Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
![]() | |||||||||||||||
kościół filialny | |||||||||||||||
![]() Widok ogólny | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
![]() |



Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie – rzymskokatolicki kościół w Pruszkowie, w Tworkach, w kompleksie zabudowań Szpitala Tworkowskiego. Wzniesiony w latach 1904-1906 jako cerkiew prawosławna.
Historia
Cerkiew przy szpitalu psychiatrycznym w Tworkach zbudowano z myślą o rosyjskich pracownikach placówki[1]. Plac pod budowę obiektu (wskazany osobiście przez biskupa warszawskiego Hieronima[2]) wyświęcono 4 sierpnia 1904, zaś gotowa cerkiew została konsekrowana w październiku tego samego roku. Jej patronem został św. metropolita kijowski Aleksy, który był również patronem urodzonego w tym samym roku następcy tronu; to też zdecydowało o wyborze wezwania[3]. Koszt wzniesienia i urządzenia cerkwi wyniósł 13,5 tys. rubli[4]. Funkcjonowała do 1915, gdy Rosjanie opuścili terytorium Królestwa Polskiego. Z budynku wywieziono całe wyposażenie[1]. W latach powojennych stała opuszczona[4].
W 1928 budowla została przejęta przez Kościół katolicki, a w 1930 odbyła się rekonsekracja odnowionej świątyni. W zaadaptowanej do potrzeb liturgii łacińskiej świątyni zachowano pierwotną posadzkę i freski. W prezbiterium znalazł się natomiast obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, którego autorem był pacjent szpitala[1] Bolesław Wisłocki[4]. Wyposażenie nowo utworzonego kościoła przeniesiono z kaplicy katolickiej, która istniała od początku funkcjonowania szpitala w budynku administracyjnym w centralnej części kompleksu jego zabudowań[4]. W ten sposób w obiekcie znalazły się kielich i organy z końca XIX w. oraz obraz Przemienienia Pańskiego[4].
Architektura
Cerkiew wzniesiono w stylu typowym dla średniowiecznego budownictwa sakralnego Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, popularnym wśród rosyjskich architektów początku XX stulecia. Autorem planu cerkwi był Piotr Fedders, który w Warszawie zaprojektował również wojskową cerkiew św. Martyniana. Budowla jest bardzo zbliżona formą do cerkwi w Lisinie, którą projektował Nikołaj Benois - ojciec Leontija, architekta, dzięki któremu Piotr Fedders otrzymał zlecenie na wykonanie projektu świątyni prawosławnej w Tworkach[4]. Nietypowy i mniej kojarzący się z zaborcą styl (większość cerkwi wzniesionych przez Rosjan na ziemiach polskich reprezentowała styl bizantyjsko-rosyjski, tzw. urzędowy) sprawił, że po adaptacji na kościół budynek nie został gruntownie przebudowany i zachował pierwotny wygląd[4].
Przypisy
- ↑ a b c Tworki: kościół przyszpitalny Przemienienia Pańskiego
- ↑ Bertasz A.: Ijeronim. Prawosławnaja Encikłopiedija, 2 lipca 2014. [dostęp 2014-09-07]. (ros.).
- ↑ K. Sokoł, A. Sosna, Cerkwie w centralnej Polsce 1815-1915, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2011, s.103
- ↑ a b c d e f g J. Majewski, Dawna cerkiew w Tworkach. Mogłaby stać pod Erywaniem
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wnętrze kościoła Przemienienia Pańskiego (dawnej cerkwi) przy szpitalu psychiatrycznym w Tworkach
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kapliczka przy Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie wewnątrz
Autor:
Mapa powiatu pruszkowskiego, Polska
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wiata do odprawiania mszy na zewnątrz Kościoła Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie
Tabliczka informacyjna upamiętniająca księdza Romana Indrzejczyka, który był duszpasterzem w Kościele Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie oraz proboszczem parafii św. Edwarda w Pruszkowie
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok od strony torów WKD
Autor:
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok krzyża przed kościłem od strony Szpitala Tworkowskiego
Autor: Patryk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Przemienienia Pańskiego w Pruszkowie - widok od strony szpitala tworkowskiego