Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Krakowie (Arka Pana)
| kościół parafialny | |||||||||
%2cview_from_N%2c_1_Obroncow_Krzyza_street%2c_Nowa_Huta%2c_Krakow%2c_Poland.jpg) Widok kościoła z północnego zachodu. | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres | ul. Obrońców Krzyża 1 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Krakowie-Bieńczycach | ||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
 50°05′06,0″N 20°01′44,8″E/50,085000 20,029111 | |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
-interior%2c_1_Obroncow_Krzyza_street%2c_Nowa_Huta%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana) – parafialny kościół rzymskokatolicki położony w Krakowie w Dzielnicy XVI Bieńczyce przy ulicy Obrońców Krzyża 1.
Historia
Był to szósty, a pierwszy nowo zbudowany, kościół w robotniczej dzielnicy miasta Krakowa – Nowej Hucie. Powstał z inicjatywy ks. Józefa Gorzelanego w latach 1967–1977 według projektu architekta mgr. inż. Wojciecha Pietrzyka. Dach budowli upodabnia kościół nie tylko do arki, ale i do kaplicy w Ronchamp, projektu Le Corbusiera.
Historia powstania kościoła związana jest z obroną krzyża przez mieszkańców Nowej Huty w 1960, w miejscu gdzie pierwotnie miał stanąć kościół. Władze komunistyczne zezwoliły na budowę świątyni, jednak już w innym miejscu. 18 maja 1969 arcybiskup Krakowa, kard. Karol Wojtyła, wmurował kamień węgielny pochodzący z bazyliki św. Piotra na Watykanie i poświęcony przez papieża Pawła VI.
15 maja 1977 kard. Karol Wojtyła dokonał konsekracji kościoła, nadając mu wezwanie Matki Bożej Królowej Polski.
Kościół
Budynek ma powierzchnię 1300 m² i może jednocześnie pomieścić ok. 6000 osób.
Nad świątynią góruje 70-metrowy krzyż – maszt, który stanowi również podstawę konstrukcyjną Arki Pana. Do kościoła prowadzi siedmioro drzwi – symbol siedmiu sakramentów świętych, do ołtarza wiedzie siedem stopni – symbol siedmiu darów Ducha Świętego.
Ołtarz wykuty został z jednolitego bloku marmuru karraryjskiego z Włoch i stylizowany jest na kształt płasko położonej dłoni. W tabernakulum, odlanym z brązu w kształcie kuli ziemskiej, którą otaczają stalowe pierścienie, iskrzy się kamień z Księżyca podarowany kardynałowi Karolowi Wojtyle przez papieża Pawła VI, który z kolei otrzymał go od załogi amerykańskiego statku Apollo 11[a]. Według makroskopowej diagnozy „kamień z Księżyca” jest agregatem dużych kryształów pirytu, przyklejonym do fragmentu drobnokrystalicznej konkrecji zbudowanej z tego samego materiału[1]. Na pewno nie jest to również agregat kryształów rutylu[2]. W związku z tymi wynikami badań informacje o pozaziemskim pochodzeniu kamienia są raczej wątpliwe[1].
Na prawo od ołtarza zawieszony jest na dwóch stalowych linach wizerunek Matki Bożej będący wierną kopią obrazu w kościele w Zbarażu.
W środkowej części kościoła umieszczona jest monumentalna rzeźba pt. „Z życia do życia” – postać Chrystusa Ukrzyżowanego – autorstwa prof. Bronisława Chromego. Ściany boczne natomiast pokrywa Droga krzyżowa pędzla krakowskiego malarza, Mariusza Lipińskiego, wykonana w latach 1980–1983.
Darem katolików z Portugalii jest, umieszczona w specjalnej grocie, cudowna figura Matki Bożej Fatimskiej, której uroczysta koronacja odbyła się 13 września 1992.
W podziemiach kościoła znajduje się „Kaplica pojednania”, w której umieszczone są drewniane „Piety polskie” dłuta Antoniego Rząsy, a także niewielka figura Matki Bożej Pancernej, która została wykonana z kul wydobytych z ran żołnierzy II Korpusu walczących o klasztor na Monte Cassino.
Na stopniach schodów prowadzących do kościoła postawiono pomnik Jana Pawła II, który został odsłonięty przez kard. Stanisława Dziwisza w dniu 16 października 2009.
Organy
Organy wykonała w 1979 niemiecka firma Rudolf von Beckerath Orgelbau z Hamburga. Instrument posiada 44 głosy w czterech sekcjach brzmieniowych, 3244 piszczałki, mechaniczną trakturę gry oraz elektryczną trakturę rejestrów wraz z pamięcią typu Setzer. Poświęcenia organów dokonał 25 listopada 1979 kardynał Franciszek Macharski.
Dzwony (Carillon)
Dzwony zawieszone na frontowej ścianie kościoła są darem katolików z Holandii i Belgii. O każdej pełnej godzinie (od 6:00 do 21:00) wydzwaniają melodie znanych pieśni kościelnych. Jest ich osiem, a ich nazwy pochodzą od imion najbardziej zasłużonych budowniczych świątyni:
- Wojciech (Pietrzyk) – architekt;
- Józef (Gorzelany) – inicjator budowy świątyni i pierwszy proboszcz;
- Lonny (Glaser) – współorganizatorka pomocy materialnej budowy kościoła z Austrii;
- Jan (Norek) – kierownik budowy;
- Bruno (Gryksa) – fundator dzwonu;
- Antoni (Pietraszek) – mistrz budowy;
- Karol (Wojtyła) – kardynał, arcybiskup Krakowa;
- Stanisław (Biela) – główny zaopatrzeniowiec budowy.
Nagrody
Kościół uhonorowano nagrodami:
- Nagroda Pilgrama – nagroda arcybiskupa Wiednia, kardynała Franza Königa dla architekta kościoła Wojciecha Pietrzyka;
- Nagroda Stowarzyszenia „Caritas” im. Brata Alberta za budownictwo sakralne i wystrój.
Uwagi
- ↑ Cytat z: „Kamienny Kraków” autor Jacek Rajchel wyd. UWND AGH 2005: „Proboszcz Arki z tego okresu, ksiądz J. Gorzelany nie dawał jednoznacznej odpowiedzi na temat pochodzenia tego okazu. Również pytany listownie asesor Sekretariatu Stanu z Watykanu Monsignore Pedro López Quintana nie dysponował żadnymi informacjami na ten temat, aczkolwiek podkreślił, iż ówczesny kardynał Karol Wojtyła taki kamień otrzymał”.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana),widok z płn, ul. Obrońców Krzyża 1, Nowa Huta, Kraków
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Krakowie (Arka Pana). Pieta autor Antoni Rząsa.
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana)-wnętrze, ul. Obrońców Krzyża 1, Nowa Huta, Kraków
Autor: Łukasz Łoziński, Licencja: CC BY 3.0
Dzwony. Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana) na Bieńczycach (krakowska Nowa Huta).
Autor: Łukasz Łoziński, Licencja: CC BY 3.0
Tablica upamiętniająca budowę kościoła Matki Bożej Królowej Polski (Arki Pana) na Bieńczycach (krakowska Nowa Huta).