Kościół Nawrócenia św. Pawła w Birkirkarze

Kościół Nawrócenia św. Pawła
Knisja tal-Konverżjoni ta’ San Pawl
Distinctive emblem for cultural property.svg 00298 NICPMI (2012-08-27)
Ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Birkirkara

Adres

Triq il-Wied, BKR 9014

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Heleny

Wezwanie

Nawrócenia św. Pawła

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawrócenia św. Pawła”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawrócenia św. Pawła”
Ziemia35°53′48,2″N 14°27′44,6″E/35,896722 14,462389

Kościół Nawrócenia świętego Pawła (malt. Knisja tal-Konverżjoni ta’ San Pawl, ang. Church of the Conversion of St Paul), znany też jako San Pawl tal-Wied – rzymskokatolicki kościół przy Triq il-Wied (na rogu Triq il-Kbira) w Birkirkarze na Malcie[1][2][3]. Wchodzi w skład parafii św. Heleny w tejże miejscowości[4][5].

Historia

Oryginalny kościół

Według zapisów arcybiskupa Paula Alphérana de Bussan w aktach jego pierwszej wizyty duszpasterskiej w 1728, kościół św. Pawła w Birkirkarze został zbudowany w 1538, zaledwie osiem lat po przybyciu joannitów na Maltę[4][5][6][7].
Jedynym znanym przedstawieniem oryginalnego kościoła jest obraz, dziś znajdujący się w prywatnej kolekcji Alberta Ganado(ang.), wykonany w latach 1845–1846 przez ks. Davida Markhama, a zatytułowany „Village of Bircarcara, Malta”[6][8].
Kościół ten był orientowany i miał cmentarz z przodu, jak podaje biskup Baldassare Cagliares w relacji z wizytacji w 1615. Jak wszystkie średniowieczne kościoły maltańskie był prosty, z lekko spadzistym na obie strony dachem. Nad fasadą wznosiła się dzwonnica typu bell-cot z dzwonem datowanym na połowę XVIII wieku. U szczytu fasady znajdowało się małe okienko lub wywietrznik. Długość kościoła wynosiła około 9 metrów, zadaszony był kamiennymi płytami wspartymi na czterech łukach. Podpora widoczna wzdłuż prawej elewacji postawiona została zapewne w celu jej wzmocnienia po trzęsieniu ziemi w 1693. Świadczą o tym relacje z wizyt biskupa Davide Cocco Palmieriego w 1693 i 1699, który podczas pierwszej wizyty nakazuje kościół naprawić, w kolejnej został on poinformowany, iż to uczyniono[8].
Przed kościołem na cmentarzu otoczonym murem stała kamienna kolumna z krzyżem, noszącym datę roczną 1611[6][8]. Jest prawdopodobnym, że cmentarz ów powstał około tego roku, gdyż wcześniej, w 1575 wizytator apostolski Pietro Dusina nie wspomina o nim. Ostatni raz cmentarz wzmiankowany jest przez biskupa Miguela Balaguera w 1637, w raporcie z jego kolejnej wizytacji w 1659 nie ma już o nim słowa[8].

Do 1679 relacje z wizyt biskupich wspominają o starym obrazie w ołtarzu, przedstawiającym św. Pawła w górnej części, ze św. Kryspinem i św. Kryspinianem poniżej. Po tym czasie wspominany jest już obraz przedstawiający Nawrócenie św. Pawła. Kościół nie posiadał zakrystii, lecz szafę do przechowywania przedmiotów niezbędnych do obrzędów[8].

Kościół pozostał nie zmieniony przez ponad 300 lat, aż do przebudowy w latach 1852–1854[6][8].

Istniejąca świątynia

2 czerwca 1852 rozpoczęto przebudowę kościoła[4][5][9]. Architektem był Giuseppe Bonavia, projektant m.in. budynku La Borsa w Valletcie i starego kościoła Karmelitów w Balluta Bay[6]. Budowa została ukończona w czasie dwóch lat, głównie dzięki wysiłkom nadzorującego ją Giuseppe Darmanina oraz szczodrości parafian[7][8][9]. Dokładnie 2 lata po rozpoczęciu przebudowy, 2 czerwca 1854 nowa świątynia została poświęcona przez kanonika G. Debono[7][9].

Architektura

Wygląd zewnętrzny

Projekty architektoniczne elewacji kościoła zbudowanego w stylu neoklasycystycznym nawiązują do projektów Giorgio Grogneta dla Rotundy w Moście[10]. Dzwonnica kościoła, lekko wystająca z jego głównej bryły, znajduje się od strony Triq il-Wied[7][8][9].
Mechaniczny zegar kościoła jest dziełem słynnego zegarmistrza Michelangela Sapiano (1825–1913)[6]. Został on wykonany w 1891[10] i ma dwie tarcze, jedną na dzwonnicy z pięcioma dzwonami, gdzie również znajduje się mechanizm napędzający, a drugą, podświetlaną[6] na fasadzie kościoła[8][9].
Figura św. Pawła, niegdyś stojąca na postumencie przed kościołem, dziś znajduje się na szczycie fasady świątyni, zaś krzyż z kolumny umieszczony jest nad zakrystią, która jest usytuowana od strony Triq il-Kbira[8]. Kościół ma bardzo niewyraźną kopułę umiejscowioną nad apsydą[7].

Wnętrze

Wnętrze świątyni w stylu barokowym, oryginalnie znajdowały się tam trzy ołtarze. Aktualnie pozostawiono ołtarz w apsydzie, którego XVIII-wieczne kolumny przywieziono z nieczynnego wówczas byłego kościoła parafialnego Santa Maria[8][10].
Obraz tytularny, dzieło Giuseppe Calleji w stylu nazareńskim[10] z 1898[9], zatytułowany jest Nawrócenie św. Pawła i jest kopią obrazu znajdującego się w północnym transepcie rzymskiej bazyliki św. Pawła za Murami[7][8][10].

Obrazy na sklepieniu

Popularność kościoła i rosnąca liczba wiernych zachęciły jego opiekunów do pełnego udekorowania świątyni. Wykonawcą obrazów na suficie był prof. Giuseppe Briffa. Wybrany cykl ikonograficzny nawiązuje do Dziejów Apostolskich i przedstawia sceny z życia św. Pawła podczas jego pobytu na wyspie[10][9][8]. Profesor Briffa zastosował technikę marouflażu, a prace namalował w swojej pracowni na płótnach, zszytych przez żonę. Zostały one następnie przyklejone do sufitu[3][11].
Obrazy powstały w latach 1945–1968. W 1945 w półkopule nad apsydą powstały obrazy przedstawiające Przybycie św. Pawła na Maltę. Na sklepieniu kolebkowym[5], podzielonym na trzy sekcje, przedstawione jest[10]:

  • w sekcji koło apsydy - Męczeństwo św. Pawła; Nauczanie św. Pawła; Św. Paweł w chwale (1948)
  • w sekcji środkowej - Św. Łukasz i św. Tytus; Św. Paweł rozdający Komunię Świętą na Malcie; Św. Arystarch i św. Tymoteusz; anioły nad oknami (1949)
  • w sekcji nad wejściem - Wyświęcenie św. Publiusza na biskupa; Kazanie św. Pawła; Uzdrowienie ojca św. Publiusza ((1951).

Na lunecie nad balkonem przedstawiony jest obraz Św. Paweł opuszcza Maltę, została on namalowany w 1961. Na fasadzie balkonu organowego znajduje się jedenaście obrazów przedstawiających apostołów; te zostały namalowane w 1968 jako ostatnie, zamykając cykl[10].

W 1952 została sprowadzona z Bolzano we Włoszech drewniana figura tytularna św. Pawła. Zastąpiła ona inną, z papier mâché, wykonaną około 30 lat wcześniej przez Wistina Camilleriego z Gozo[8]. Kościół posiada również figury św. Rity, Matki Boskiej Bolesnej, Najświętszego Serca Jezusa, św. Józefa oraz Ecce Homo[9].

W latach 2015–2019 przeprowadzona została gruntowna odnowa obrazów sufitowych. Wykonawcą prac była firma Atelier Del Restauro w ramach projektu renowacji wspieranego przez Bank of Valletta[11][12].

Ochrona dziedzictwa kulturowego

27 sierpnia 2012 obiekt wpisany został na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 00298[5].

Przypisy

  1. ↑ Konverzjoni ta` San Pawl / Conversion of St Paul. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-16)]. (ang.).
  2. ↑ Parroċċa ta' Birkirkara - Sant'Elena / Knisja tal-Konverżjoni ta’ San Pawl. L-Arċidjoċesi ta' Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-11)]. (malt.).
  3. ↑ a b Restored ceiling of St Paul’s Church in Birkirkara unveiled. [w:] Times of Malta [on-line]. 2018-12-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-26)]. (ang.).
  4. ↑ a b c Birkirkara (St Helen) / St Paul's Church. Archdiocese of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-22)]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e Church of St Paul. NICPMI. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g Pierre Axiaq: Church of St. Paul (San Pawl tal-Wied) - Virtual Tour. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-01)]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo / LXVIII. Chiesa di san Paolo apostolo. Malta: Achille Ferres, 1866, s. 324. (wł.).
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Philip Xuereb: Il-Knisja ta’ San Pawl tal-Wied ~ Birkirkara ~. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-30)]. (malt.).
  9. ↑ a b c d e f g h Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 29. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
  10. ↑ a b c d e f g h Nicholas Doublet, Valentina Lupo, Maria Grazia Zenzani: Ceiling paintings of St Paul's stay on the island restored. [w:] Sunday Times of Malta [on-line]. 2020-02-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
  11. ↑ a b St Paul’s Church marouflage ceiling restored through BOV support. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2020-01-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
  12. ↑ Inauguration of the restored ceiling of St Paul’s Church in Birkirkara. Bank of Valletta, 2018-12-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Knisja ta San Pawl.jpg
Autor: Continentaleurope, Licencja: CC BY-SA 4.0
This media is about Maltese cultural property with inventory number 00298.