Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie

Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie
kościół filialny
Ilustracja
Ceglana fasada neogotycka z 1895
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Miejscowość

Świerkocin

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

Matka Boska Różańcowa

Położenie na mapie gminy Witnica
Mapa konturowa gminy Witnica, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego
Mapa konturowa powiatu gorzowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Ziemia52°39′08,5320″N 14°59′58,3044″E/52,652370 14,999529

Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie – katolicki kościół filialny znajdujący się w Świerkocinie (powiat gorzowski). Wybudowany pierwotnie jako świątynia protestancka w 1848 i zachowany częściowo w oryginalnym kształcie stanowi pamiątkę osadnictwa na błotach nadwarciańskich. Przynależy do parafii w Pyrzanach[1].

Historia

Wieś była osadą dla kolonistów fryderycjańskich, zagospodarowujących błota nadwarciańskie. Do niewiele wcześniej założonej wsi w 1774 sprowadzono 42 robotniczo-rzemieślnicze rodziny kolonistów, których osadzono w bliźniaczych domkach i uposażono niewielkimi działkami na działalność rolniczą. 12 czerwca 1780 (po sześciu latach urządzania się w nowej wsi), 41 tutejszych kolonistów, korzystających dotąd ze świątyni w Pyrzanach, zwróciło się do króla z prośbą o pomoc finansową na budowę własnego kościoła, jednak król ufundował tylko dom dla nauczyciela, którego duża izba mogła być wykorzystywana jako szkoła oraz sala modlitw. W 1784 i 1795 dokumenty wspominały o kościele, ale porównanie z innym dokumentem z 1805 prowadzi do wniosku, że w obu wypadkach prawdopodobnie mowa była w istocie o sali modlitw w budynku szkolnym[2].

Przyjmuje się, że budynek współcześnie istniejącego kościoła powstał jako świątynia protestancka w konstrukcji szkieletowej w latach 1846-1848, choć badacze proponują także rok 1857[3]. W 1895 zachodnią ścianę przebudowano, nadając jej charakter neogotycki, eliminując z niej mur pruski i wznosząc fasadę z cegły. Szczyt ozdobiono fryzem arkadkowym, wejście główne umieszczono na osi, flankując je ostrołukowo zwieńczonymi oknami. W 1934 otynkowano pozostałe ściany. Świątynia zatraciła wówczas swój pierwotny wygląd[4].

Obiekt zdewastowali (wraz z organami) żołnierze radzieccy, przekraczający w tym rejonie Wartę w 1945[2]. Jako katolicki kościół konsekrowano 5 października 1945[3]. Część jego wyposażenia, w tym obraz Matki Boskiej Różańcowej poświęcony w roku 1910, pochodziła ze świątyni we wsi Rychcice (ukr. Рихтичі) na terenie dzisiejszej Ukrainy i trafiła w nowe miejsce wraz z przesiedlonymi stamtąd rodzinami, które osiadły w Świerkocinie[2].

Architektura

Mimo zmian kościół posiada oryginalny, prostokątny rzut oraz dach dwuspadowy (wtórnie pokryty blachą ocynkowaną[3]). Salowa świątynia zachowała też na trzech ścianach empory, co w przypadku tego rejonu nie było regułą - katolicy często usuwali je po 1945. Fasady boczne są pięcioosiowe, z dwupoziomowym układem okien. W elewacji wschodniej (szczytowej) zamurowano dolny poziom okien[3]. Po II wojnie światowej wymieniono stolarkę okienną i ułożono nową posadzkę z lastriko (wcześniejsza była ceglana[3]). Z oryginalnego wyposażenia pozostał żyrandol oraz ołtarz ambonowy, z którego jednak wymontowano kosz[4].

Kościołowi towarzyszy stalowa dzwonnica. Przy wejściu wisi żeliwna płaskorzeźba przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę.

Galeria

Przypisy

  1. Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska, Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny - Pyrzany
  2. a b c Witnica.pl, Świerkocin
  3. a b c d e Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Świerkocin - kościół pw. Matki Bożej Różańcowej
  4. a b Barbara Bielinis-Kopeć, XVIII i XIX-wieczne kościoły szkieletowe na terenie łęgów warciańskich, w: Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, materiały konferencyjne, Szczecin-Expo, Szczecin, 2015, s.311-312, ISBN 978-83-63868-42-0

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
MOs810 WG 38 2016 (Blota) (Our Lady of the Rosary church in Swierkocin) (8).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie.
MOs810 WG 38 2016 (Blota) (Our Lady of the Rosary church in Swierkocin) (interior).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie. Wnętrze.
Witnica (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Witnica, Polska
MOs810 WG 38 2016 (Blota) (Our Lady of the Rosary church in Swierkocin) (5).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie.
Powiat gorzowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gorzowskiego, Polska