Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu
 349 z dnia 6.06.1983 | |||||||||||||||
| Kościół parafialny | |||||||||||||||
.jpg) Widok ogólny | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Nowego Sącza  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||
 49°36′32″N 20°42′00″E/49,608889 20,700000 | |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa znajdujący się w Nowym Sączu, przy ulicy Zygmuntowskiej. Jest kościołem parafialnym i należy do diecezji tarnowskiej. Popularnie nazywany jest kolejowym.
Historia
Budowa
Do 1937 roku kościół był pod wezwaniem św. Elżbiety. Powstanie kościoła było związane z rozwojem kolei żelaznej w zaborze austriackim. Zbudowano wtedy osiedle dla zatrudnionych robotników i ich rodzin na cztery tysiące mieszkańców. Osiedle nosiło nazwę Koloni Kolejowej albo tylko Koloni. W 1897 roku władze kolejowe austriackiego Ministerstwa Kolei oraz Dyrekcji Kolei Państwowych w Krakowie przystąpiły do budowy na wspomnianym osiedlu, z okazji 50-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa I, kaplicy w stylu romańsko - gotyckim pod wezwaniem Elżbiety z Turyngii, patronki żony cesarza Sisi. Projektantem był Teodor Talowski. Prace budowlane zakończono w 1898 roku. W 1899 roku kaplica została poświęcona przez księdza infułata Alojzego Góralika - proboszcza nowosądeckiego, który odprawił w Świątyni pierwszą Mszę Świętą.
Pierwotnie nad głównym wejściem do kościoła znajdowała się korona cesarska, herb Franciszka Józefa I i daty jego panowania (1848-1898). W okresie międzywojennym koronę cesarską zastąpiono tiarą papieską, godło cesarza godłem Jezuitów, a daty panowania datami budowy kościoła i powstania parafii kościoła Najśw. Serca Pana Jezusa.
Jezuici
Ważną datą w historii kościoła św. Elżbiety było zobowiązanie Jezuitów z Nowego Sącza do odprawiania w nim nabożeństw i opieki duszpasterskiej nad mieszkańcami Kolonii. Miało to miejsce w 1903 roku. Pomysł został sfinalizowany umową pomiędzy władzami Kolei Państwowych a Zakonem Jezuitów. Podpisanie porozumienia nastąpiło 18 grudnia 1903 roku.
Jezuici do ówczesnego kościoła św. Elżbiety wprowadzili:
Przy kaplicy powstała Sodalicja Mariańska obejmująca:
- dzieci
- młodzież
- osoby starsze
- Bractwo Serca Pana Jezusa
- Żywy Różaniec
- Apostolstwo Modlitwy
Praca duszpasterska Jezuitów, jak i działalność religijnych organizacji przyczyniły się do rozwoju życia religijnego mieszkańców osiedla i wzrostu poczucia przynależności do wspólnoty Kościoła.
Wygląd kościoła
W tym czasie zaszły zmiany w wyglądzie wnętrza kaplicy. Ojcowie Jezuici zainstalowali boczne ołtarze:
- Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- Świętego Stanisława Kostki
- Najświętszego Serca Pana Jezusa
Wstawiono konfesjonały, Stacje Drogi krzyżowej i organy. Roku 1914 na placu kościelnym ustawiono stojącą do dziś, figurę Serca Pana Jezusa za ocalenie miasta z pożogi wojennej. Kościół otrzymał nowe, rzeźbione drzwi dębowe w wejściu głównym. Ich architektem był Leon Popławski, a same drzwi wykonali pracownicy zakładów kolejowych.
Opisany stan kaplicy św. Elżbiety utrzymywał się do roku 1925, kiedy to przystąpiono do jej rozbudowy. W wyniku prac budowlanych przebudowano prezbiterium i poszerzono mury kościoła. Prace zakończono 6 lat później. Po kolejnych sześciu latach umieszczono dzwony na wieży kościelnej, zrabowane przez Niemców, podczas ostatniej wojny.
W tym samym roku tj. 1937 kościół św. Elżbiety stał się świątynią nowo powstałej parafii pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W ołtarzu głównym umieszczono obraz Serca Pana Jezusa pędzla artysty malarza Rudkowskiego z Krakowa. Obecnie znajduje się on w kaplicy przy ulicy 1-go Maja na terenie parafii.
W latach 60 poprzedniego stulecia dokonano zmian w prezbiterium. Byłe one związane z reformą liturgiczną po Soborze Powszechnym. Zainstalowano wtedy nowy ołtarz główny w obecnym kształcie. Dalsze zmiany zainicjował ks. proboszcz Stanisław Majcher, było to w 1979 roku. W prezbiterium powstały freski pędzla artysty A. Dzięgielewskiego, przedstawiające świętych Zakonu Jezuitów i Kościoła. Powstały także nowe stacje Męki Pańskiej i tabernakulum.
Dalsze prace renowacyjne zostały przeprowadzone przez ks. proboszcza Kazimierza Ptaszkowskiego SI. Odnowiono zabytkowe witraże gotyckie i wymalowano wnętrze a wokół świątyni odrestaurowano istniejące ogrodzenie wraz z przylegającym placem.
Istniejący stan kościoła św. Elżbiety dostosowany jest do zmian jakie zaszły po ostatnim Soborze Powszechnym.
Obecnie zakończono prace związane z rozbudową Centrum Duszpasterskiego mieszczącego się na placu kościelnym. Znajdują się w nim obszerne pomieszczenia zaspokajające potrzeby licznie funkcjonujących przy Parafii grup.
Zobacz też
Bibliografia
- Parafia Kolejowa w Nowym Sączu.
- Mieczysław Czuma i Leszek Mazan: Austryjackie gadanie czyli encyklopedia galicyjska, Anabasis, Kraków, 2013, s. 237, ISBN 978-83-85931-31-7
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Fmbar22, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nowy Sącz, ul. Batorego. Kościół p.w. Najśw. Serca Jezusa.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Nowym Saczu.