Kościół Przemienienia Pańskiego w Jabłecznej
| |||||||||||||
A/1020 z dnia 18.11.1997 | |||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | Jabłeczna | ||||||||||||
Wyznanie | katolicyzm | ||||||||||||
Kościół | Kościół łaciński | ||||||||||||
Parafia | Przemienienia Pańskiego | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
51°48′18,8″N 23°36′05,5″E/51,805222 23,601528 |
Kościół Przemienienia Pańskiego – rzymskokatolicki kościół parafialny w Jabłecznej, dawna cerkiew unicka, a następnie prawosławna.
Historia
Parafia prawosławna istniała w Jabłecznej, niezależnie od męskiego monasteru, od 1516. Jej pierwszym patronem był św. Onufry[1]. Po zakupieniu dóbr jabłeczyńskich przez Karola Stanisława Radziwiłła, wyznawcy katolicyzmu i protektora unii, parafia ta została zmuszona do przyjęcia unii[2][3]. W 1752 Hieronim Florian Radziwiłł wzniósł w Jabłecznej nową cerkiew unicką. Była ona następnie dwukrotnie odnawiana, na początku XIX w. i w latach 40. tego samego stulecia. W 1875, po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, parafia w Jabłecznej została odgórnie przemianowana na prawosławną[1].
W 1894 budynek został przebudowany, wtedy nad jego przedsionkiem wzniesiono wieżę, a nad nawą kopuły. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1919 obiekt został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego i zaadaptowany na parafialny kościół. W 1929 przebudowano go, by usunąć cechy stylu bizantyjsko-rosyjskiego. Kolejne remonty świątyni miały miejsce w latach 1962-1964, 1976 i w latach 80. XX wieku[1].
Architektura
Kościół w Jabłecznej jest budowlą drewnianą, orientowaną, o konstrukcji zrębowej, oszalowaną, na podmurówce. Zgodnie z tradycją budownictwa cerkiewnego jest obiektem trójdzielnym, z prostokątną nawą, przedsionkiem i niższym od nawy, prosto zamkniętym pomieszczeniem ołtarzowym, do którego przylegają skarbczyk i zakrystia. Wieża kościelna, dwukondygnacyjna, na planie ośmioboku, wznosi się nad przedsionkiem. Dach kościoła jest dwuspadowy, zaś wieżę wieńczy dach namiotowy. Nawę kryje strop wsparty na dwóch parach ośmiobocznych słupów, natomiast w prezbiterium znajduje się pozorne sklepienie. Od zachodu znajduje się chór muzyczny[1].
Ołtarz główny w kościele pochodzi z końca XIX w., jednak wstawiony do niego obraz Przemienienia Pańskiego jest prawdopodobnie starszy o stulecie. Neobarokowe ołtarze boczne powstały natomiast już po rewindykacji świątyni, w 1923. Na wyposażeniu świątyni pozostaje także metalowa chrzcielnica z przełomu XIX i XX w. oraz monstrancja z końca XIX stulecia z elementami z w. XVIII w.[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006.
- ↑ ks. S. Żeleźniakowicz: Istorija Jabłoczinskogo Swiato-Onufrijewskogo Monastyria. T. I. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2006, s. 147. ISBN 978-83-60311-03-5.
- ↑ G. Kuprianowicz, K. Leśniewski: Monaster św. Onufrego w Jabłecznej. Jabłeczna: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, 1995, s. 27-28. ISBN 83-901221-2-X.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.35 N
- S: 50.20 N
- W: 21.52 E
- E: 24.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cerkiew prawosławna pw. św. św. Cyryla i Metodego w Białej Podlaskiej (PL) przy ul. Terebelskiej 19.
Autor: Ciacho5, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jabłeczna - wieś w województwie lubelskim. Kościół Przemienienia Pańskiego, dawna cerkiew