Kościół Matki Boskiej Bolesnej w Cielu
 A/1280/1-4 z dnia 25 kwietnia 2007[1] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Widok kościoła | |||||||||||||
| Państwo |  Polska | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Ciele | ||||||||||||
| Wyznanie | katolickie | ||||||||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||
| Parafia | Matki Bożej Bolesnej w Cielach | ||||||||||||
| Wezwanie | Matka Boska Bolesna | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Białe Błota _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Białe Błota") | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |||||||||||||
| 53°04′20″N 17°55′12″E/53,072222 17,920000 | |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Kościół Matki Boskiej Bolesnej w Cielu – kościół położony we wsi Ciele, którego patronem jest Matka Boska Bolesna.
Położenie
Kościół znajduje się przy ul. Kościelnej 1 we wsi Ciele, gmina Białe Błota, powiat bydgoski, w odległości kilkudziesięciu metrów od drogi ekspresowej S5/S10 między węzłami Stryszek i Białe Błota.
Historia
W 1867 utworzono gminę ewangelicką w Cielu, która objęła wsie: Ciele, Białe Błota, Kruszyn Krajeński, Lipniki, Murowaniec, Prądki i Zielonka. Ewangelicy stanowili wówczas przytłaczającą większość mieszkańców tego rejonu[2]. W latach 1880-1881 wzniesiono w Cielu pastorówkę, obecnie mieszczącą plebanię, wraz z przyległymi budynkami gospodarczymi. W 1892 przystąpiono do budowy świątyni, która trwała do końca 1893. Obiekt był jedną z kilkudziesięciu budowli sakralnych, jakie powstały przy pomocy Pruskiej Komisji Osadniczej dla Poznańskiego i Prus Zachodnich[3]. Uroczystość przekazania świątyni wiernym odbyła się 20 grudnia 1893 pod przewodnictwem generalnego superintendenta Johanna Hesekiela z Poznania[2]. Zbór wybudowano według projektu nieustalonego architekta, w stylu neogotyckim, popularnie stosowanym w ówczesnej niemieckiej architekturze sakralnej[2].
W okresie II Rzeczypospolitej kościół był we władaniu parafii liczącej 1212 wiernych i należącej do superintendentury Bydgoszcz II Ewangelickiego Kościoła Unijnego[4].
W 1945 gmina ewangelicka przestała istnieć. Władze państwowe przekazały świątynię katolikom[2]. 24 sierpnia 1946 kard. August Hlond erygował parafię w Cielu wydzieloną z parafii Świętej Trójcy w Bydgoszczy, która obejmowała: Białe Błota, Ciele, Kruszyn Krajeński, Lipniki, Prądki, Trzciniec i Zielonkę. Dawny zbór w Cielu został uroczyście poświęcony i począł pełnić funkcję rzymskokatolickiego kościoła parafialnego pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej[2].
Architektura
Kościół wzniesiono na planie prostokąta z wieżą od frontu, w której znajduje się klatka schodowa wiodąca na emporę i chór muzyczny[2]. W przyziemiu wieży mieści się kruchta. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym z przyległą od południa zakrystią. Zdobią je zachowane z pierwotnego wystroju zboru trzy witraże, wykonane przez Ferdynanda Müllera z Quedlinburga. W witrażu głównym przedstawiono scenę Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Janem Ewangelistą, natomiast w bocznych witrażach umieszczono medaliony z popiersiami apostołów: św. Piotra i św. Pawła. W wieży znajdują się trzy dzwony ufundowane w 1927 w miejsce pierwotnych, przetopionych na cele wojenne podczas I wojny światowej[2].
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie. 2021-09-30. [dostęp 03.10.2015].
- ↑ a b c d e f g Kortkowska Bogna: Z dziejów świątyni i parafii w Cielu. [w:] Gmina Białe Błota. Wczoraj – dziś – jutro. Praca zbiorowa pod red. Stanisława Płotkowskiego. Urząd Gminy Białe Błota 1998. ISBN 83-87586-02-1.
- ↑ Dyroff Stefan: Budownictwo sakralne Komisji Osadniczej w okolicach Bydgoszczy. [w:] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. zeszyt 10. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 2005. ISSN 1427-5465.
- ↑ Stefan Grelewski, Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937, s. 328.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.46 N
- S: 52.91 N
- W: 17.65 E
- E: 18.42 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor:
Mapa gminy Białe Błota, Polska
Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej we wsi Ciele, woj.kujawsko-pomorskie, pow.bydgoski (zabytek nr rejestr. A/1280/1-4)