Kościół św. Szczepana w Wilnie

Kościół św. Szczepana w Wilnie

Vilniaus Šv. diakono Stepono bažnyčia

kościół parafialny
Kościół św. Szczepana w Wilnie (2010)
Państwo	Litwa
Miejscowość	Wilno
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Szczepana
Historia Data rozpoczęcia budowy 1600 Data zakończenia budowy 1612 Data zamknięcia 1945 Aktualne przeznaczenie magazyn Data zniszczenia • przez 1794 wojska rosyjskie Data odbudowy 1801–1806
Dane świątyni Styl renesans Architekt Pietro Rossi Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba naw 2
Położenie na mapie Wilna Kościół św. Szczepana w Wilnie
Położenie na mapie Litwy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół św. Szczepana w Wilnie
54°40′09,66″N 25°16′34,95″E/54,669350 25,276375

Kościół św. Szczepana w Wilnie – późnorenesansowy kościół w Wilnie zbudowany w latach 1600–1612.

Historia

Kościół św. Szczepana^[1] był jednym z pierwszych zbudowanych na wileńskim przedmieściu. Powstał staraniem jezuity ks. Szymona Wysockiego. Pierwotnie pełnił funkcję świątyni szpitala św. Łazarza. Z czasem wokół obiektu powstał cmentarz, na którym początkowo grzebano ofiary zarazy i głodu, a później też osoby szanowane i zasłużone dla miasta m.in. niektórych profesorów Uniwersytetu Wileńskiego.

W 1715 roku przy kościele św. Szczepana powstał dom zakonny Bractwa św. Rocha, rzymskokatolickiego męskiego zgromadzenia opiekującego się chorymi. Później tj. w 1752 za sprawą ks. Józefa Stefana Turczynowicza przy kościele utworzony został rzymskokatolicki dom zakonny Mariawitek. Siostry Życia Maryi opiekowały się świątynią do 1864.

W 1794 roku, podczas bombardowania miasta przez wojska rosyjskie, kościół spłonął. Klasztor został zrujnowany, a następnie odbudowany ze środków sióstr mariawitek. Odbudowano go według projektu architekta Pietro Rossiego w latach 1801–1806 między innymi dzięki wsparciu finansowemu ze strony cara Pawła I, który będąc w Wilnie ofiarował 3 tysiące rubli w srebrze na jego restaurację^[2].

W 1864 roku nakazem władz carskich skasowano zakon mariawitek, a zabudowania kościelne i klasztorne przekształcono w więzienie. W 1926 roku przykościelny klasztor nabył cech kamieniarzy z przeznaczeniem na magazyn. Wokół kościoła na dawnym cmentarzu powstał skład materiałów budowlanych.

W okresie międzywojennym w kościele odbywały się nabożeństwa. Po II wojnie światowej władze sowieckie ich jednak zakazały. Świątynia została zamknięta i taką pozostaje do dziś.

W latach 1975–1976 kościół został wyremontowany. Ponownie obiekt restaurowano na początku XXI wieku.

Architektura

Kościół św. Szczepana posiada cechy późnego renesansu przechodzącego we wczesny barok, nie posiada wieży. Jest z zewnątrz bardzo skromny, posiada profilowany gzyms i wnęki pomiędzy pilastrami. Nie posiada bogatych dekoracji zewnętrznych.

Wyróżnia się spośród wileńskich kościołów konstrukcją wnętrza, nawa główna zakończona jest z obu stron apsydami. Świątynia ma bowiem oprócz nawy głównej tylko jedną nawę boczną – południową.

Przy świątyni istniał kiedyś cmentarz, na którym spoczęło wiele znamienitych postaci, m.in. przy południowej fasadzie świątyni znajduje się grób wileńskiego architekta Wawrzyńca Gucewicza. Spoczywa tu również filozof Józef Władysław Bychowiec, pierwszy tłumacz na język polski dzieł Kanta^[2].

Galeria

• 

  Fasada północna kościoła

• 

  Grób Wawrzyńca Gucewicza

Przypisy

Bibliografia

• Tomas Venclova. Wilno. Przewodnik. Wilno 2001. ISBN 9986-830-47-8

Linki zewnętrzne

• Historia kościoła św. Stefana w Wilnie (lit.)