Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie
 261 z dnia 18 lipca 1960[1] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Żelechowa  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Żelechów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Żelechów") | |||||||||||||
 51°48′37,6″N 21°53′45,0″E/51,810444 21,895833 | |||||||||||||
Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie – główna świątynia tutejszej parafii. Jest to neobarokowy budynek, usytuowany w rozwidleniu ulic Długiej i Krótkiej, na krawędzi wzniesienia na którym znajduje się miasto. Takie położenie daje wrażenie dodatkowej wysokości budynku. Wnętrze urządzone jest w stylu barokowym.
Historia
Budowa murowanego kościoła z fundacji Stanisława Linkhauza rozpoczęła się w 1692 roku, po spłonięciu 2 maja tegoż roku stojącego w tym samym miejscu drewnianego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława i kaplicy pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny fundacji rodziny Leżeńskich wybudowanej w 1644 roku[3]. Kościół drewniany pochodził prawdopodobnie z 1326 roku, wspominał o nim Jan Długosz: Zyelyechow jest miastem mającym kościół parafialny drewniany. Łany miejskie dają dziesięcinę wartości 20 grzywien biskupowi krakowskiemu. Folwark rycerski daje dziesięcinę plebanii, wartości 4 grzywien.
W 1692 roku powstała także tymczasowa, drewniana kaplica fundacji Stanisława Linkauza. Budowa trwała bardzo długo z powodu błędów w projekcie ks. J. Ciołkoszewicza, które doprowadziły do pęknięć w stropie budynku, jak również z powodu braku funduszy[4]. Rozmiary kościoła po ukończeniu wynosiły 26 metrów długości i 15 metrów szerokości. Także z powodów finansowych świątynia po ukończeniu nie miała jeszcze ołtarza głównego, a do nabożeństw wykorzystywano ołtarze boczne. W 1867 przebudowano wnętrze wykonując ołtarze boczne i główny, pracami kierował ks. Andrzej Krasuski. Znacząca przebudowa miała miejsce w latach 1889–1894, dobudowano wtedy nawy boczne i wieże, nadając budynkowi neobarokowy wygląd. Do kościoła sprowadzono wtedy organy z Warszawy i wykonano nową ambonę. Przebudowa miała miejsce gdy proboszczem był ks. Konstanty Bieńkowski. Autorem projektu nowej fasady był architekt Karol Kozłowski.
Oryginalne dzwony zostały wywiezione przez Rosjan podczas I wojny światowej.
W 1960 roku kościół wpisano do rejestru zabytków[1].
Otoczenie
Kościół otoczony jest murem, przy którym znajduje się grota Najświętszej Marii Panny, i zabytkowa kostnica. Z tyłu świątyni znajdują się pozostałości dawnego cmentarza, a pod budynkiem katakumby. W pobliżu mieści się także siedziba parafii, a zarazem dekanatu żelechowskiego. Przy ulicy Długiej znajduje się dom Sióstr Opatrzności Bożej i inne budynki parafialne.
Wyposażenie
Przedmioty cenne i zabytkowe:
- krzyż ołtarzowy z korpusem Chrystusa z kości słoniowej
- chrzcielnica rokokowa z XVIII wieku
- monstrancja z 1741 roku
- kielich gładki pochodzący z Gdańska
- ornat z XVIII wieku
- krzyż procesyjny w kostnicy kościelnej.
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 14 [dostęp 2015-10-01].
- ↑ Organy - Polskie Wirtualne Centrum Organowe, www.organy.pro [dostęp 2017-11-24].
- ↑ (Grzegorz Szymczak: 1000 dat z historii Żelechowa i okolic. Rozdział 5. XVII wiek. [dostęp 2007-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].)
- ↑ Koszt budowy ponosił Stanisław Mateusz Rzewuski, w 1728 cały ciężar budowy przejął wojewoda podolski i hetman wielki koronny Wacław Rzewuski.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu garwolińskiego, Polska
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Aneta Lazurek, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Żelechów - neobarokowy, rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Zwiastowania NMP oraz ogrodzenie i brama (zabytek nr 261 z 18.07.1960)
Autor:
Mapa gminy Żelechów, Polska
Autor: Aneta Lazurek, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
neobarokowy, rzymskokatolicki kościół parafialny pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny;
wnętrze
Żelechów, ŻelechówAutor:
Mapa miasta Żelechów, Polska