Kościół Chrystusa Króla w Toruniu
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Torunia  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |||||||||||||||
 53°01′19″N 18°37′02″E/53,021944 18,617222 | |||||||||||||||
Kościół Chrystusa Króla w Toruniu – zabytkowa świątynia katolicka w jurysdykcji parafii Chrystusa Króla w Toruniu.
Lokalizacja
Kościół znajduje się przy ulicy Bażyńskich 19[1].
Historia
Budowa świątyni rozpoczęła się po poświęceniu kamienia węgielnego przez biskupa Konstantego Dominika w dniu 30 maja 1929 roku. Budynek został konsekrowany przez ordynariusza diecezji chełmińskiej biskupa Stanisława Wojciecha Okoniewskiego 9 listopada 1930 roku[2].
W 1956 roku oddano do użytku Grotę Maryjną[3].
W 2004 roku obok kościoła dobudowano wolno stojącą dzwonnicę z 4 dzwonami[4].
Architektura
Świątynia jest zbudowana na planie centralnym z żelbetu i cegły w formie rotundy wzorowanej na rzymskim Panteonie. Budowla jest otynkowana, pokryta kopułą o sklepieniu kryształowym, nakryta blachą cynkową i zakończona latarnią. Obok rotundy znajdują się dwa duże ryzality. Pierwszy od strony północnej jako kruchta tworzy przedsionek i chór. Jego fasada frontowa jest ozdobiona dużą płaskorzeźbą Chrystusa Króla stojącego na kuli ziemskiej, wykonaną przez artystę rzeźbiarza St. Zelka. Po bokach ryzalitu są umieszczone dwie niewielkie czworokątne wieżyczki, zwieńczone w górnej części blendami. Przybudówka od strony południowej otrzymała swoją ostateczną formę dopiero w 1957 roku i znajdują się w niej dwie zakrystie, biuro, kaplica Miłosierdzia Bożego, korytarz i dwie toalety, a w podziemiu kaplica pogrzebowa oraz aparatura centralnego ogrzewania na gaz i magazyny. Do wnętrza świątyni od strony frontowej wchodzi się przez trzy dwuskrzydłowe drzwi, a po bokach i od strony zakrystii przez pojedyncze drzwi dwuskrzydłowe. Na chór i do podziemi wchodzi się przez jednoskrzydłowe drzwi metalowe. Kopuła jest podtrzymywana przez 16 filarów betonowych z doryckimi kapitelami. Od nich biegnie 16 pilastrów w stronę latarni, a w ich eliptycznych wnękach są umieszczone okna. Wewnętrzne wymiary świątyni to: średnica rotundy 30 metrów, wysokość do latarni 22 metry, średnica latarni 6 metrów[5].
Kościół figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 1678)[6].
Wyposażenie
W prezbiterium jest umieszczony ołtarz główny na tle ogromnego krzyża z rzeźbą Chrystusa, pod którym jest umieszczone tabernakulum. Obok ołtarza są umieszczone: ambonka i sedylia dla celebransów. W bocznych kaplicach są umieszczone ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na ścianach nawy i pod chórem znajdują się stacje Drogi Krzyżowej, wyrzeźbione przez artystę rzeźbiarza Ignacego Zelka. Pod chórem są umieszczone dwa ołtarze: św. Antoniego i św. Franciszka z Asyżu. Na chórze znajdują się, zamontowane w 1935 roku organy firmy Sauer, które w 1946 roku zostały powiększone do czternastu głosów, do dwóch manuałów i pedału. W 1930 roku w kościele zamontowano instalację elektryczną, a w 1950 roku nagłośnienie, natomiast w 1957 roku ogrzewanie węglowe, które w 1995 roku zostało zmodernizowane i zamienione na ogrzewanie gazowe[7].
Pomnik kardynała Stefana Wyszyńskiego
W pobliżu wejścia do kościoła znajduje się pomnik kardynała Stefana Wyszyńskiego[8].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Parafia rzymskokatolicka p.w. Chrystusa Króla w Toruniu. chrystuskrol.diecezja.torun.pl. [dostęp 2022-07-18].
- ↑ http://www.icimss.edu.pl/wystawy/modernizm/pl/37/budynki-uytecznoci-publicznej
- ↑ Kościół pw. Chrystusa Króla. icimss.edu.pl. [dostęp 2022-10-09].
- ↑ Historia i opis kościoła [dostęp 2017-11-21].
- ↑ Kościół Chrystusa Króla na Mokrem w Toruniu, „niedziela.pl” [dostęp 2017-04-09] (pol.).
- ↑ Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 116.
- ↑ Historia i opis kościoła. Parafia Chrystusa Króla w Toruniu. [dostęp 2013-03-18].
- ↑ Kardynał ma swój pomnik w Toruniu. ddtorun.pl, 2017-12-06. [dostęp 2022-07-18].
| Kościoły |
| ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zobacz też |
|
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, kościół pw. Chrystusa Króla, 1929-1930, proj. Kazimierz Ulatowski.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Chrystusa Króla w Toruniu11
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, kościół św. Janów, gotycka figura św. Jana Ewangelisty, 1497, Warszata św. Wolfganga
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. św. Janów w Toruniu widziany z wieży Ratusza Staromiejskiego.