Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu

Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu

A-157 z dnia 26.02.1931 r.[1]
kościół klasztorny
Widok z ul. Długiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	Przemienienia Pańskiego
Historia Data zakończenia budowy 1595-1603
Położenie na mapie Poznania Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu
52°24′12,61″N 16°56′12,13″E/52,403503 16,936703

Wnętrze

Ołtarz główny

Ołtarz główny

Ołtarz boczny

Sklepienie

Empora organowa

Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu – późnogotycka świątynia przy zbiegu ulic Długiej i Garbary w Poznaniu należąca do Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo.

Historia

Powstanie kościoła i przyległego do niego klasztoru wiąże się z osobą dziekana katedralnego ks. Andrzeja Kościeleckiego. Zgodnie z przekazem, księdzu leżącemu na łożu śmierci przyśnić się miała figura Salvator Mundi (Chrystusa Zbawiciela) znajdująca się w podziemiach bazyliki watykańskiej. Jednocześnie miał usłyszeć głos, który oznajmił mu, że odzyska zdrowie, jeśli sprowadzi figurę do Poznania.

Figurę sprowadzono, a dla opieki nad nią Kościelecki sprowadził bernardynki. Kościół i klasztor bernardynek, pierwotnie pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela, wzniesiono w latach 1595-1603. Rzeźba szybko została otoczona kultem jako cudowna.

Świątynię spalono podczas potopu szwedzkiego, lecz figura ocalała. Została ona przeniesiona do fary, gdzie znajdowała się do 1753 roku, a następnie powróciła do kościoła dominikanek.

Po wojnie ze Szwedami kościół dość szybko odbudowano, a z racji tego, że tradycyjny odpust w kościele przypadał 6 sierpnia, co w kalendarzu liturgicznym odpowiada świętu Przemienienia Pańskiego, ponownie konsekrowana świątynia otrzymała dzisiejsze wezwanie.

W 1821 roku władze pruskie dokonał kasaty klasztoru bernardynek, jednak już w 1822 roku opiekę nad nim przejęły szarytki sprowadzone przez założycielkę poznańskiego domu – Elżbietę Mycielską, przy wsparciu jej rodziców: Ludwika i Elżbiety z Mielżyńskich.

Opis

Jest to jednonawowy kościół z wieżą przylegającą do północno-zachodniego narożnika oraz renesansową kruchtą wysuniętą przed północną elewację. Z zewnątrz budowla pokryta jest jednolitym tynkiem, a o jej gotyckim pochodzeniu świadczą jedynie masywne szkarpy.

W kruchcie znajduje się renesansowy portal z około 1600 roku.

Wnętrze przykrywa trójprzęsłowe sklepienie krzyżowo-żebrowe. Pokrywa je 12 scen namalowanych pierwotnie około 1750 roku w stylu baroku wielkopolskiego przez nieznanego autora. Ukazują one:

PRZĘSŁO I - nad chórem muzycznym

1. Przegnanie złodziei
2. Kazanie św. Franciszka do ptaków
3. Modlitwa bernardynki pod krzyżem
4. Bernardynka na tle kościoła.

PRZĘSŁO II - środkowe

1. Uzdrawianie chorych i pomoc biednym
2. Procesja z figurą Chrystusa
3. św. Jana Kapistrana na czele krucjaty przeciwko Turkom
4. Św. Jan Kapistran – zwycięstwo wojsk chrześcijańskich.

PRZĘSŁO III - nad prezbiterium

1. Przemienienie na górze Tabor
2. Przyjęcie nowicjuszek do klasztoru bernardynek
3. Uzdrowienie księdza Kościeleckiego - wyjazd po figurę do Rzymu
4. Przywiezienie figury Jezusa Przemienionego - budowa kościoła.

W dużej części oryginalne freski nosiły nieodwracalne szkody spowodowane niewłaściwymi zabiegami malarskimi dokonanymi po II wojnie światowej. W latach 2005-2006 dokonano gruntownej renowacji sklepienia. Ze względu na zły stan tynków i malowidła na nowym otynkowaniu sklepiania odtworzono polichromie według uprzednio wykonanych szablonów. Polichromie wykonał poznański artysta malarz Piotr Paweł Drozdowicz. Łączna powierzchnia polichromii wynosi ok. 265 m².

Na południowej ścianie znajdują się dwa wielkie malowidła. Z lewej wykonane na początku wieku XX przez Bolesława Łaszczyńskiego, przedstawia kopię Przemienienie na górze Tabor według Rafaela Santi zaś z prawej strony św. Ludwikę de Marillac wysyłającą do Polski pierwszą grupę sióstr miłosierdzia, a powyżej Św. Wincenty á Paulo, które wykonał Wacław Taranczewski w 1946. Na zachodniej ścianie znajduje się empora muzyczna wsparta na dwóch filarach. Pierwotnie był to chór klasztorny, jednak około 1900 roku umieszczono tam organy. Balustradę empory zdobią wizerunki św. Cecylii w towarzystwie grających aniołów.

Większość wyposażenia kościoła utrzymana jest w stylu neogotyckim i powstała około 1900 roku. Środkową część ołtarza zajmuje sprowadzona z Rzymu, wspomniana figura Salvator Mundi. Jest to polichromowana, drewniana rzeźba w stylu renesansowym powstała w połowie XVI wieku. Srebrna aureola na głowie Chrystusa powstała w XVII wieku, zaś w 1728 dodano srebrną, wysadzana szlachetnymi kamieniami sukienkę. Figura zasłaniana jest neogotyckim obrazem ukrzyżowania. W częściach bocznych ołtarza stoją figury Matki Bożej i św. Józefa. W zwieńczeniu figura Michała Archanioła. Za ołtarzem dwa witraże z pracowni Stanisława Powalisza z 1957 roku. Lewy ukazuje Najświętszą Marię Pannę ze św. Ludwiką de Marillac, zaś prawy Trójcę Świętą ze św. Wincentym á Paulo. Bocznie od ołtarza, w północno-wschodnim narożniku kościoła, figura św. Pawła, a po przeciwnej stronie św. Piotra.

Naprzeciwko wejścia, pod malowidłem św. Ludwiki wysyłającej mniszki i św. Wincentego á Paulo ołtarz boczny Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Zaś zarówno wejście z kruchty, jak i z zakrystii zdobią kamienne portale. W tym ostatnim znajdują się bogato zdobione okuciami drzwi.

Pod emporą natomiast znajduje się tablica dobroczyńców kościoła: Ludwika, Elżbietę z Mielżyńśkich i Elżbietę Mycielskich. Wyposażenia świątyni dopełnia neoklasycystyczna chrzcielnica, neogotycka ława zdobiona maswerkiem oraz płaskorzeźba Chrystus wśród chorych i ubogich nad wejściem z kruchty.

Obecne zabudowania klasztorne powstały XVI i XVII wieku, a zostały przebudowane w XIX wieku. Skrzydło południowe posłużyło zakonnicom, przy wsparciu finansowym społeczeństwa miasta, do założenia szpitala, który przekształcił się z czasem w obecny Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Natomiast w latach 1996-1997 skrzydło zachodnie i dolną część wieży przekształcono w aptekę.

Przypisy

Bibliografia

• JerzyJ. Sobczak JerzyJ., Kościoły Poznania, ZbigniewZ. Szmidt, MichałM. Woźniak (ilust.), Poznań: Wydawnictwo Debiuty, 2006, ISBN 83-922466-4-0, OCLC 832205456 .

Linki zewnętrzne

• Historia SPSK 1
• Władysław Hozakowski: Kościół Przemienienia Pańskiego w Poznaniu (1900) w bibliotece Polona

Poznań – Osiedle Stare Miasto

Obszary Systemu Informacji Miejskiej	Centrum Dzielnica Cesarska Garbary (Grochowe Łąki) Grobla Piaski Piekary Przepadek Rybaki Święty Marcin Święty Wojciech Chwaliszewo Stare Miasto
Osiedla mieszkaniowe	Osiedle Nad Wartą Osiedle robotnicze na Czartorii Zespół domów profesorskich przy ul. Libelta Zespół domów urzędniczych przy ulicy Kościuszki Zespół mieszkaniowy przy Placu Bernardyńskim
Atrakcje turystyczne	Fontanna Prozerpiny Odwach Pałac Anderschów Pałac Działyńskich Pałac Górków Pałac Mielżyńskich Pręgierz Ratusz Stary Browar Studzienka Bamberki Waga miejska Zamek Cesarski Zamek Królewski
Teatry	Polski Teatr Tańca Scena na Piętrze Teatr Animacji Teatr Ósmego Dnia Teatr Muzyczny Teatr Polski Teatr U Przyjaciół Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki
Kina	Kino Apollo Kino „Malta” Kino „Muza” Kino Pałacowe Multikino Stary Browar
Miejsca kultu religijnego	Kościół św. Antoniego Padewskiego Kościół Bożego Ciała Kościół św. Franciszka Serafickiego Kościół św. Józefa Kościół św. Marcina Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia Kościół Najświętszego Zbawiciela Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa Kościół Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego Kościół Przemienienia Pańskiego Kościół Świętego Krzyża Kościół św. Wojciecha Kościół Wszystkich Świętych Synagoga
Targowiska	Plac Bernardyński Plac Wielkopolski
Stacje kolejowe	Poznań Garbary

(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0

• nawiasy grupują części miasta położone w tym samym obszarze SIM Portal:Poznań
• Wikiprojekt:Poznań