Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii

Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Miejscowość	Nawaria
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Historia Data zakończenia budowy 1739–1748 Aktualne przeznaczenie dekanat Lwów, archidiecezja lwowska
Dane świątyni Architekt Bernard Meretyn Świątynia • materiał bud. • cegła
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii
49,7475°N 23,9214°E/49,747500 23,921389

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii – rzymskokatolicki kościół we Nawarii, ok. 6 km na południowy zachód od Lwowa, należący do najcenniejszych zabytków sakralnych w jego rejonie.

Historia

Parafia katolicka w Nawarii powstała przed r. 1600. Drewniany kościół parafialny został zniszczony w 1621 roku przez najazd Tatarów. Odbudowany w 1627 roku spłonął 3 lata później w pożarze. Nowy, murowany kościół ufundowała żona podkomorzego wielkiego koronnego, Zygmunta Kazanowskiego, Elżbieta Humnicka z Zimnej Wody. Świątynia ta została zniszczona w 1648 roku podczas najazdu Chmielnickiego i rozebrana w 1739; pozostało jedynie prezbiterium. W latach 1739–1748 zbudowano nowy kościół według projektu lwowskiego architekta Bernarda Meretyna (było to jego pierwsze stwierdzone dzieło^[1]). Kościół ufundował chorąży przemyski Marcin Wieniawski i jego syn Roch a wyposażenie m.in. kanonik lwowski Szczepan Mikulski. Rokokowe ołtarze i ambonę wykonał w latach 1763–1768 Piotr Polejowski.

Po drugiej wojnie światowej kościół został zamieniony na magazyn i stopniowo niszczał. Część jego wyposażenia trafiła do kościoła w Urazie pod Wrocławiem oraz do muzeów we Lwowie i w Olesku. W latach 90. XX w. kościół odremontowano. Obecnie służy on miejscowym katolikom.

Architektura

Kościół w Nawarii to trzynawowa świątynia w typie bazyliki z niższym, wielobocznie zamkniętym prezbiterium, odznaczająca się smukłą sylwetką i wyrafinowaną dekoracją. Obok niej znajduje się trochę późniejsza (1766) dzwonnica parawanowa projektu Piotra Polejowskiego.

Wnętrze kościoła zdobią pilastry i stiukowe ornamenty. W prezbiterium zachowały się iluzjonistyczne malowidła Antonia Tavellia z ok. 1770, w które wpleciono wyobrażenia scen biblijnych i kartusze herbowe fundatorów: Rocha i Urszuli Wieniawskich. Z wyposażenia zachowały się trzy drewniane ołtarze i cztery konfesjonały oraz marmurowy nagrobek Elżbiety Humnickiej w prezbiterium.

Zobacz też

• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Winnikach

Przypisy

Bibliografia

• Aleksandra Górska: Kresy. Przewodnik. Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2005, s. 32-33. ISBN 83-7447-006-2.
• Jan K. Ostrowski: Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Nawarii. W: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 1. Kraków : Międzynarodowe Centrum Kultury, «Secesja», 126 s., 364 il, s. 53—64. ISBN 83-85739-09-2.
• Grzegorz Rąkowski: Ziemia Lwowska. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część III. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 441-443. ISBN 978-83-89188-66-3. [dostęp 2016-12-13].