Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pilźnie
 A-256 z dnia 07.08.1985 r.[1] | |||||||||||
| kościół klasztorny | |||||||||||
 | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | Pilzno | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||
| Cudowne wizerunki | Obraz Matki Bożej Pocieszenia | ||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Pilzna _location_map.png "Mapa lokalizacyjna Pilzna") | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |||||||||||
Położenie na mapie gminy Pilzno _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Pilzno") | |||||||||||
 49°58′42,16″N 21°17′35,33″E/49,978378 21,293147 | |||||||||||
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (inaczej: kościół św. św. Katarzyny i Barbary[2]) − kościół przy klasztorze karmelitów w Pilźnie, zbudowany w 1. połowie XV wieku dla augustianów.
Klasztor i kościół augustianów powstały w Pilźnie z fundacji króla Władysława Jagiełły z 1403 roku[3]. Gotycki kościół podlegał wielokrotnym przebudowom, był niszczony przez pożary miasta w 1811 roku (odbudowany przed 1826 rokiem) i 1865 roku. Rok później przy nawie świątyni dobudowano niewysoką wieżę nakrytą ostrosłupowym hełmem. W 1841 roku karmelici przejęli klasztor i kościół od zakonu augustianów.
Kościół jest orientowaną, jednonawową murowaną świątynią z zamkniętym trójbocznie prezbiterium i parą bocznych kaplic. Od strony północnej do prezbiterium przylega zakrystia. Nad prowadzącym do niej portalem znajduje się stiukowy kartusz z herbem zakonu karmelitów. Wielokrotne przebudowy spowodowały nadanie gotyckiej budowli cech neoromańskich z elementami neorenesansowymi. Wzmocniona przyporami fasada z gotyckim trójkątnym szczytem i przylegającą do niej również gotycką kruchtą ozdobiona jest neoromańskim fryzem arkadowym i neorenesansowym okulusem. Czterokondygnacyjna wieża, zbudowana na planie czworoboku, w górnej partii przechodzącego w ośmiobok, ma neoromańskie okienka. Zawieszone są w niej trzy dzwony: dwa mniejsze barokowe i większy, fundowany przez braci z klasztoru w 1930 roku. Całość budynku przykryta jest dwuspadowym dachem z wieżyczką na sygnaturkę.
Wnętrze kościoła nakryte jest sklepieniami krzyżowymi i pokryte polichromią figuralną: w nawie i prezbiterium malowaną w 1866 roku, w kaplicy północnej w 1947 roku, zaś w południowej malowaną przez Stanisława Westwalewicza po 1950 roku. W późnorenesansowym ołtarzu głównym umieszczony jest rzeźbiony krucyfiks a przed nim, jako zasuwa obraz Matki Bożej Szkaplerznej. Po bokach ołtarza znajdują się rzeźby świętych Augustyna z Hippony i Tomasza z Akwinu a w zwieńczeniu obraz świętych Katarzyny i Barbary. Ołtarze boczne przy tęczy pochodzą z epoki późnego baroku.
W kaplicy południowej znajduje się barokowy ołtarz z obrazem św. Józefa. Późnorenesansowy ołtarz kaplicy północnej zawiera otoczony lokalną czcią obraz Matki Bożej Pocieszenia, namalowany przez lokalnego artystę w 1663 roku. Sukienki dla obrazu zaprojektował w 1883 roku Jan Matejko. W 2007 roku biskup tarnowski Wiktor Skworc ogłosił dekret oficjalnie potwierdzający status sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia dla kościoła karmelitów[4].
12-głosowe organy na chórze muzycznym zostały przeniesione z kościoła karmelitów na Piasku w Krakowie.
Obok kościoła znajduje się klasztor, zbudowany w 1848 roku. Jest to klasycystyczny piętrowy budynek o fasadzie rozczłonkowanej pilastrami[5].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-06-11].
- ↑ Zabytki | Gmina Pilzno, pilzno.um.gov.pl [dostęp 2022-09-02].
- ↑ "(...)idąc za pobożnym uczuciem i pragnąc uprzedzić dzień sądu Bożego dobrymi uczynkami, w imię Chrystusa zakładamy klasztor braci Pustelników reguły św. Augustyna na cześć Wniebowzięcia N.M.P., Św. Katarzyny i Św. Barbary, dziewic - w mieście naszym Pilźnie, na placu koło wału, bezpośrednio po lewej stronie drogi, prowadzącej ze Lwowa i z Ropczyc do Korczyna. Do tej fundacji oznaczamy i wcielamy trzy place: jeden nasz, a dwa kupione przez zakonników klasztoru św. Katarzyny na Kazimierzu, przy pomocy pobożnych osób", cytat z aktu fundacyjnego za:Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pilźnie [dostęp 30 sierpnia 2009]
- ↑ "Currenda. Pismo urzędowe Diecezji tarnowskiej". currenda.diecezja.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-13)]. [dostęp 14 lutego 2011]
- ↑ Andrzej Matuszczyk, Pogórze Karpackie, Tarnów: Oddział PTTK [Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego] „Ziemi Tarnowskiej”, 1995, ISBN 83-903260-1-9, OCLC 891189204.
Bibliografia
- Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej [dostęp 2012-09-03]
- Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pilźnie [dostęp 14 lutego 2011]
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Marcin Kuna, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pilzno - zespół klasztorny karmelitów: kościół św. Katarzyny i Barbary, wnętrze (zabytek nr A-256 z 7.08.1985)
Autor: Creysmon07, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na kościół i klasztor oo. Karmelitów w Pilźnie wykonany z wieży kościoła parafialnego.