Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Biszczy

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Distinctive emblem for cultural property.svg A/1472 z dnia 24.06.1983
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Biszcza

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół łaciński

Diecezja

Diecezja zamojsko-lubaczowska

Wezwanie

Najświętsze Serce Pana Jezusa

Położenie na mapie gminy Biszcza
Mapa konturowa gminy Biszcza, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa”
Ziemia50°24′02″N 22°38′59″E/50,400556 22,649722

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Biszczyrzymskokatolicki kościół w Biszczy, wzniesiony jako cerkiew prawosławna.

Historia

Okres prawosławny i unicki

Pierwsza prawosławna świątynia w Biszczy wzmiankowana jest w r. 1582. Po podpisaniu aktu unii brzeskiej miejscowa parafia przyjęła jej postanowienia. Ponownie stała się parafią prawosławną wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875[1]. W 1819 miejscowa cerkiew została gruntownie odremontowana i powiększona. W 1912 na miejscu kilku starszych cerkwi (wszystkie były drewniane)[1] wzniesiono nową, murowaną. Autorem projektu budynku był inżynier Koczorowski, zaś budowę sfinansowała administracja rosyjska. Całość reprezentuje styl bizantyńsko-rosyjski[2].

Okres katolicki po I wojnie światowej

Obiekt został już po kilku latach od otwarcia, w 1919, przejęty na rzecz Kościoła katolickiego i pozostał siedzibą parafii łacińskiej mimo starań prawosławnych o odzyskanie świątyni[2]. Za przekazaniem obiektu katolikom zdecydowanie opowiadał się rzymskokatolicki biskup lubelski Marian Leon Fulman i to jego postawa zdecydowała o dalszych losach obiektu[3]. Kościołem administrowali jezuici. W okresie międzywojennym został on częściowo przebudowany, by w pełni odpowiadał wymogom liturgii rzymskokatolickiej.

Okres prawosławny w trakcie II wojnie światowej

W czasie II wojny światowej ponownie został przejęty przez prawosławnych[a][2].

Okres katolicki po II wojnie światowej

W 1945 budynek ponownie stał się świątynią katolicką i został po raz drugi wyremontowany. W latach 1972 i 1974 rozebrano dwie wieże, które zastąpiła pojedyncza wieża na frontonie i sygnaturka nad nawą. Cały budynek z zewnątrz pokrywa kremowa terakota. Pierwotnie cechy stylowe obiektu zostały częściowo zatracone w toku późniejszych przebudów. W 1945 w kościele pojawił się ołtarz główny z obrazami Serca Pana Jezusa, Matki Boskiej Częstochowskiej, Świętej Rodziny i Stygmatów św. Franciszka z Asyżu. W 1966 do świątyni wstawiono ołtarz boczny. W kościele wykorzystywane są także dziesięciogłosowe organy[2].

Otoczenie

Pierwotnie plac otaczający cerkiew w Biszczy pełnił funkcje cmentarza. Nekropolię unicką, następnie prawosławną, poza zabudową wsi wytyczono przed r. 1830, być może podczas prac remontowych w cerkwi w 1819. Cmentarz rzymskokatolicki w Biszczy powstał na drugim krańcu miejscowości w roku powstania parafii łacińskiej (1919)[1].

Uwagi

  1. Miało to związek z kampanią ukrainizacji ziemi chełmskiej. Z poparciem władz okupacyjnych prawosławni Ukraińcy odzyskali w czasie II wojny światowej dwadzieścia straconych wcześniej cerkwi. Por. R. Torzecki, Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1993, ISBN 83-01-11126-7, s. 48-50.

Przypisy

  1. a b c Kawałko D., Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 29.
  2. a b c d Biszcza
  3. Historia: Tarnogród - św. Trójcy (pol.). lublin.cerkiew.pl. [dostęp 2013-01-11].

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Biszcza Kościół.jpg
Autor: Qqerim, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Biszcza - dawna cerkiew prawosławna, obecnie kościół rzymskokatolicki p.w. Najświętszego Serca Jezusa (zabytek nr rejestr. A/272)
Cerkiew św. Jerzego w Biłgoraju 2014.JPG
Autor: Daniel.zolopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cerkiew św. Jerzego w Biłgoraju