Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach

Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża
Distinctive emblem for cultural property.svg A/207 z dnia 10.09.1947, 19.11.1960 i 27.07.1967
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Brzeziny

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Podwyższenia Świętego Krzyża

Wezwanie

Podwyższenie Krzyża Świętego

Położenie na mapie Brzezin
Mapa konturowa Brzezin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża”
Położenie na mapie powiatu brzezińskiego
Mapa konturowa powiatu brzezińskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża”
Ziemia51°48′05,00″N 19°44′30,02″E/51,801389 19,741672
Kościół p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach - 05.jpg
Kościół na zdjęciu z około 1914

Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinachgotycka świątynia murowana[2], należąca do rzymskokatolickiej Parafii Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach, w województwie łódzkim.

Historia

Kościół został zbudowany w 1. poł. XIV wieku[3]. Wzniesiono go z cegły, w stylu gotyckim[2].

W renesansie miała miejsce pierwsza poważniejsza przebudowa kościoła - wzniesiono m.in. kaplice Lasockich i Miedzianków[2] - piękne mauzolea z katakumbami[3]. Bogate uposażenie kościoła oraz kaplicę ufundował ówczesny właściciel Brzezin - Stanisław Lasocki[4]. Wyposażenie do kaplic, jak i całego kościoła sprowadzono z Krakowa[1].

W 1515 roku dobudowana została kaplica Matki Bożej Różańcowej - na wzór kaplicy Zygmunta w katedrze wawelskiej[1].

Ostatnią dobudowana kaplicą jest kaplica Świętego Krzyża z 1619 roku[1].

W połowie XIX wieku kościół zamknięto, gdyż jego konstrukcja była poważnie uszkodzona[1]. Po odbudowie świątynia została poświęcona 30 października 1853 roku[1] i służy do dziś społeczności katolickiej w Brzezinach.

Kościół

Architektura

Kościół pw. Podwyższenia Świętego Krzyża jest kościołem murowanym, jednonawowym, z niskim prezbiterium. Przy prezbiterium do świątyni przylega piętrowa zakrystia i mała kruchta.

Pierwotnie wzniesiony w stylu gotyckim, po licznych przebudowach stanowi mieszankę gotyku, renesansu i baroku[5].

Warta uwagi jest zwłaszcza renesansowa kaplica Lasockich, w której znajduje się rodzinne mauzoleum. Górująca nad nią kopuła z latarnią wzorowana była na bazylice św. Piotra w Rzymie[3].

Wyposażenie

Zachowało się wiele cennych elementów wyposażenia świątyni, jak np.:

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Anna Pierzyńska: Artykuł z Tygodnika Niedziela. 2001. [dostęp 2010-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  2. a b c d Polska Niezwykła. [dostęp 2010-06-25]. (pol.).
  3. a b c d e Brzeziny - kościół parafialny. [dostęp 2010-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-26)]. (pol.).
  4. Stanisław Lasocki h. Dołęga [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 16, s. 547
  5. a b c d e f g h Portal Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Łódzkiego. [dostęp 2010-06-25]. (pol.).
  6. P. Zięba, Jan Leżeński, Przedborski Słownik Biograficzny. psbprzedborz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-22)]..

Media użyte na tej stronie

Brzeziny location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kościół p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach - 03.JPG
Autor: Jolanta Dyr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach
Exaltation of the Holy Cross church in Brzeziny 1914 (72111933).jpg
Adres wydawniczy: Warszawa : [s.n.], 1914 (Warszawa : A. Pęczalski i K. Marszałkowski)
Opis fizyczny: 26 s. : il. ; 18 cm
Kościół p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach - 05.jpg
Autor: Jolanta Dyr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach - wjazd od strony ul Chopina