Kościół św. Wawrzyńca w Chorzowie

Kościół św. Wawrzyńca
w Chorzowie
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej.:
- 1199/72 z dnia 20.12.1972[1] (woj. katowickie)
- A/922/2021 z dnia 16.12.2021 (woj. śląskie)[2]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Chorzów

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Wawrzyńca w Chorzowie

Wezwanie

św. Wawrzyńca

Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wawrzyńcaw Chorzowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wawrzyńcaw Chorzowie”
Ziemia50°17′42,87″N 18°57′49,36″E/50,295242 18,963711

Kościół św. Wawrzyńca w Chorzowie – drewniany kościół z XVI wieku wzniesiony w Knurowie, przeniesiony do Chorzowa na Wzgórze Wyzwolenia w latach 19351938.

Historia

Kościół został zbudowany w 1599 w Knurowie. Służył parafianom dopóki nie stał się zbyt ciasny. Postanowiono więc wybudować nową świątynię i kościół zamknięto w 1926 roku. Niszczejący od 10 lat kościół, z inicjatywy wojewódzkiego konserwatora zabytków, dr Tadeusza Dobrowolskiego, zdemontowano i przeniesiono do Chorzowa. W 1936 r. kościółek zaczęto montować na tamtejszej Górze Wyzwolenia (Góra Redena). Inwestorem był zarząd miasta Chorzowa. Działkę, o powierzchni 2825 m², przekazały Polskie Kopalnie Skarbowe. Koszt przeniesienia, bez urządzenia wnętrza wyniósł 40 000 ówczesnych złotych. Pracami budowlanymi z ramienia chorzowskiego magistratu kierował inż. architekt Witold Czeczott Danielewicz. Aktu poświęcenia przeniesionej świątyni dokonał biskup Stanisław Adamski 16 października 1938 r. Kościół był kościołem filialnym parafii św. Antoniego. Od 1968 r. jest kościołem parafialnym.

Architektura

Wnętrze (2020)

Świątynia zbudowana jest z drewna modrzewiowego, w konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej (w przyziemiu konstrukcji zrębowej). Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim zakrystia od pn.-zach. nawa na planie zbliżonym do kwadratu, z kruchtą od pd.-wsch. Wieża czołowa o ścianach pochylonych, pokrytych gontem i w górnych partiach szalowana. Hełm wieży ostrosłupowy, zwieńczony iglicą zakończoną krzyżem dwuramiennym. Dach kościoła gontowy, nad nawą wieżyczka na sygnaturkę, sześcioboczna z hełmem cebulastym.

Wokół świątyni gontowe przydaszki. Ściany kościoła powyżej przydaszków kryte gontem.

Polichromia stropu wykonana przez artystę plastyka Stefana Kątskiego, wzorowana na dawnej polichromii patronowej, typowej dla kościołów drewnianych. Wyposażenie kościoła głównie barokowe. Ołtarz główny, z marmurową mensą, na której stoi nastawa wykonana z drewna, polichromowana i złocona. W centrum retabulum (nastawy) obraz św. Wawrzyńca (XVII w.). Ołtarz boczny lewy z obrazem Matki Boskiej Różańcowej (XIX w.), ołtarz boczny prawy z obrazem św. Barbary (XIX w.) – w antepedium tego ołtarza umieszczony jest obraz ze sceną męczeństwa św. Wawrzyńca. Obrazy: Matki Boskiej Różańcowej i Św. Barbary pochodzą z drugiej połowy XIX wieku i są dziełem wrocławskiego malarza Bladego. Ponadto we wnętrzu pięć obrazów olejnych: Madonna z Dzieciątkiem (XVII w.), Św. Agnieszka (XVII w.) oraz XVIII-wieczne Wręczenie różańca św. Dominikowi, Św. Marcin oraz Pieta. Obrazy przekazała Kuria katowicka ze swoich zbiorów. W przedsionku kościoła – kamienna kropielnica prawdopodobnie z XV w. Wokół świątyni kamienny parkan.

Kościół leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Kapłani

Kościół pod wezwaniem św. Józefa, Górnośląski Park Etnograficzny

Pierwszym księdzem sprawującym posługę kapłańską w kościółku był ks. Emanuel Krzoska (do 1963 r.). Następnym księdzem był bratanek poprzedniego, ks. Stanisław Krzoska (do 1998). W latach 1998 do 2000 proboszczem był ks. Józef Gawliczek.

Obecnym proboszczem (od 2000 do 2002 administrator, od 2002 proboszcz) w tej parafii jest ksiądz Eugeniusz Błaszczyk. Należy nadmienić, w parafii tej są dwa czynne zabytkowe kościoły drewniane – drugi pod wezwaniem św. Józefa Robotnika pochodzący z XVII w. położony jest na terenie Górnośląskiego Parku Etnograficznego.

Przypisy

Bibliografia

  • Kościółek św. Wawrzyńca. Świątynia i jej dzieje w Knurowie i w Chorzowie, ks. Marek Gwioździk, Magdalena Sontag, nakładem parafii św. Wawrzyńca w Chorzowie, 2008.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Chorzów location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Chorzów, Poland
Ta mapa of Chorzów została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Chorzów St Lawrence church interior 2020.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chorzów, Kościół św. Wawrzyńca w Chorzowie, nr rej.: 1199/72 z 20.12.1972, wnętrze
Upper Silesian Ethnographic Park005.jpg
Autor: Paweł Drozd, on Wiki Drozdp, Licencja: CC BY-SA 3.0
Koścół p.w. Sw. Józefa, Górnośląski Park Etnograficzny, zima 2009
K. św. Wawrzyńca Chorzów ul. Lwowska 30 nr rej. 1199-72 (2).jpg
Autor: Bosia2011, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ta fotografia została przesłana w ramach projektu Wiki Lubi Zabytki będącego częścią inicjatywy Wiki Loves Monuments 2011.