Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim
108 z dnia 03.02.1958[1] | |||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||
Elewacja frontowa | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
52°46′25″N 23°11′35″E/52,773611 23,193056 |
Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim – rzymskokatolicki kościół parafialny mieszczący się w Bielsku Podlaskim, w województwie podlaskim. Należy do dekanatu Bielsk Podlaski diecezji drohiczyńskiej.
Historia
Pierwszą drewnianą świątynię przy klasztorze karmelitów trzewiczkowych zbudowano w 1641 roku z funduszy marszałka nadwornego Adam Kazanowskiego herbu Grzymała. Kościół ten wznosił się między ówczesną ul. Knyszyńską i ul. Litewską. W czasie pożaru w 1779 roku drewniane kościół i klasztor spłonęły.
Na jego miejscu zbudowano w latach 1779–1794 nowy murowany kościół wraz z klasztorem. W 1794 roku zostały wzniesione dwie wieże. Swoją pomoc w budowie kościoła ofiarowali wtedy: Izabela Branicka z Poniatowskich zwana „Panią Krakowską” oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. Po Rozbiorach w 1796 roku władze pruskie ograniczyły liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku Prusacy skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do Wąsosza, a klasztor zamienili na więzienie. W 1851 roku rząd carski - w ramach zaplanowanej akcji likwidacji klasztorów katolickich – usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”, generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej[2] (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. Beneficjum zostało oddane klerowi prawosławnemu. Klasztor natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy styczniowi. Podczas I wojny światowej władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy.
W dwa lata po odzyskaniu niepodległości kościół został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). Do 1926 roku w budynku klasztornym mieścił się Areszt Powiatowy. W latach 1923-1931 kościół został wyremontowany dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W latach 1945-1957 klasztor był zajęty przez Urząd Bezpieczeństwa, który urządził tam m.in. areszt, a następnie mieściła się w nim poczta i Szkoła Muzyczna. W 1957 roku wieże kościoła ponownie otrzymały kształt barokowy. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna parafia została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa Władysława Jędruszuka, administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W latach 1981-1982 budowla została pokryta blachą miedzianą. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka marmurowa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka[3]. W 1992 roku budynek klasztorny został odzyskany przez parafię[4].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 24 [dostęp 2015-07-27] .
- ↑ M. Bołtryk, Czerwone pudełko z landrynkami, „Przegląd Prawosławny”, nr 1 (235), styczeń 2005.
- ↑ Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel. Diecezja drohiczyńska. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).
- ↑ Ciekawe Podlasie
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor:
Mapa Bielska Podlaskiego, Polska
Autor: Yarl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Matki Bozej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim.
Autor:
Mapa powiatu bielskiego, Polska
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Kościół Matki Bozej z Gory Karmel , Bielsk Podlaski
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Karmelicki zespół klasztorny, obecnie szkoła muzyczna, Bielsk Podlaski
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapliczka przy kościele p.w. Matki Boskiej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim.
Tytuł: Kościół w Bielsku-Podlaskim
Adres wydawniczy: Bielsk-Podl. : M. Witkowski, [1930-1939] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Nazwa autora, wydawcy oraz rok wydania: 193- r., według pieczątki na rewersie: Wydawca notowany w: Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 22 Warszawa 2008. Tytuł nadany przez katalogera.