Kościół Trójcy Świętej w Gliwicach
 321/60 z 7 marca 1960[1] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Kościół Trójcy Świętej w Gliwicach, elewacja zachodnia (2020) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | Ormiańskokatolicka parafia południowa pw. św. Grzegorza Oświeciciela z siedzibą w Gliwicach | ||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Gliwic  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
 50°17′29,51″N 18°40′03,92″E/50,291531 18,667756 | |||||||||||||
Kościół Trójcy Świętej w Gliwicach – kościół parafialny w Gliwicach przy ulicy Mikołowskiej.
Od 1950 roku przy świątyni znajduje się sanktuarium Matki Boskiej Łysieckiej. Od 1945 roku kościół jest użytkowany przez katolików obrządku ormiańskiego, a od 2009 roku jest kościołem parafialnym ormiańskokatolickiej parafii południowej pw. św. Grzegorza Oświeciciela.
Historia
Kaplica
Pierwotnie w miejscu dzisiejszego kościoła Trójcy Świętej znajdował się szpital i kaplica pod wezwaniem Trójcy Świętej, św. Marii i św. Bartłomieja. Budynki ufundował w 1409 roku starosta gliwicki, Michael Pillcator. Od XVI do XIX wieku zabudowania te ulegały wielokrotnym zniszczeniom, odbudowom i przebudowom.
Obecny kościół zbudowano w stylu klasycystycznym w latach 1836–1838 roku. Służył on jako kaplica dla mieszkających w pobliskim przytułku ubogich wdów. W 1872 roku świątynię przejęli starokatolicy. W użytkowaniu Kościoła Starokatolickiego w Niemczech kaplica pozostawała do 1922 roku. Później ponownie została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki.
W latach 1923–1941 służyła jako filiał parafii św. Piotra i Pawła w Gliwicach. Odprawiane tutaj były w okresie międzywojennym msze dla głuchoniemych. W czasie II wojny światowej budynek sakralny był ponownie użytkowany przez parafię starokatolicką.
Kościół rektorski
W 1945 roku kościół przejęli katolicy obrządku ormiańskiego, wypędzeni z Kresów Wschodnich. Opiekunem świątyni został ks. Kazimierz Roszko, były proboszcz parafii ormiańskiej w Horodence. Za jego sprawą w 1950 roku do kościółka sprowadzono ze Starych Budkowic obraz Matki Boskiej Łysieckiej i utworzono przy nim sanktuarium maryjne.
W latach 1958–1962 kościół Trójcy Świętej został gruntownie wyremontowany. 17 września 1985 roku został przez nieznanych sprawców ograbiony z przechowywanych w nim cennych darów wotywnych. Po włamaniu został ponownie odnowiony w 1987 roku.
3 września 1989 roku w kościele miała miejsce koronacja obrazu Matki Boskiej Łysieckiej. Uroczystego aktu dokonał patriarcha ormiańskokatolicki Jan Piotr XVIII Kasparian, ale korony poświęcił wcześniej na Jasnej Górze podczas swojej podróży apostolskiej papież Jan Paweł II.
Kościół parafialny
1 grudnia 2009 roku dekretem ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, arcybiskupa Kazimierza Nycza, przy kościele powołano parafię ormiańskokatolicką. Jej proboszczem w latach 2009–2017 był ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski[2].
Duchowni pracujący przy kościele (od 1945)
Rektorzy
- 1945–1964 ks. Kazimierz Roszko
- 1967–1969 ks. Józef Myszyniewski SJ[3]
- 1969–1973 ks. Kazimierz Romaszkan[4]
- 1974–1985 ks. Krzysztof Staniecki[5]
- 1985–2004 ks. Józef Kowalczyk[6]
- 2004–2009 ks. Artur Avdalyan[7]
Proboszczowie
- 2009–2017 ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski
- od 2018 ks. prof. Józef Naumowicz (administrator)
Zobacz też
- Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Warszawie (Res Sacra Miser)
- Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku
- Ormianie w Polsce
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 56 [dostęp 2020-02-28].
- ↑ Dekret. [dostęp 2016-12-01]. (pol.).
- ↑ dekretem kurii opolskiej tymczasowym rektorem kościoła, od lipca 1967 r.
- ↑ od 1971 proboszcz ormiańskokatolickiej parafii personalnej w Gliwicach
- ↑ opiekunem obrządku i tymczasowym rektorem kościoła, od stycznia 1974 r.
- ↑ od 1992 proboszcz ormiańskokatolickiej parafii personalnej w Gliwicach
- ↑ proboszcz ormiańskokatolickiej parafii personalnej w Gliwicach
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa kościoła
- Sanktuarium Matki Boskiej Łysieckiej. kuria.gliwice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-29)].
- Ormianie w Gliwicach i ich kościół
Media użyte na tej stronie
Autor: derivative work: Patgliwice, derivative work: Megaemce, Therud, Licencja: CC BY 3.0
Gliwice map
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
ormiański kościół Trójcy Świętej w Gliwicach, elewacja zachodnia, widok z zachodu
Autor: Elżbieta Hereźniak, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gliwice, kościół ormiański p.w. Św. Trójcy, 1 poł. XIX
Autor: Stanisław Zaremba, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gliwice, Kościół Trójcy Świętej w Gliwicach