Kościół Trójcy Przenajświętszej w Machowej
 A-100 z 05.01.1968[1] | |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
.jpg) Elewacja frontowa | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Pilzno _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Pilzno") | |||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |||||||||
 50°01′02,1″N 21°12′13,5″E/50,017250 21,203750 | |||||||||
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Machowej – drewniany rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej, zbudowany w 1778, znajdujący się w miejscowości Machowa.
W 1879 w rodzinnej krypcie grobowej (pod prezbiterium) machowskiego kościoła pochowana została Henrietta Ewa Ankwiczówna, która zapisała się w historii jako młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, adresatka jego wierszy: Do mego Cziczerona i Do Henrietty[2].
W 1968 obiekt wpisany do rejestru zabytków.
Historia obiektu
Kościół zbudowano w 1778 z fundacji ówczesnego właściciela wsi Macieja Niemyskiego jako kapelanię dworską. W 1791 świątynię konsekrował biskup Florian Amand Janowski. Od 1889 była ekspozyturą (kościołem pomocniczym) parafii w Łękach Górnych, zaś jako samodzielna parafia została erygowana przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę w 1925. W latach 1906–1909 pokryto dach blachą. W 1906 wykonano polichromię wnętrza. Kościół był odnawiany po zniszczeniach wojennych z 1944 oraz w latach 1959–1962, kiedy dobudowano przybudówki od południa. W latach 2012–2014 trwał remont świątyni. Wymieniono fundamenty i dolne belki ścian, wykonano konserwację więźby dachowej i przywrócono pokrycie gontowe[3].
Widok ogólny 
Elewacja południowa 
Dzwonnica 
Widok od strony sanktuarium
Architektura i wyposażenie
Budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, orientowana, dwudzielna. Trójbocznie zamknięte prezbiterium i szersza nawa z kruchtą od frontu i przybudówką od południa zwaną salą Jana Pawła II. Przy prezbiterium od północy zakrystia, a od południa kaplica. Dach dwuspadowy kryty gontem z wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną latarnią z blaszanym hełmem. Ściany oszalowane gontem[3][4].
Wnętrze nakryte płaskim stropem z zaskrzynieniami w nawie wspartymi dodatkowo na czterech słupach. Ściany pokryte ornamentalną polichromią z 1906. Tęcza profilowana, zamknięta łukiem o wykroju zbliżonym do łuku pełnego. Na ścianie wschodniej prezbiterium zamiast architektonicznego ołtarza głównego obraz Trójcy Świętej w typie tzw. Tronu Łaski autorstwa Adama Giebułtowskiego z 1962. Pozostałe wyposażenie to dwa neogotyckie ołtarze boczne, ambona i chrzcielnica z 1927. Parapet chóru ozdobiony płaskorzeźbionym przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy[2][3].
Otoczenie
Od strony wschodniej znajduje się dzwonnica z XX w. z dwoma dzwonami Maria i Stanisław Kostka z 1954[5].
W obrębie dziedzińca kościelnego znajduje się grób Otto Schimka, austriackiego żołnierza służącego w czasie II wojny światowej w Wehrmachcie, rozstrzelanego za dezercję, a wedle przekazu jego siostry również za odmowę wykonania wyroku śmierci na polskich cywilach[2][4].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2019-05-16].
- ↑ a b c Artur Bata, Hanna Lawera: Pilzno i okolice. PUW Roksana, Krosno 1997, s. 54–60. ISBN 83-87282-28-6.
- ↑ a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. Pro Carpathia, Rzeszów 2015, s. 178. ISBN 978-83-61577-68-3.
- ↑ a b Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, s. 112, 113. ISBN 83-85557-88-1.
- ↑ Machowa, kościół Trójcy Świętej. Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej. [dostęp 2019-05-20]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa podkarpackiego
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
wieś Machowa
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
wieś Machowa
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Machowej
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Machowej
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Machowa, gmina Pilzno. Kościół Trójcy Przenajświętszej.