Kościół św. Zuzanny w Rzymie

Kościół św. Zuzanny

Chiesa di Santa Susanna alle Terme di Diocleziano

Kościół tytularny
Fasada kościoła
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym Piazza San Bernardo
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Kamila de Lellis w Rzymie
Wezwanie	św. Zuzanny
Położenie na mapie Rzymu Kościół św. Zuzanny
Położenie na mapie Włoch Kościół św. Zuzanny
Położenie na mapie Lacjum Kościół św. Zuzanny
41°54′15″N 12°29′37″E/41,904250 12,493639

Kościół św. Zuzanny w Rzymie (wł. Chiesa di Santa Susanna alle Terme di Diocleziano) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.

Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii św. Kamila de Lellis w Rzymie oraz kościołem tytularnym^[1]. Jest też kościołem stacyjnym z czwartej soboty Wielkiego Postu.

Lokalizacja

Kościół znajduje się w II. Rione Rzymu – Trevi przy Piazza San Bernardo (adres pocztowy Via XX Settembre 15)^[1].

Patronka

Patronką świątyni jest św. Zuzanna – dziewica, która poniosła śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w III wieku, prawdopodobnie spokrewniona z cesarzem Dioklecjanem.

Historia

Pierwsze prawdopodobne miejsce kultu chrześcijańskiego w tym miejscu jest datowane na koniec III wieku, był to przypuszczalnie tzw. domus ecclesiae. Według legendy kościół powstał na miejscu męczeństwa św. Zuzanny. Zgodnie z nieudokumentowaną tradycją pierwszy kościół bazylikalny został zbudowany w tym miejscu w 330 roku, bardziej prawdopodobna wydaje się późniejsza data w tym samym wieku. Pierwsza wzmianka o Titulus Sanctae Susannae pochodzi ze synodu w 595 roku. Liber Pontificalis wspomina, że papież Sergiusz I upiększył ten kościół, a za pontyfikatu Hadriana I w latach 772-795 przeprowadzono jego remont^[2].

Całkowita przebudowa kościoła miała miejsce za papieża Leona III (wcześniej uważano, że dokonano tylko jego renowacji, jednak badania archeologiczne dowodzą, że doszło do kompletnej przebudowy). W efekcie powstała bazylika w kształcie litery T z transeptem, apsydą, nawą główną o 12 kolumnach w arkadach oraz galerią dla kobiet nad arkadami.^[2] Koncha apsydy była ozdobiona mozaiką przedstawiającą papieża z Karolem Wielkim^[2].

W XV wieku, za pontyfikatu Sykstusa IV, miała miejsce kolejna znaczna przebudowa, kościół został zmniejszony, rozebrano nawy boczne i zamurowano arkady. W 1587 roku papież Sykstus V przekazał kościół, wraz z sąsiadującym budynkiem, zakonowi cystersek. Kolejne przebudowy miały miejsce w latach 1593 i 1603, pracami kierował Carlo Maderno (obecny kształt świątyni jest efektem tej właśnie przebudowy)^[2].

W 1921 roku papież Benedykt XV zezwolił na zrobienie ze świątyni kościoła narodowego dla USA (co formalnie stało się w 1924 roku), opiekę duszpasterską przejęli pauliści. Konflikty pomiędzy zakonnicami, a paulistami doprowadziły do tego, że w sierpniu 2017 roku kościół św. Zuzanny przestał pełnić rolę kościoła narodowego.

Od 2013 roku kościół jest zamknięty z powodu remontu^[2].

Architektura i sztuka

Kościół obecnie jest jednonawowy, bez transeptu, z półkolistą apsydą i dwiema dużymi kaplicami bocznymi. Na lewo od apsydy znajduje się dzwonnica zwieńczona niską cebulastą kopułą^[2].

Fasada, autorstwa Carlo Maderny, jest znacznie wyższa niż położona za nią nawa. Fasada jest z trawertynu, ma ona dwie kondygnacje: niższą z pięcioma pionowymi strefami i wyższą z trzema. Na dolnej kondygnacji znajduje się sześć kolumn w porządku korynckim oraz (przy narożnikach) korynckie pilastry. Po lewej stronie wejścia znajduje się figura św. Zuzanny, a po prawej św. Felicyty z Rzymu, autorstwo których przypisywane jest Stefano Maderno. Na górnej kondygnacji jest sześć pilastrów kompozytowych odpowiadających kolumnom dolnej kondygnacji^[2].

Wnętrze kościoła jest, podobnie jak fasada, autorstwa Carlo Maderno. Nawa ma cztery doryckie pilastry wspierające posągi na cokołach autorstwa Giovanni Antonio Paracca (''Il Valsoldo'') przedstawiające proroków Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela. Na ścianach bocznych znajduje się sześć malowideł obrazujących historię starotestamentowej Zuzanny, autorstwa Baldassare Croce^[2].

Płaski drewniany, rzeźbiony, kasetonowany i pozłacany strop nawy przypisywany jest także Baldassare Croce, przy czym uważa się, że autorem projektu był Maderno^[2].

Freski w apsydzie autorstwa Cesare Nebbia przedstawiają legendarne sceny z życia św. Zuzanny Rzymskiej. Po bokach apsydy znajdują się rzeźby św. Piotra i Pawła, autorstwa Paracca^[2].

W prezbiterium znajduje się konfesja ogrodzona balustradą w kształcie litery D^[2].

Prezbiterium kościoła

Kaplica św. Wawrzyńca

Po lewej stronie zlokalizowana kaplica św. Wawrzyńca, nazywana również kaplicą Peretti. Została ona zaprojektowana przez Domenico Fontana i ozdobiona freskami przez Giovan Battista Pozzo, autorem ołtarza jest Nebbia. Po lewej w kaplicy znajdują się relikwie św. Genezjusza, a po prawej papieża św. Eleuteriusza (jego ciało zostało tu przeniesione w 1591 roku). Pod ołtarzem z kolei znajdują się relikwie św. Felicyty i jednego z jej synów^[2].

Kardynałowie prezbiterzy

Kościół św. Zuzanny jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctae Susannae)^[3].

Przypisy