Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu
 A-154 z dnia 26 lutego 1931[1] | |||||||||||||||||
| sanktuarium, kościół rektoralny | |||||||||||||||||
 Fasada kościoła od ulicy Żydowskiej | |||||||||||||||||
| Państwo |  Polska | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Poznań | ||||||||||||||||
| Adres | ul. Żydowska 34 | ||||||||||||||||
| Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||||||
| Parafia | Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu | ||||||||||||||||
| Wezwanie | Najświętszej Krwi Pana Jezusa | ||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | pierwsza niedziela lipca[2] | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||
 52°24′32,88″N 16°56′06,37″E/52,409133 16,935103 | |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu – zabytkowy kościół rektoralny znajdujący się w dawnej kamienicy przy ulicy Żydowskiej 34[5] w Poznaniu, na rogu z ulicą Kramarską. Świątynia posiada status sanktuarium Pańskiego[6], wraz z kościołami Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia oraz Bożego Ciała tworzy Poznański Trakt Eucharystyczny[7]. Od 2017 r. jest wielkopostnym kościołem stacyjnym.
Historia
Powstał w początku XVIII wieku w kamienicy należącej do Świdów-Szamotulskich, w której zgodnie z legendą w 1399 Żydzi sprofanowali skradzione hostie. W roku 1620 odnaleziono zamurowany w filarze stół, na którym miano dokonać zbezczeszczenia (mogła to być mistyfikacja karmelitów trzewiczkowych chcących nabyć grunt wewnątrz miasta, czemu oponowała rada miejska, stąd zresztą powstało takie opóźnienie w budowie kościoła). Pozwolenie na budowę wydał w 1668 król Jan Kazimierz. Przebudowa zakończyła się w 1704 roku[8]. Przy udziale funduszy unijnych z projektu „Adaptacja i renowacja zabytkowych obiektów na Trakcie Królewsko-Cesarskim w Poznaniu służących rozwojowi, promocji i upowszechnianiu kultury” kościół przeszedł renowację[3].
Budowa
Fasada
.jpg)
Fasada kościoła ozdobiona została barokowym szczytem oraz portalem wejściowym. Widoczne są na niej relikty gotyckich wnęk okiennych i portali odkryte podczas odnawiania elewacji w 1977. Z pierwotnej kamienicy pozostały zewnętrzne mury, w które wkomponowano figurę Najświętszej Marii Panny pochodzącej z kamienicy przy Starym Rynku 100, a wykonanej około 1500 roku. Centralne miejsce fasady zajmuje okno. Do wnętrza prowadzi troje drzwi. Na ścianie od ulicy Kramarskiej znajduje się tablica poświęcona księdzu Nikodemowi Cieszyńskiemu – kronikarzowi i rektorowi tegoż kościoła.
Wnętrze
Kościół górny
Kościół tworzy jedna nawa. Wewnątrz znajdują się trzy bogato rzeźbione ołtarze barokowe. Całość świątyni utrzymana jest w jednolitym, bogatym wystroju z pierwszej połowy XVIII wieku. Polichromie nawy głównej, przedstawiające historię hostii, wykonał franciszkanin Adam Swach w 1735 roku. Na południowej ścianie znajduje się późnogotycka, wykonana z polichromowanego drewna Pietà, a na północnej obraz Opłakiwanie z XVI wieku. Pod chórem stoi rzeźba – ludowy Chrystus Frasobliwy z XVI wieku oraz sarmackie portrety Apolonii Grocholowskiej (zm. 1759) i Agnieszki Kosowskiej (zm. 1772)[5][9][10][11].
W maju 2005 metropolita poznański, Stanisław Gądecki polecił usunąć z kościoła zabytkową tablicę z początku XX wieku, upamiętniającą domniemaną profanację hostii. Napis na niej głosił m.in.:
Boże, jak za taką krzywdę nagrodzimy?
Twoję, gdy ciężką mękę w Poznaniu widzimy.
Ty sam Boże jakoś jest zawsze sprawiedliwy,
Ty wyniszcz aż do szczętu ten naród złośliwy.
Powodem usunięcia tablicy była jej antyżydowska treść. Tablica trafiła do Muzeum Archidiecezjalnego[12].
Ołtarz główny
Na jego szczycie widnieje kielich z trzema hostiami. W górnej części znajduje się Bóg Ojciec, który w prawej dłoni trzyma berło, a w lewej kulę ziemską. Jest on otoczony aniołami i aureolą. Pod wyobrażeniem Boga Ojca znajduje się gołębica – symbol Ducha Świętego. W centrum nastawy ołtarzowej umieszczony jest cudowny wizerunek Chrystusa „Vir Dolorum”, który jest przesłonięty częściowo srebrną blachą. Jezus ma krwawiącą ranę na prawym boku. Cudowny wizerunek jest zasłaniany obrazem Chrystusa Miłosiernego. Po bokach obrazu czterech aniołów trzymających cztery narzędzia męki Chrystusowej; drabinę, gwoździe, młotek i kij. Za mensą ołtarzową drewniane tabernakulum z pierwszej połowy XVIII w. Po obu bokach ołtarza stoją dwie rzeźby, jedna to prawdopodobnie papież (z tiarą na głowie) i Św. Longin (postać trzymająca włócznię)[5].
Ołtarz Matki Boskiej Bolesnej (południowy)
Główne miejsce zajmuje obraz Matki Boskiej Bolesnej, trzymającej ciało Jezusa. Obraz ten zasłonięty jest przez inny z wizerunkiem Maryi z dzieciątkiem Jezus, która wręcza błogosławionemu Szymonowi Stockowi szkaplerz. Na wstędze jest napis, który głosi po łacinie „Kto umrze z tym szkaplerzem, nie będzie cierpiał ognia wiecznego”[5].
Ołtarz Świętego Kajetana (północny)
Odsłaniany obraz przedstawia rozmnożenie chleba przez Jezusa. Pod nim znajduje się obraz Świętego Kajetana, który był założycielem zakonu teatynów. W górnej części ołtarza wizerunek proroka Eliasza i aniołów[5].
Organy
Organy o rokokowym prospekcie powstały w latach 1847-1848. Ich twórca nie jest znany. Brak jest informacji o remontach instrumentu, za to w 2010 podczas remontu generalnego świątyni zostały odmalowane. Prospekt ma wygląd klasyczny, pięcioosiowy. Traktura rejestrów jest mechaniczna. Posiadają 10 głosów[4][5].
| Manuał C-d3 | Pedał C-c1 |
Principal 8' Fuss | Subbaĺs 16 Fuss[a] |
Kościół dolny
W podziemiu znajduje się studnia, w której Żydzi mieli topić hostie. Jest ona artystycznie ocembrowana i zaopatrzona w żuraw[11][13]. Przed nią stoi ołtarz z rzeźbami św. Stanisława (z pastorałem), św. Wojciecha (z wiosłem), św. Kazimierza (z mieczem i koroną) oraz św. Stanisława Kostki (z rozłożonymi rękoma)[8][5]. Woda z niej pochodząca ma mieć właściwości lecznicze[3]. W dolnym kościele znajduje się również figura przedstawiająca nieznanego świętego Jezuitę oraz artystycznie wykonana chrzcielnica z 1849 roku[5]. Sklepienie jest bogato ozdobione sztukateriami. Dolny kościół został gruntownie przebudowany w latach 1912 – 1920.
Zobacz też
- Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia w Poznaniu, kościół Bożego Ciała w Poznaniu – pozostałe kościoły znajdujące się na Poznańskim Trakcie Eucharystycznym
Uwagi
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie. 2021-09-30. s. 159. [dostęp 2018-06-29].
- ↑ Liturgia Sanktuarium. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-07)].
- ↑ a b c O kościele. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)].
- ↑ a b Organy - Polskie Wirtualne Centrum Organowe, www.organy.pro [dostęp 2017-11-24].
- ↑ a b c d e f g h http://www.archpoznan.pl/pdf/sankt/sanktuariumkp.pdf
- ↑ Sanktuaria – Archidiecezja poznańska. [dostęp 2018-06-29].
- ↑ Poznański Trakt Eucharystyczny. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-07)].
- ↑ a b Jacek Y. Łuczak: Spacerownik Poznański. Warszawa: Agora, 2010, s. 42. ISBN 978-83-268-0055-9.
- ↑ Jacek Łuczak: Spacerownik poznański. s. 42. ISBN 978-83-268-0055-9.
- ↑ Poznań: kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa, dziedzictwo.ekai.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ a b Kościół pw. Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu - Katalog obiektów - Region Wielkopolska • miejsca które warto odwiedzić, regionwielkopolska.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Koniec antysemickiej legendy?. [dostęp 2018-06-29].
- ↑ Poznań: kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa. [dostęp 2018-06-29].
Linki zewnętrzne
| Obszary Systemu Informacji Miejskiej | |
|---|---|
| Osiedla mieszkaniowe | |
| Atrakcje turystyczne | |
| Teatry | |
| Kina |
|
| Miejsca kultu religijnego |
|
| Targowiska | |
| Stacje kolejowe |
- nawiasy grupują części miasta położone w tym samym obszarze SIM Portal:Poznań
- Wikiprojekt:Poznań
Media użyte na tej stronie
Autor:
Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.
Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0Mapa lokalizacyjna Poznania
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Widok spod chóru muzycznego.
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Lewy ołtarz boczny.
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Ambona.
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Ołtarz główny.
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Prawy ołtarz boczny.
(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0
Town hall, Poznan, Poland
 Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 654353.
|
Autor: Macpach1234, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Sklepienie.
(c) Björn S., CC BY-SA 3.0
Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa