Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie

Kościół Przemienienia Pańskiego
Distinctive emblem for cultural property.svg 1281 z 2.01.1987 (zespół urbanistyczno-architektoniczny szpitala)
kościół filialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Pruszków (Tworki)
ul. Partyzantów

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół łaciński

Diecezja

Archidiecezja warszawska

Wezwanie

Przemienienia Pańskiego

Położenie na mapie Pruszkowa
Mapa konturowa Pruszkowa, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego
Mapa konturowa powiatu pruszkowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Ziemia52°10′05,81″N 20°49′21,71″E/52,168281 20,822697
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie wewnątrz
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok od strony torów WKD
Przykościelna kapliczka
Widok kościoła od strony szpitala tworkowskiego
Krzyż przed kościołem od strony szpitala tworkowskiego
Wiata do odprawiania mszy na zewnątrz kościoła
Tabliczka informacyjna upamiętniająca księdza Romana Indrzejczyka, który był duszpasterzem w Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie oraz proboszczem parafii św. Edwarda w Pruszkowie
Wnętrze świątyni

Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowierzymskokatolicki kościół w Pruszkowie, w Tworkach, w kompleksie zabudowań Szpitala Tworkowskiego. Wzniesiony w latach 1904-1906 jako cerkiew prawosławna.

Historia

Cerkiew przy szpitalu psychiatrycznym w Tworkach zbudowano z myślą o rosyjskich pracownikach placówki[1]. Plac pod budowę obiektu (wskazany osobiście przez biskupa warszawskiego Hieronima[2]) wyświęcono 4 sierpnia 1904, zaś gotowa cerkiew została konsekrowana w październiku tego samego roku. Jej patronem został św. metropolita kijowski Aleksy, który był również patronem urodzonego w tym samym roku następcy tronu; to też zdecydowało o wyborze wezwania[3]. Koszt wzniesienia i urządzenia cerkwi wyniósł 13,5 tys. rubli[4]. Funkcjonowała do 1915, gdy Rosjanie opuścili terytorium Królestwa Polskiego. Z budynku wywieziono całe wyposażenie[1]. W latach powojennych stała opuszczona[4].

W 1928 budowla została przejęta przez Kościół katolicki, a w 1930 odbyła się rekonsekracja odnowionej świątyni. W zaadaptowanej do potrzeb liturgii łacińskiej świątyni zachowano pierwotną posadzkę i freski. W prezbiterium znalazł się natomiast obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, którego autorem był pacjent szpitala[1] Bolesław Wisłocki[4]. Wyposażenie nowo utworzonego kościoła przeniesiono z kaplicy katolickiej, która istniała od początku funkcjonowania szpitala w budynku administracyjnym w centralnej części kompleksu jego zabudowań[4]. W ten sposób w obiekcie znalazły się kielich i organy z końca XIX w. oraz obraz Przemienienia Pańskiego[4].

Architektura

Cerkiew wzniesiono w stylu typowym dla średniowiecznego budownictwa sakralnego Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, popularnym wśród rosyjskich architektów początku XX stulecia. Autorem planu cerkwi był Piotr Fedders, który w Warszawie zaprojektował również wojskową cerkiew św. Martyniana. Budowla jest bardzo zbliżona formą do cerkwi w Lisinie, którą projektował Nikołaj Benois - ojciec Leontija, architekta, dzięki któremu Piotr Fedders otrzymał zlecenie na wykonanie projektu świątyni prawosławnej w Tworkach[4]. Nietypowy i mniej kojarzący się z zaborcą styl (większość cerkwi wzniesionych przez Rosjan na ziemiach polskich reprezentowała styl bizantyjsko-rosyjski, tzw. urzędowy) sprawił, że po adaptacji na kościół budynek nie został gruntownie przebudowany i zachował pierwotny wygląd[4].

Przypisy

  1. a b c Tworki: kościół przyszpitalny Przemienienia Pańskiego
  2. Bertasz A.: Ijeronim. Prawosławnaja Encikłopiedija, 2 lipca 2014. [dostęp 2014-09-07]. (ros.).
  3. K. Sokoł, A. Sosna, Cerkwie w centralnej Polsce 1815-1915, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2011, s.103
  4. a b c d e f g J. Majewski, Dawna cerkiew w Tworkach. Mogłaby stać pod Erywaniem

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Cerkiew tworki wnętrze.jpg
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wnętrze kościoła Przemienienia Pańskiego (dawnej cerkwi) przy szpitalu psychiatrycznym w Tworkach
Kapliczka przy Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kapliczka przy Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie wewnątrz 02.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie wewnątrz
Powiat pruszkowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu pruszkowskiego, Polska
Wiata do odprawiania mszy na zewnątrz Kościoła Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wiata do odprawiania mszy na zewnątrz Kościoła Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
Tabliczka informacyjna upamiętniająca księdza Romana Indrzejczyka w Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie.jpg
Tabliczka informacyjna upamiętniająca księdza Romana Indrzejczyka, który był duszpasterzem w Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie oraz proboszczem parafii św. Edwarda w Pruszkowie
Cerkiew tworki5.jpg
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dawna cerkiew w Tworkach
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie 01.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok od strony torów WKD
Pruszków location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Pruszków, Poland
Ta mapa of Pruszków została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie 04.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok krzyża przed kościłem od strony Szpitala Tworkowskiego
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie 03.jpg
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok od strony szpitala tworkowskiego