Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika we Wrześni
 2466/A z dnia 14.03.1933[1] | |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 wrzesińska fara z pomnikiem Jana Pawła II | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres | ul. Kościelna 7a | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Wrześni | ||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Wrześni  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Września _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Września") | |||||||||||||||
 52°19′35,29″N 17°33′51,19″E/52,326470 17,564220 | |||||||||||||||
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika we Wrześni (fara wrzesińska) – zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny we Wrześni, w powiecie wrzesińskim, w województwie wielkopolskim.
Zlokalizowany jest w centrum miasta, między ulicą Kościelną, Rzeczną i Jana Pawła II.
Architektura
Świątynię zbudowano w XV wieku w stylu gotyckim, w formie bazyliki o trzech nawach. Przebudowa korpusu do formy pseudobazylikowej oraz wzniesienie obecnego prezbiterium miały miejsce w XVI wieku. Wieżę dobudowano w drugiej fazie rozbudowy świątyni. W 1629 kościół został uszkodzony przez pożar. Kościół został spalony częściowo podczas Potopu szwedzkiego w 1655 w wyniku czego runęła ściana północna nawy głównej, odbudowana w 1672. Konsekrowany ponownie w 1680. W 1709 świątynię złupiły wojska szwedzkie. W 1772 zawaliły się sklepienia naw bocznych. Z inicjatywy kolatora Marcelego Ponińskiego odbudowę przeprowadził w 1792 Jan Binder z Kórnika. Obniżono wtedy między innymi nawy boczne i dach nad nawą główną o półtora metra. Zamurowano okno za ołtarzem głównym oraz podwyższono znacznie ławy okienne. Obniżono także wieżę.
W latach 1881-1887 przeprowadzono przebudowę kościoła wg projektu architekta Zygmunta Gorgolewskiego, zmieniając głównie detale i dekorację[2].
Na środku zewnętrznej ściany prezbiterium kościoła wisi drewniana rzeźba Chrystusa ufundowana w 1923 roku przez Helenę i Edwarda Mycielskich. Autorem jest Jakub Juszczyk z Żegociny. Odsłonięcie krzyża odbyło się 1 listopada 1923 roku[3].
Wnętrze
- Ołtarz główny późnorenesansowy, drewniany o bogatej dekoracji snycerskiej, około 1640, z obrazem Wniebowzięcia Matki Bożej z postacią fundatora księdza Bielawskiego (1641). W zakończeniu ołtarza obraz Koronacja Matki Bożej z około 1640.
- W szkarpach wieży wmurowane dwie stare chrzcielnice.
- W nawach bocznych sklepienia krzyżowe z 1792,
- w nawie głównej i prezbiterium strop drewniany kasetonowy z 1881.
- W prezbiterium malowidła ścienne ze scenami z historii Polski pędzla Lwickiego, z końca XIX wieku.
Wnętrze kościoła - W kruchcie z gotyckim sklepieniem żebrowym pod wieżą znajduje się witraż, poświęcony pamięci Dzieci Wrześińskich, w wykonaniu Mariana Turwida, poety i plastyka.
- W nawie południowej obraz Świętej Rozalii, warsztat wielkopolski, połowa XVII wieku.
- W kaplicy cztery portrety trumienne na blasze właścicieli miasta: Aleksandra Ponińskiego (zmarłego w 1633), Adriana Ponińskiego, miecznika poznańskiego (zmarłego w 1678), regimentarza konfederacji tarnogrodzkiej Chryzostoma Gniazdowskiego (zmarłego w 1732) i jego małżonki Barbary z Olewińskich (zmarłej w 1724).
Bibliografia
- Witold Miedziak, Gotycka architektura kościoła farnego pw. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława BM we Wrześni, [w:] Annales UMCS, Artes, Vol. XIV, 1, (2016), s. 25-48.
- J. Kowalski, Gotyk wielkopolski, Poznań 2010, s. 261–293.
- Franciszek Jaśkowiak: Województwo poznańskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1967.
- Regionwielkopolska.pl
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 257 [dostęp 2012-06-22].
- ↑ Gotycka architektura kościoła farnego pw. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława BM we Wrześni, [w:] Annales UMCS, Artes, Vol. XIV, 1, (2016), s. 25-48. | Witold Miedziak..., www.academia.edu [dostęp 2017-11-15] (ang.).
- ↑ Utwór rzeźbiarski małopolskiego artysty w Wielkopolsce Nowości Illustrowne 1924 nr 4 s.3-4 (zdjęcie) [1]
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP we Wrześni
Autor:
Mapa powiatu wrzesińskiego, Polska
Autor: Klabon, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół farny p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława BM z pomnikiem Jana Pawła II
Autor:
Mapa gminy Września, Polska
Autor:
Mapa Wrześni, Polska