Kościół świętych Nereusza i Achillesa w Rzymie
| Kościół tytularny | |||||||||
 | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Rzym | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | Santa Maria in Vallicella | ||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Rzymu  | |||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||
Położenie na mapie Lacjum  | |||||||||
| 41°52′49″N 12°29′41″E/41,880222 12,494778 | |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Kościół świętych Nereusza i Achillesa (wł. Chiesa dei Santi Nereo e Achilleo) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.
Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii Santa Maria in Vallicella oraz kościołem tytularnym[2]. W związku z zamknięciem od 2013 roku z powodu remontu bazyliki św. Sykstusa pełni rolę kościoła stacyjnego z czwartej środy Wielkiego Postu.
Lokalizacja
Kościół znajduje się w XXI. Rione Rzymu – San Saba przy Viale delle Terme di Caracalla 28[2] naprzeciwko wejścia do term Karakalli.
Patroni
Patronami świątyni są święci Nereusz i Achilles – rzymscy żołnierze, którzy ponieśli śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w III lub IV wieku.
Historia
Nie wiadomo kiedy powstał pierwszy kościół w tym miejscu, natomiast jest wzmiankowany jako Titulus Fasciolae w tekście datowanym na 377 rok.[1] Był również wzmiankowany w aktach synodu w 499 roku[1]. Z kolei akta synodu z 595 roku określają go jako Titulus SS. Nerei e Achillei[1]. Kościół został przebudowany w 814 roku, a Liber Pontificalis podają jako powód zaniedbanie i powodzie, przy czym nowy kościół postawiono na wyżej położonym miejscu obok starego[1].
Kościół został odnowiony za Sykstusa IV przed jubileuszem 1475 roku[1]. Wyburzono wówczas fasadę i dwa pierwsze przęsła nawy, które zastąpiono małym placykiem istniejącym do dzisiaj, usunięto również starożytne kolumny arkad, które zostały zastąpione ceglanymi filarami w stylu renesansowym[1]. Obecny wygląd kościoła jest efektem renowacji przeprowadzonej przez kardynała Cezarego Baroniusza w latach 1596-1598[1].
Architektura i sztuka
Konstrukcja fasady (pochodząca prawdopodobnie z przebudowy w XV wieku) jest bardzo prosta[1]. Wejście flankują dwie kolumny w porządku doryckim z szarego granitu podtrzymujące naczółek z tympanonem ozdobionym krzyżem z dwiema gałęziami palmowymi[1]. Nad frontonem okna znajduje się tondo z wizerunkiem Matki Bożej z Dzieciątkiem[1].
Kościół jest zbudowany z cegły, ma trzy nawy, półokrągłą apsydę, nie ma natomiast transeptu[1]. Nawa ma obecnie sześć przęseł[1]. Cykl fresków zdobiących ściany nawy przedstawia obrazy legendarnych dziejów patronów kościoła[1].
Koncha apsydy ozdobiona jest freskiem przedstawiającym świętych oddających cześć Prawdziwemu Krzyżowi[1]. W górnej części apsydy znajduje się starożytny rzeźbiony gzyms przedstawiający pogańskie bóstwa[1]. Malowidło na ścianie apsydy przedstawia papieża Grzegorza Wielkiego wygłaszającego kazanie[1].
Pod ołtarzem głównym znajdują się relikwie świętych Nereusza i Achillesa (bez głów) oraz św. Flawii Domitylli[1].
Baldachim pochodzi z renowacji w XVI wieku, składa się z kolumn w porządku jońskim z afrykańskiego marmuru wspierających kopułę[1].
Za ołtarzem głównym znajdują się dwa starożytne pogańskie ołtarze ofiarne pochodzące z okolicznej świątyni[1].
Świecznik paschalny został zrobiony w XV wieku z rzeźbionej marmurowej tralki datowanej na II wiek[1].
Ambona z polichromowanego marmuru pochodzi z 1597 roku[1]. Stoi ona na dwóch starożytnych elementach, pochodzących prawdopodobnie z term Karakalli; jeden z nich jest z afrykańskiego marmuru, drugi natomiast z porfiru[1]. Uważa się, że sama ambona pochodzi z bazyliki św. Pawła za Murami[1].
Ściany naw bocznych zdobią freski przedstawiające sceny męczeństwa Apostołów[1].
Kardynałowie prezbiterzy
Kościół świętych Nereusza i Achillesa jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctorum Nerei et Achillei)[3].
- Amico (1117-1139)
- Enrico Pisano (1152-1166)
- Berenger Fredol (1305–1309)
- Berenguer Fredol (1312–1317)
- Regnaud de La Porta (1320-1321), in commendam (1321-1324)
- Pierre Roger de Beaufort-Turenne (1339–1342)
- Jean du Cros (1371–1376), in commendam (1376-1383), od 1378 w obediencji awiniońskiej
- Tommaso da Frignano OFM (1378–1380), administrator (1380–1381)
- Pierre du Cros[a] OSB (1383–1388)
- Giovanni Berardi (1440–1444), in commendam (1444-1449)
- Bernard de La Planche (Planca)[b] (1440–1441)
- Jean d'Arces (1450–1454)
- Burkhard von Weisbriach (1462–1466)
- István Várdai (1468–1471)
- Giovanni Arcimboldi (1473–1476)
- Giovanni Battista Mellini (1476–1478)
- Cosma Orsini (1480–1481)
- Giovanni Conti (1483–1484)
- Giovanni Antonio Sangiorgio (1493–1503)
- Juan Zúñiga y Pimentel (1503–1504)
- Francesco Alidosi (1505–1506)
- Francisco de Borja (1506–1511)
- Bonifacio Ferrero (1517–1533)
- Reginald Pole, diakon pro hac vice (1537–1540)
- Enrique de Borja y Aragón, diakon pro hac vice (1540)
- Roberto Pucci (1542–1544)
- Francesco Sfondrati (1545–1547)
- Juan Martínez Silíceo (1556–1557)
- Jean de Bertrand (1557–1560)
- Ludovico d’Este, diakon pro hac vice (1562–1563)
- Gabriele Paleotti (1565)
- Giovanni Francesco Morosini (1588–1590)
- Cezary Baroniusz (1596–1607)
- Innocenzo del Bufalo-Cancellieri (1607–1610)
- Pier Paolo Crescenzi (1611–1629)
- Antonio Santacroce (1630–1641)
- Marcantonio Bragadin (1642–1646)
- Cristoforo Vidman, diakon pro hac vice (1647–1657); prezbiter (1657–1658)
- Baccio Aldobrandini (1658–1665)
- Neri Corsini (1666–1678)
- Flaminio Taja (1681–1682)
- Girolamo Casanate (1686–1689)
- Leandro Colloredo CO (1689–1705)
- Alessandro Caparra (1706–1711)
- Benedetto Erba Odescalchi (1715–1725)
- Niccolò Spinola (1725–1735)
- Pierre Guérin de Tencin (1739–1758)
- Nicolò Maria Antonelli (1759–1767)
- Lazzaro Opizio Pallavicini (1768–1778)
- František Herczan (1782–1788)
- Luigi Valenti Gonzaga (1790–1795)
- Ippolito Antonio Vincenti Mareri (1795–1807)
- Carlo Andrea Pelagallo (1816–1822)
- Giovanni Francesco Falzacappa (1823)
- Pietro Caprano (1829–1834)
- Giacomo Monico (1834–1851)
- François-Nicholas-Madeleine Morlot (1853–1862)
- Giuseppe Luigi Trevisanato (1864–1877)
- Inácio do Nascimento Morais Cardoso (1877–1883)
- Alfonso Capecelatro di Castelpagano CO (1885–1886)
- Gaspard Mermillod (1890–1892)
- Luigi Galimberti (1893–1896)
- Antonio Agliardi (1896–1899)
- Agostino Gaetano Riboldi (1901–1902)
- Anton Hubert Fischer (1903–1912)
- Pietro La Fontaine (1916–1921)
- Denis Dougherty (1921–1951)
- Celso Costantini (1953–1958)
- William Godfrey (1958–1963)
- Thomas Cooray OMI (1965–1988)
- Bernardino Echeverría Ruiz OFM (1994–2000)
- Theodore McCarrick (2001–2018)
- Celestino Aós Braco OFM Cap (2020–)
Uwagi
- ↑ Mianowany przez antypapieża Klemensa VII
- ↑ Mianowany przez antypapieża Feliksa V
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Santi Nereo e Achilleo na Churches of Rome. [dostęp 2019-02-27]. (ang.).
- ↑ a b Chiesa rettoria Santi Nereo e Achilleo alle Terme di Caracalla w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2019-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-12)]. (wł.).
- ↑ Kościół świętych Nereusza i Achillesa w Rzymie w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2019-02-27]
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Italy (Commons photos) → en-Wikipedia Italy.
Roma, Santi Nereo e Achilleo a Caracalla
Autor: Livioandronico2013, Licencja: CC BY-SA 4.0
Church of Santi Nereo e Achilleo
Autor:
- Map_of_region_of_Lazio,_Italy.svg: User:Vonvikken
- derivative work: Milenioscuro (talk)
Location map of Lazio region (Italy)
Autor: Hengist Decius, Licencja: CC BY 2.0
Ss Nereo e Achilleo (Terme di Caracalla)
Autor: Dr. Blofeld, insert originally by Nordnordwest, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Rome. Italy
Geographic limits of the map:
- N: 41.993°
- S: 41.792°
- W: 12.308°
- E: 12.685°
Autor: Hengist Decius, Licencja: CC BY 2.0
Ss Nereo e Achilleo (Terme di Caracalla)
Autor: FONTANA, G., Licencja: FAL
Plan van het koorgedeelte van SS. Nereo ed Achilleo