Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Monasterzyskach

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej / Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Церква Успіння Пресвятої Богородиці / костел Внебовзяття Преcвятої Діви Марії
Distinctive emblem for cultural property.svg 61-242-0004
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Miejscowość

Monasterzyska

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Kościół Prawosławny Ukrainy

Eparchia

tarnopolsko-buczacka

Wezwanie

Zaśnięcia Matki Bożej

Wspomnienie liturgiczne

15/28 sierpnia

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej / Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia49°05′29,6″N 25°10′15,0″E/49,091556 25,170833

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, obecnie prawosławna cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej – dawny zabytkowy rzymskokatolicki kościół w Monasterzyskach, mieście na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, siedzibie rejonu monasterzyskiego. Najokazalsza ze świątyń miasta, cerkiew parafialna Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego do grudnia 2018, obecnie Kościoła Prawosławnego Ukrainy.

Historia

Figura św. Anny

Murowany kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wybudowano w połowie XVIII wieku w miejscu wcześniejszego drewnianego. Fundatorem kościoła był dziedzic miasta Józef Potocki, kasztelan lwowski (lub Bazyli Potocki).

Konsekrowany 29 września 1751 przez biskupa sufragana krakowskiego Michała Kunickiego[1].

Struktura ołtarza głównego w kościele powstała przed 1754 r.[2]

W 1761 r. z funduszu pozostawionego przez ks. Franciszka Kielarskiego zapłacono za pracę przy ołtarzach Janowi Jerzemu (Johannowi Georgowi) Pinzlowi i za obrazy Antoniemu Sztylowi.

Układ przestrzenny budowli wywodzi się z architektury Francesco Borrominiego[3].

Zbigniew Hornung uważał, że autorem figur w ołtarzu głównym był Antoni Osiński. Jan K. Ostrowski uważa natomiast, że figury w ołtarzu głównym w kościele nie mają nic wspólnego z udokumentowanymi źródłowo dziełami Antoniego Osińskiego w kościołach w Zbarażu i Leżajsku[3].

Zdaniem Piotra Krasnego i Jakuba Sity architekt Bernard Meretyn był autorem projektu ołtarza głównego w kościele, oraz ten projekt mógł być źródłem inspiracji dla ołtarza głównego w kościele Franciszkanów w Przemyślu[4].

Przed dewastacją sowiecką w kościele znajdowały się trzy ołtarze: główny (Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny), św. Rozalii (na zamknięciu zach. nawy bocznej) oraz Matki Boski Bolesnej (na zamknięciu wsch. nawy bocznej)[5].

Przez pewien czas w ścianie kościoła była tablica pamiątkowa ku czci Zygmunta Krasińskiego[6].

Obiekt został zamknięty przez władzę sowiecką 30 listopada 1945 i zamieniony na magazyn[7].

Mimo próśb rzymskich katolików obiekt został przekazany prawosławnym.

Przypisy

  1. Zbigniew Hornung, Na marginesie ostatnich badań nad rzeźba lwowską XVIII wieku, s. 137. [dostęp 2017-01-31]
  2. Piotr Krasny, Jakub Sito: „Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski” i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu. [W:] Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej. T. V. Kraków, 2003, s. 178. [dostęp 2016-12-28]
  3. a b Jan K. Ostrowski, Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Monasterzyskach, t.4, s. 91.
  4. Piotr Krasny, Jakub Sito: "Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski" i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu. W: Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej. 2003, nr 5, s. 178 [dostęp 2016-12-15]
  5. Jan K. Ostrowski, Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Monasterzyskach, t. 4, s. 88–89.
  6. Leon Odyniec: Chorągiew buczacka Drużyn Bartoszowych. Warszawa : wyd. z zasiłku Państwowego Instytutu Kultury Wsi, Druk. Oświatowa, 1939, s. 47.
  7. Jan K. Ostrowski, Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Monasterzyskach, t. 4, s. 86

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ternopil Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Тернопольской области с 17 июля 2020 года
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Пінзель, Свята Анна (2).JPG
Autor: Buka, Licencja: CC BY-SA 3.0
Іван Георгій Пінзель. Свята Анна, костел у м. Монастириська. 1761 рік. Липове дерево. Виставка "Майстер Пінзель - легенда і реальність" у Львівській національній галереї мистецтв імені Бориса Возницького