Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Libuszy

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Distinctive emblem for cultural property.svg A-93 z dnia 05.03.1931 (do 2019 roku[1])
Ilustracja
Kościół po odbudowie (stan 2014 rok)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Libusza

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Narodzenia NMP w Libuszy

Wezwanie

Narodzenia NMP

Położenie na mapie gminy Biecz
Mapa konturowa gminy Biecz, na dole znajduje się punkt z opisem „Libusza, kościół drewniany”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Libusza, kościół drewniany”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Libusza, kościół drewniany”
Ziemia49°41′36,7″N 21°14′21,9″E/49,693528 21,239417

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny – rzymskokatolicki kościół z 1513 roku, który znajdował się w Libuszy. Kościół spłonął w lutym 1986 roku, odbudowany spłonął ponowie w lutym 2016 roku. W roku 2019 rozebrany.

Obiekt leżał na szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim. Uznawany był za jeden z najlepiej zachowanych kościołów drewnianych na Podkarpaciu[2].

Historia

Pierwszy kościół istniał w Libuszy już w 1321 roku, następny został zbudowany w 1431 roku. Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny zbudowano krótko przed 1513 r., wieżę dobudowano w 1609 roku. Świątynię odnawiano w 1681, 1873 i kilkakrotnie w drugiej połowie XX wieku. Spalił się 14 lutego 1986 roku. Na przełomie XX i XXI wieku został odbudowany w surowym stanie, z funduszy konserwatorskich. Spłonął ponownie po 30 latach w nocy z 1 na 2 lutego 2016 roku[3]. Z ewidencji zabytków wykreślony został w marcu 2019 roku. W tym samym czasie rozpoczęło się sprzątanie pogorzeliska[1].

  • Elewacja południowa (2014)
    Elewacja południowa (2014)
  • Wejście (2010)
    Wejście (2010)
  • Elewacja wschodnia (2008)
    Elewacja wschodnia (2008)

Architektura i wyposażenie

Budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, jednonawowa, z wieżą dostawioną w osi do nawy, pierwotnie cała pobita gontem. Nakryta stromym dachem o łamanych połaciach, krytym gontem, jednolitym nad prezbiterium i nawą, przez co spływał niżej nad boki nawy. Na kalenicy dachu wieżyczka na sygnaturkę, kryta barokowym hełmem. Wieża konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ścianach, z nieznacznie nadwieszoną izbicą, nakryta ośmiobocznym dachem namiotowym o nieco załamanych połaciach.

  • Widok od strony zachodniej (2010)
    Widok od strony zachodniej (2010)
  • Wieże (2009)
    Wieże (2009)
  • Widok ogólny (2007)
    Widok ogólny (2007)

Strop w nawie i prezbiterium wsparty na kroksztynach, ozdobnie profilowanych. Polichromia stropu i jego zaskrzynień w nawie, późnogotycka, pochodziła z 1523 r., zaś ścian z 1601. Malowidła te były później dwukrotnie restaurowane (w 1873 r. i w latach 1954–1956). Strop został podzielony na 12 pól, wypełnionych ornamentacją roślinną i scenami figuralnymi, przedstawiającymi (licząc od ołtarza głównego):

  • Pożar (2016)
    Pożar (2016)
  • Pożar (2016)
    Pożar (2016)
  • Pożar (2016)
    Pożar (2016)

Malowidła na ścianach nawy i prezbiterium z 1601 r., zamalowane w 1873 r., zostały odkryte w latach pięćdziesiątych XX wieku. Późnobarokowy ołtarz główny pochodził z początku XVIII wieku. Ołtarze boczne: lewy późnorenesansowy z I poł. XVII wieku, prawy barokowy z poł. XVII wieku. Najcenniejszym elementem wyposażenia był tryptyk gotycko-renesansowy z ok. 1523 r., dzieło tego samego artysty co polichromia stropu[4].

Otoczenie kościoła

Na terenie przykościelnym stała współczesna, murowana dzwonnica, zwieńczona dużym blaszanym dachem. Kościół otacza drewniane ogrodzenie.

  • Pożar (2016)
    Pożar (2016)
  • Stan na 18.05.2017
    Stan na 18.05.2017
  • Stan na 06.09.2021
    Stan na 06.09.2021

Przypisy

  1. ↑ a b Gorlice. To już pewne, nasz zabytkowy kościół w Libuszy nigdy nie będzie odbudowany [ZDJĘCIA] | Gazeta Krakowska, gazetakrakowska.pl [dostęp 2019-03-17] (pol.).
  2. ↑ Brykowski R., Kornecki M.: op.cit., s. 79
  3. ↑ Gorlice24.pl...i wiesz wszystko - Po 30 latach historia zatoczyła koło, gorlice24.pl [dostęp 2016-02-02].
  4. ↑ Ślawski T.: Biecz i okolice, op. cit., s. 66-67

Bibliografia

  • Ryszard Brykowski, Marian Kornecki, Drewniane kościoły w Małopolsce Południowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984, ISBN 8304-00909-9;
  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Sebastian Wypych, Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, str. 154, ISBN 83-85557-88-1, ISBN 83-85368-79-5
  • Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, 2010, s. 190–191, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727.
  • Ślawski Tadeusz, Biecz i okolice, Sport i Turystyka, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

Drewniane kościoły powiatu gorlickiego

Binarowa, kościół, widok od poł.-wsch.jpg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Libusza, zabytkowy kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, po pożarze-stan na dzień 06.09.2021 (HB15).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Libusza, zabytkowy kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, po pożarze
Libusza kosciol ruina.JPG
Autor: Tomasz Bienias, Licencja: CC BY-SA 3.0
Spalony drewniany kościół w Libuszy koło Gorlic
Biecz (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map