Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi
 nr rej.:- A/747/2021 z 14.01.2021 (woj. śląskie)[1] - A-1269/81 z 10.12.1981 (woj. katowickie)[2] | |||||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||||
 Elewacja południowo-zachodnia (2021) | |||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | Czeladź | ||||||||||||||||||||||
| Adres | ul. Kościelna | ||||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 8 maja | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Czeladzi _location_map.png "Mapa lokalizacyjna Czeladzi") | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu będzińskiego  | |||||||||||||||||||||||
 50°19′05,6″N 19°04′18,2″E/50,318222 19,071722 | |||||||||||||||||||||||
Kościół świętego Stanisława Biskupa i Męczennika – rzymskokatolicki kościół parafialny z początku XX wieku w Czeladzi, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, należący do dekanatu czeladzkiego diecezji sosnowieckiej.
Historia i architektura
Jest to kościół reprezentujący cechy stylu neoromańskiego, wzniesiony w latach 1904–1913, według projektu architektów: Tomasza Pajzderskiego i Hugona Kudera. Świątynia została uroczyście poświęcona (konsekrowana) w dniu 28 września 1958 roku przez biskupa częstochowskiego Zdzisława Golińskiego. Monumentalną budowlę zbudowano na planie krzyża łacińskiego z wielobocznie zamkniętym prezbiterium oraz wieżami znajdującymi się po bokach transeptu oraz na skrzyżowaniu z nawą główną oraz przy wejściu.
Wyposażenie
We wnętrzu znajduje się m.in. polichromia autorstwa Macieja Makarewicza, wykonana w latach 1963-1968 a także bogata dekoracja rzeźbiarska[4].
Galeria
Fasada (2012)
Widok z południowego wschodu (2013)
Pietà ufundowana w 1907 roku na ścianie transeptu (2021)
Widok z lotu ptaka (2021)
Nawa główna (2018)
Prezbiterium (2018)
Kopuła nad transeptem (2018)
Przypisy
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 5 lutego 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-02-05]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2018-04-08].
- ↑ a b c Kościół św. Stanisława w Czeladzi. Polska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2021-07-23].
- ↑ Czeladź, Parafia pw. św. Stanisława BM. Diecezja sosnowiecka. [dostęp 2018-03-29].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Będzin County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.55 N
- S: 50.24 N
- W: 18.94 E
- E: 19.43 E
_(4).jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Stanisława w Czeladzi - wnętrze.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Stanisława w Czeladzi, elewacja południowo-zachodnia, widok z ulicy Stanisława Staszica
.jpg)
Autor: XEvansGambitx, Licencja: CC BY-SA 4.0
 Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 126981.
|
Autor: Ludan, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Czeladź, kościół par. pw. św. Stanisława, 1906-1912
_(2).jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Stanisława w Czeladzi - wnętrze.
_(7).jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Stanisława w Czeladzi - wnętrze.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pietà na zewnętrznej południowo-zachodniej ścianie transeptu kościoła św. Stanisława w Czeladzi, fundacja Walentego i Heleny Dziaczko, 1907, pierwotnie stała obok starego magistratu przy ul. Bytomskiej
.jpg)
Autor: Andrzej Hajdas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii pw. św. Stanisława BM w Czeladzi pochodzi z 1260 r. kiedy wspomniany został wtedy tamtejszy kapelan, Stefan. Pierwotnie istniał drewniany kościół, który przetrwał do XVI w., kiedy zastąpiono go murowanym. Była to gotycka, otynkowana świątynia o krótkiej nawie i dłuższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Kościół ten po wybudowaniu nowej, okazałej świątyni w 1916 r. został rozebrany. Obecna świątynia o cechach neoromańskich, została wybudowana w latach 1904-1913, według projektu Tomasza Pajzderskiego i Hugo Kudera. Jej uroczystego poświęcenia (konsekracji) kościoła 28 września 1958 r. dokonał biskup częstochowski Zdzisław Goliński. Monumentalny kościół wybudowany został na planie krzyża łacińskiego z wielobocznie zamkniętym prezbiterium oraz wieżami umieszczonymi po bokach transeptu i na skrzyżowaniu z nawą główną oraz przy wejściu.
We wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. polichromia wykonana w latach 1963-1968 przez Macieja Makarewicza oraz bogata dekoracja rzeźbiarska.
W świątyni od XVII w. istnieje kult Matki Bożej Pocieszenia. Dekret zezwalający na publiczne oddawanie czci Najświętszej Maryi Pannie w Jej wizerunku wydał 5 maja 1651 r. biskup krakowski Piotr Gembicki. Kult trwał nieprzerwanie do 1923 r., a jego odnowienie nastąpiło w 1988 r. z udziałem metropolity częstochowskiego Stanisława Nowaka.