Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
w Krzeszowie

A-566 z dnia 6.09.1983 [1]
kościół parafialny
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Krzeszów
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Narodzenia NMP
Wezwanie	Narodzenia NMP
Historia Data rozpoczęcia budowy 1727 Data zakończenia budowy 1727-1728 Data poświęcenia 11 sierpnia 1744 Fundator Antonina Zamoyska
Położenie na mapie gminy Krzeszów Kościół Narodzenia NMP w Krzeszowie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół Narodzenia NMP w Krzeszowie
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kościół Narodzenia NMP w Krzeszowie
Położenie na mapie powiatu niżańskiego Kościół Narodzenia NMP w Krzeszowie
50°24′24″N 22°20′49″E/50,406667 22,346944

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie – zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny istniejący od XVIII wieku. Usytuowany na wzgórzu Rotunda, przy ulicy Kościelnej 27. Obok kościoła znajdują się: drewniana kaplica, drewniana dzwonnica z 1898 roku oraz cmentarz przykościelny.

Historia kościoła

Pierwsza świątynia istniała w Krzeszowie, najprawdopodobniej w tym samym miejscu już w XV w, jednak spłonęła. Następna, wybudowana w 1642 roku staraniem Katarzyny Zamoyskiej, została rozebrana w roku 1726 z powodu błędów konstrukcyjnych. Budowę świątyni istniejącej do dnia dzisiejszego rozpoczęto w 1727 roku. 11 sierpnia 1744 r. konsekrował ją biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski. Wezwanie kościoła pozostało takie samo jak poprzednich - Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Około 1744 kościół został gruntownie odnowiony wewnątrz. Ponowna restauracja dzięki pomocy ordynata Maurycego Zamoyskiego odbyła się dopiero w roku 1898. Kościół został uszkodzony w czasie działań wojennych w 1914, odnowiony w 1920. Po roku 1950 rozpoczęto gruntowną restaurację świątyni (m.in. pod koniec r. 1976 przebudowa prezbiterium).

Architektura i wnętrze kościoła

Wnętrze kościoła

Drewniany, barokowy kościół jest trójnawowy. W prezbiterium znajduje się drewniany ołtarz główny z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem (zwaną Loretańską, a przez miejscową tradycję Krzeszowską). Po prawej stronie ołtarza głównego znajduje się ołtarz z kopią obrazu MB Częstochowskiej, na zasłonie obraz Joachima i Anny oraz barokowa ambona; bogato zdobiona. Naprzeciw ambony usytuowana jest chrzcielnica w kształcie kielicha. W transepcie znajdują się ołtarze: Przemienienia Pańskiego, na zasuwie obraz Niepokalanego Poczęcia NMP, św. Anny, św. Nepomucena, Pana Jezusa Ukrzyżowanego. W nawie głównej znajdują się ołtarze: Antoniego Padewskiego, św. Mikołaja, św. Ambrożego, Matki Boskiej z Peregrynacji. Na chórze muzycznym znajdują się 15-głosowe organy (renowacja w r. 1950).

Bogate wyposażenie kościoła w dzieła sztuki to efekt hojnego mecenatu Zamoyskich, o czym świadczą herby tego rodu: Jelita, Rawicz i Korczak.

Kościół obecnie

Zabytkowy kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzeszowie od 2006 roku był poddawany gruntownej konserwacji, która miała uchronić świątynię przed katastrofą budowlaną. Główną przyczyną tego stanu rzeczy była źle przeprowadzona renowacja świątyni w 1938 roku, w czasie której fundamenty wykonano z szybko wchłaniającej wodę cegły zamiast kamienia. W efekcie fundamenty zgniły, a wraz z nimi najniższe belki wiążące kościół od dołu. W 2006 roku powstało Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowskiej ROTUNDA, którego głównym celem była renowacja zabytkowego kościoła parafialnego. Prace zostały zakończone w 2018 roku.

Przypisy

Bibliografia

• Opis parafii
• Renowacja kościoła
• Kościół parafialny w Krzeszowie na Podkarpaciu skarbnicą sztuki sakralnej. Materiały z sesji naukowej obytej w Krzeszowie w dniu 20.09.2010 pod redakcją Stanisława Kłosowskiego, Krzeszów 2010.
• Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie nad Sanem. 12 lat prac konserwatorskich: 2006-2018, oprac., red. A. Szykuła-Żygawska, Stalowa Wola-Krzeszów nad Sanem 2018.