Kościół św. Mikołaja we Wrocławiu

Kościół św. Mikołaja we Wrocławiu

St. Nikolai Kirche (Nikolaikirche)

kościół parafialny
Projekt neogotyckiego kościoła (XIX w.)
Państwo	Polska
Miejscowość	Wrocław
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Mikołaj
Historia Data rozpoczęcia budowy XII w., XIII w., 1870 Data zakończenia budowy 1883 Data poświęcenia 1883 Data zniszczenia • przez 1945 działania wojenne, wyburzenie
Dane świątyni Styl gotyk, neogotyk Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Wrocławia Kościół św. Mikołaja we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół św. Mikołaja we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kościół św. Mikołaja we Wrocławiu
51°06′52,6″N 17°01′01,2″E/51,114611 17,017000

Kościół św. Mikołaja (niem.: St. Nikolai Kirche, Nikolaikirche) – kościół, który znajdował się na zachodnim przedmieściu Wrocławia – Szczepinie (pl. św. Mikołaja). Wielokrotnie niszczony i odbudowywany. Ostatecznie zniszczony podczas II wojny światowej.

Historia

Pierwsza kaplica w osadzie Nabytyń^[a] została wzniesiona w XII w. dla tkaczy walońskich zamieszkujących osadę. Kaplica została rozbudowana przez księcia śląskiego Bolesława Wysokiego, który w 1175 wraz z przyległym zajazdem przekazał ją cystersom z Lubiąża. Wedle wzmianki z 1263 kaplica przeszła w 1217 na własność wrocławskiego biskupa i uległa zniszczeniu w czasie najazdu mongolskiego w 1241^[1].

W połowie XIII wieku, w miejscu późniejszego placu św. Mikołaja, powstał gotycki jednonawowy, czteroprzęsłowy kościół z prosto zamkniętym prezbiterium i wieżą^[b]. Budynek kościoła został uszkodzony w wojnach husyckich, lecz odnowiony w 1428. Ponieważ podlegał bezpośrednio biskupowi, jako jeden z niewielu kościołów parafialnych pozostał w dobie reformacji w ręku katolików i przetrwał do początku XIX wieku.

20 grudnia 1806 leżący na bezpośrednim przedpolu obleganej przez napoleońskie wojska twierdzy, kościół uległ niemal całkowitemu zniszczeniu (wedle jednych źródeł na skutek ostrzału, według innych został celowo zniszczony przez broniące miasta wojska pruskie). Zachowane prezbiterium było prowizorycznie wykorzystywane jako kaplica, a parafianie korzystali z pojoannickiego kościoła Bożego Ciała^[2].

24 listopada 1870 rozpoczęto budowę nowego neogotyckiego kościoła, który został konsekrowany 24 września 1883. Jednonawowy kościół posiadał krótki transept, trzy przęsła nawy, zamknięte trójbocznie krótkie prezbiterium i sklepienia krzyżowo-żebrowe (na skrzyżowaniu naw gwiaździste) oraz sygnaturkę. Na osi nawy, być może w nawiązaniu do formy poprzedniego kościoła, powstała smukła wieża nakryta stożkowym hełmem.

W czasie oblężenia Wrocławia w 1945 kościół został trafiony w południowe skrzydło transeptu. Silnie uszkodzona budowla została rozebrana po wojnie. Parafię św. Mikołaja przeniesiono do kościoła św. Antoniego, zaś po powstaniu wielkopłytowego osiedla Szczepin, w 1986 powstała w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego kościoła nowa świątynia pod wezwaniem Chrystusa Króla. W jej dolnej kondygnacji znalazła się kaplica św. Mikołaja^[2].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Augustin Knoblich: Kurze Geschichte und Beschreibung der zerstörten St. Nicolaikirche vor Breslau, nebst ihrer Filiale St. Michaelis in Groß-Mochbern und der mit ihnen vereinten St. Corporis-Christi-Kirche in Breslau. dbc.wroc.pl, 1862. [dostęp 2020-02-23]. (niem.).