Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim
Distinctive emblem for cultural property.svg 108 z dnia 03.02.1958[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bielsk Podlaski

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim

Wezwanie

Matki Bożej z Góry Karmel

Wspomnienie liturgiczne

16 lipca

Położenie na mapie Bielska Podlaskiego
Mapa konturowa Bielska Podlaskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
52°46′25″N 23°11′35″E/52,773611 23,193056

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskimrzymskokatolicki kościół parafialny mieszczący się w Bielsku Podlaskim, w województwie podlaskim. Należy do dekanatu Bielsk Podlaski diecezji drohiczyńskiej.

Historia

Pierwszą drewnianą świątynię przy klasztorze karmelitów trzewiczkowych zbudowano w 1641 roku z funduszy marszałka nadwornego Adam Kazanowskiego herbu Grzymała. Kościół ten wznosił się między ówczesną ul. Knyszyńską i ul. Litewską. W czasie pożaru w 1779 roku drewniane kościół i klasztor spłonęły.

Na jego miejscu zbudowano w latach 1779–1794 nowy murowany kościół wraz z klasztorem. W 1794 roku zostały wzniesione dwie wieże. Swoją pomoc w budowie kościoła ofiarowali wtedy: Izabela Branicka z Poniatowskich zwana „Panią Krakowską” oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. Po Rozbiorach w 1796 roku władze pruskie ograniczyły liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku Prusacy skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do Wąsosza, a klasztor zamienili na więzienie. W 1851 roku rząd carski - w ramach zaplanowanej akcji likwidacji klasztorów katolickich – usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”, generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej[2] (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. Beneficjum zostało oddane klerowi prawosławnemu. Klasztor natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy styczniowi. Podczas I wojny światowej władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy.

W dwa lata po odzyskaniu niepodległości kościół został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). Do 1926 roku w budynku klasztornym mieścił się Areszt Powiatowy. W latach 1923-1931 kościół został wyremontowany dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W latach 1945-1957 klasztor był zajęty przez Urząd Bezpieczeństwa, który urządził tam m.in. areszt, a następnie mieściła się w nim poczta i Szkoła Muzyczna. W 1957 roku wieże kościoła ponownie otrzymały kształt barokowy. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna parafia została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa Władysława Jędruszuka, administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W latach 1981-1982 budowla została pokryta blachą miedzianą. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka marmurowa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka[3]. W 1992 roku budynek klasztorny został odzyskany przez parafię[4].


Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 24 [dostęp 2015-07-27].
  2. M. Bołtryk, Czerwone pudełko z landrynkami, „Przegląd Prawosławny”, nr 1 (235), styczeń 2005.
  3. Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel. Diecezja drohiczyńska. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).
  4. Ciekawe Podlasie

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Bielsk Podlaski location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Bielska Podlaskiego, Polska
Bielsk Podlaski - Church of Our Lady of Mount Carmel 03.jpg
Autor: Yarl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Matki Bozej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim.
Powiat bielski (województwo podlaskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu bielskiego, Polska
Brosen bielsk podlaski kosciol nmp.jpg
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Kościół Matki Bozej z Gory Karmel , Bielsk Podlaski
Brosen bielsk podlaski zespol klasztorny.jpg
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Karmelicki zespół klasztorny, obecnie szkoła muzyczna, Bielsk Podlaski
Kapliczka przy kościele p.w. Matki Boskiej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim 01.jpg
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapliczka przy kościele p.w. Matki Boskiej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim.
Bell in Bielsk Podlaski 1788.jpg
Autor: Konarski, Licencja: CC BY 3.0
Dzwon z 1788 roku
Kosciol w Bielsku-Podlaskim 1930-1939 (69115055).jpg
Tytuł: Kościół w Bielsku-Podlaskim
Adres wydawniczy: Bielsk-Podl. : M. Witkowski, [1930-1939] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Nazwa autora, wydawcy oraz rok wydania: 193- r., według pieczątki na rewersie: Wydawca notowany w: Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 22 Warszawa 2008. Tytuł nadany przez katalogera.