Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w Moszczance
| kościół parafialny | |||||||||||
 (c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0 Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (2012) | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | Podwyższenia Krzyża Świętego w Moszczance | ||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Prudnik _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Prudnik") | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |||||||||||
 50°17′34,19″N 17°29′06,00″E/50,292830 17,485000 | |||||||||||
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Moszczance – rzymskokatolicki kościół parafialny w Moszczance, należący do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Moszczance, w dekanacie Prudnik, diecezji opolskiej.
Historia
Pierwsza wzmianka o kościele w Moszczance pochodzi z dokumentu z 1331. W dokumencie jako świadek wpisany jest „Laurentius plebanus de Longoponte”, czyli Lorenc – proboszcz Longoponte (Moszczanki). Powstanie parafii przypisuje się na koniec XVIII wieku, lecz najpóźniej tuż po założeniu pobliskiej Łąki Prudnickiej. Pierwszą znaną świątynię w Moszczance, prawdopodobnie pod wezwaniem Świętego Krzyża, zbudował w latach 1327–1333 niemiecki szlachcic Berka von Dubá. Kościół był zbudowany z drewna, znajdował się przy obecnym cmentarzu katolickim[1].
W 1535 kościół w Moszczance trafił w ręce protestantów. W XVII wieku Moszczanka była własnością rodziny Mettichów z Łąki Prudnickiej[1]. W 1640 w Moszczance, po ponownym przejęciu parafii przez katolików po reformacji, powstał duży barokowy kościół pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża[2]. Sytuacja finansowa hrabiego Metticha się pogorszyła i coraz trudniej było o wypełnienie obowiązków patronalnych względem kościoła w Moszczance. Ojciec Schwester w „Kronice parafii Moszczanka-Łąka” opisuje zdarzenie z 1716: „…w swej łaskawości hrabia osobiście zezwolił proboszczowi sprzedać cynowe trumny z rodowej krypty grobowej a dochód w wysokości 367 talarów i 5 srebrnych groszy obrócić na zaspokojenie potrzeb budowlanych kościoła”[1].
Podczas walk w rejonie Prudnika[3], przed przybyciem Armii Czerwonej do Moszczanki, w Wielki Piątek (16 lub 17 marca) 1945, kościół został wysadzony w powietrze po ewakuacji mieszkańców wsi do Czech. Za wybuch odpowiedzialny był Born – dyrektor szkoły w Moszczance. Planował wysadzenie jedynie wieży kościelnej. Zlecił to zadanie trzem mieszkańcom, jednak nie chcieli tego zrobić, za co zostali zabici. Działający sam Born źle wyliczył ładunek i oprócz wieży, wysadził cały kościół z plebanią[1]. Obecnie w miejscu wysadzonego kościoła znajduje się kaplica cmentarna.
Po zakończeniu II wojny światowej, jako kościół używano zastępczo zaadaptowanej restauracji[2]. Działka budowlana na nowy kościół została wykupiona już w 1948, jednak dopiero w 1982 rozpoczęła się jego budowa, która została ukończona w 1988. Świątynia, poświęcona przez biskupa Gerarda Kusza[4], została oddana do użytku 17 grudnia 1988[1].
Rysunek kościoła w XVIII w. autorstwa Friedricha Bernharda Wernera
Pocztówka z początku XX w. przedstawiająca kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Kaplica w miejscu wysadzonego kościoła
Przypisy
- ↑ a b c d e Historia Moszczanki, Sołectwo Moszczanka [dostęp 2021-10-04] (pol.).
- ↑ a b Kasza 2020 ↓, s. 705.
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 706.
- ↑ Parafie według dekanatów, www.diecezja.opole.pl [dostęp 2018-10-05] (pol.).
Bibliografia
- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Prudnik, Polnad.
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.25 N
- W: 17.43 E
- E: 18.06 E
Autor: Wlodek k1, Licencja: CC BY 3.0
Moszczanka (województwo opolskie), miejsce gdzie stał kościół par. pw. Podwyższenia Krzyża Św., XV w. – kaplica cmentarna, cmentarza parafialnego.
Moszczanka (województwo opolskie), kościół par. pw. Podwyższenia Krzyża Św., XV w. – obiekt nie istnieje.
Widoczne na pocztówce dwa fragmenty wsi zwanej wówczas Langebrück. Gotycko-renesansowy kościół pod wezwaniem podwyższenia krzyża, którego budowę ukończono w 1604 r. (został zniszczony w czasie działań wojennych w 1945 roku) oraz fragment głównej ulicy wsi ze szkołą i pocztą,
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Moszczanka - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, 1982-1988