuckim, w województwie śląskim. Jest kościołem parafialnym, pod wezwaniem św. Mikołaja z Miry i sanktuarium Matki Bożej Truskolaskiej w dekanacie truskolaskim, w archidiecezji częstochowskiej.

Świątynia znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego.

Historia

Kościół został zbudowany staraniami Józefa Winnera (dzierżawcy starostwa krzepickiego) w roku 1737, konsekracja świątynia miała miejsce 26 listopada 1746 r. Do 1810 r. kościół podlegał parafii św. Marcina w Kłobucku, która należała do Zakonu Kanoników Regularnych[1]. Świątynia była kilkukrotnie remontowana: w 1835 r. naprawiono i obniżono pochylone wieże, obniżono poziom dachu i pokryto go na nowo gontami, w latach 1871-1881 odnowiono wnętrze. W 1877 wichura uszkodziła jedną z wież kościoła tak mocno, że podjęto decyzję o ich rozbiórce. W 1881 ściany oszalowano deskami (w miejsce wcześniejszych gontów). W latach 80. XX wieku dach kościoła pokryto blachą.

W latach 2006–2007 przeprowadzono gruntowny remont kościoła, w wyniku którego między innymi wymieniono zniszczone elementy konstrukcyjne (podwaliny, część belek zrębowych i słupów, część belek więźby), wymieniono deski sklepienia pozornego oraz przywrócono gont na dachu i ścianach.

W 2009 r. Kościół św. Mikołaja w Truskolasach został laureatem konkursu „Zabytek Zadbany” organizowanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Barokowa świątynia otrzymała laur za „przeprowadzenie kompleksowego remontu drewnianego kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja w Truskolasach, z 1. poł. XVIII wieku”[2].

Architektura

Kościół wzniesiony został na wzgórzu. Jest nieorientowany z prezbiterium skierowanym na północny wschód. Wybudowany z drewna w konstrukcji zrębowej, pierwotnie na kamiennej podmurówce. Pierwotnie posiadał z frontu dwie wieże. Prezbiterium jest wydłużone, zamknięte trójbocznie. Korpus nawowy na rzucie wydłużonego prostokąta, podzielony jest słupami na dwie wąskie nawy boczne i szeroką nawę środkową. Do nawy przylegają dwie symetryczne kaplice (Matki Boskiej Szkaplerznej oraz św. Józefa) zamknięte trójbocznie, tworzące pseudotransept. Do prezbiterium od strony północno-zachodniej przylega prostokątna zakrystia. Dachy kościoła są dwuspadowe, nad nawą znajduje się czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę przekryta smukłym dachem namiotowym.

Nawa, prezbiterium oraz kaplice przesklepione są pozornym sklepieniem kolebkowym wykonanym z desek.

Wyposażenie

Wyposażenie kościoła w większości jest późnobarokowe.

Ołtarze:

  • ołtarz główny późnobarokowy z cudownym obrazem Matki Bożej Truskolaskiej i relikwiami św. Walentego i św. Teodory oraz obrazem św. Mikołaja na zasłonie,
  • ołtarz boczny lewy pw. św. Franciszka, późnobarokowy,
  • ołtarz boczny prawy pw. św. Antoniego, barokowy,
  • ołtarz św. Józefa w kaplicy północno-zachodniej oraz obrazem św. Barbary na zasłonie,
  • ołtarz św. Rocha w kaplicy północno-zachodniej, rokokowy,
  • ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej w kaplicy południowo-wschodniej z obrazem "Przemienienie Pańskie" na zasłonie, barokowy,
  • ołtarz z rzeźbą "Ukrzyżowanie" w kaplicy południowo-wschodniej

Ambona pochodzi z 2. połowy XVII wieku, przerobiona została w 1880 roku. Na belce tęczowej umieszczona jest rzeźbiarska Grupa Ukrzyżowania.

Polichromię w kaplicach i na ścianach prezbiterium namalował Wacław Skomierski w latach 1903–1907. Na sklepieniu prezbiterium znajdują się przedstawienia świętych wykonane przez Stanisława Ligonia w roku 1914.

Obraz Matki Bożej Truskolaskiej

W ołtarzu głównym kościoła znajduje się obraz Matki Boskiej Truskolaskiej w srebrnej sukience – słynący z cudów[3][4]. Obraz przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii. Wykonany został w technice olejnej na płótnie. Jego autorem jest malarz Bobrowski z Widawy nad rzeką Niecieczą. Według legendy obraz "oddany był w zastaw kowalowi Grzegorzowi Knosze, podczas pierwszego najazdu Szwedów >>rzucony pod ławę<<, odnaleziony i umieszczony w kaplicy za wsią, ponownie sprowadzony do kościoła, co spowodowała jasność otaczająca wizerunek"[1]. W 1686 r. obraz został uznany za łaskawy. Po uznaniu obrazu za cudowny, za zezwoleniem biskupa Mikołaja Obornickiego, umieszczono go w głównym ołtarzu kościoła[5]. W roku 1736 rozebrano stary kościół i wybudowano nowy, wtedy to obraz uroczyście umieszczono w ołtarzu głównym nowego kościoła, gdzie znajduje się do dzisiaj.

Galeria

  • Kościół w 2 poł. XIX wieku

    Kościół w 2 poł. XIX wieku

  • Kościół około 1870 roku

    Kościół około 1870 roku

  • Front kościoła sprzed remontu (2005)

    Front kościoła sprzed remontu (2005)

  • Kościół po remoncie (2008)

    Kościół po remoncie (2008)

  • Ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej Truskolaskiej

    Ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej Truskolaskiej

  • Ołtarz św. Józefa

    Ołtarz św. Józefa

  • Ambona

    Ambona

Przypisy

  1. ↑ a b Anna Sypek: Kościół pw. św. Mikołaja w Truskolasach. Prace konserwatorskie w latach 2006–2010. W: Wiadomości konserwatorskie woj. śląskiego tom 3 Architektura drewniana. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2011, s. 83-98. ISBN 978-83-85871-62-0.
  2. ↑ Maciej Rymkiewicz: Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków 2009. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 23.04.2009. [dostęp 2009-04-25].
  3. ↑ W. Nowakowski (Wacław z Sułgostowa), O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne, Kraków 1902, s. 675
  4. ↑ A. Głębocki, Kościół w Truskolasach, „Kłosy” 1873, T. XVII, nr 425,
  5. ↑ broszurka "Jubileusz 270-lecia kościoła pw. św. Mikołaja w Truskolasach" wydana przez parafię w Truskolasach

Media użyte na tej stronie

Wręczyca Wielka.png
Autor: Aotearoa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mapa gminy Wręczyca Wielka
LEGENDA
Wręczyca Wielka-legenda.png
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Kłobuck County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kłobuck County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.11 N
  • S: 50.75 N
  • W: 18.59 E
  • E: 19.15 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Church of Saint Nicholas in Truskolasy in XIX century.jpg
Kościół św. Mikołaja w Truskolasach w drugiej połowie XIX wieku
Front of the church of Saint Nicholas in Truskolasy around 1870.jpg
Widok na elewację frontową kościoła św. Mikołaja w Truskolasach ok. roku 1870
Kościół w Truskolasach 03.jpg
Autor: Roksana1997, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Truskolasy - kościół parafialny p.w. św. Mikołaja
Kosciol w Truskolasach 2008.jpg
Autor: Ludmiła Pilecka, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół w Truskolasach po generalnym remoncie
Main altar in the church of Saint Nicholas in Truskolasy.jpg
Autor: Ludmiła Pilecka, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ołtarz główny w kościele św. Mikołaja w Truskolasach. Cudowny obraz Matki Bożej Truskolaskiej