Kościół i klasztor Franciszkanów w Jaśle

Kościół Franciszkanów w Jaśle
Sanktuarium św. Antoniego w Jaśle (Sanktuarium Antoniańskie)
kościół parafialny i sanktuarium
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Jasło

Adres

ul. Fryderyka Chopina 1[1]

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Antoniego Padewskiego

Wezwanie

św. Antoniego z Padwy

Wspomnienie liturgiczne

13 czerwca

Strona internetowa
Klasztor franciszkanów w Jaśle
Ilustracja
Dom katechetyczny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Jasło

Kościół

Kościół katolicki

Rodzaj klasztoru

siedziba parafii

Właściciel

franciszkanie

Prowincja

św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krakowie

Gwardianat

o. Paweł Sroka OFMConv.[2]

Typ zakonu

męski

Liczba zakonników

8

Położenie na mapie Jasła
Mapa konturowa Jasła, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor franciszkanów w Jaśle”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Klasztor franciszkanów w Jaśle”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Klasztor franciszkanów w Jaśle”
Ziemia49°44′38″N 21°28′00″E/49,743889 21,466667

Kościół i klasztor Franciszkanów w Jaślekościół i zespół klasztorny w Jaśle.

Podlega franciszkańskiej Prowincji św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krakowie.

Historia

Zakonnicy franciszkańscy pojawili się w Jaśle w październiku 1899[3][4][5]. W tym roku konwent powołał prowincjał o. Benigny Chmura[6].

Fasada kościoła - postacie świętych

Początkowo mieszkali w wynajętej kamienicy, a później zakupili inną i tam się przenieśli[3]. Nabożeństwa odprawiali początkowo w kościele gimnazjalnym[3]. Klasztor założono wykorzystując darowaną celowo w testamencie przez ks. Jana Mazurkiewicza kwotę 15 tys. złr.[3]. Od 1903 do 1904 wybudowano własny kościół u zbiegu ulic Władysława Jagiełły wzgl. Długiej i Adama Mickiewicza[3][4][5]. 31 grudnia 1904 został poświęcony wybudowany kościół[7]. W głównym ołtarzu znajdowała się figura św. Antoniego (wykonał ją Antoni Popiel)[5]. Od 1906 franciszkanie zamieszkiwali w zakupionym domu przy kościele[3][4]. 27 lutego 1907 świątynia została erygowana[3][4]. Jej patronem został św. Antoni Padewski[4].

Do początku lat 30. XX wieku klasztor jasielski (tak jak inne franciszkańskie konwenty na Podkarpaciu) podlegał prowincji we Lwowie, a następnie został podporządkowany prowincji w Krakowie[8].

Podczas II wojny światowej w trakcie nadejścia frontu wschodniego kościół został zniszczony – według różnych wersji w wyniku działań Armii Czerwonej[3][4] lub Niemców[5]. Po wojnie kaplica została ustanowiona w klasztorze przy ul. A. Mickiewicza 4[3]. Nowy klasztor budowano w latach 1948-1952[3][4]. Po odwilży z 1956 uzyskano od władz PRL pozwolenie na budowę nowego kościoła, który budowano w latach 1957-1963 u zbiegu ulic 3 Maja i Fryderyka Szopena[5][3][4]. Projektantem budynku był Zbigniew Kupiec[4]. Kościół został poświęcony 6 października 1963[4]. Do 1975 w prezbiterium stała figura św. Antoniego[4]. W tymże roku przebudowano ołtarze boczne[4]. Figura św. Antoniego trafiła do nawy[4]W 1969 na wieży zawieszono 3 dzwony - dwa z ludwisarni Jana Felczyńskirgo oraz jeden zabytkowy, z roku 1933, odlanego przez Karola Schwabe. Mają tony h', a', e'[9]. W latach 70. umieszczono organy[4]. 11 maja 1980 biskup przemyski Ignacy Tokarczuk konsekrował kościół[3][4].

Od 23 lutego 1969 funkcjonuje parafia św. Antoniego Padewskiego (wydzielona z parafii farnej)[5][3][4]. Pod koniec lat 80. podjęto rozbudowę klasztoru[3].

27 marca 1996 św. Antoni Padewski został ustanowiony patronem miasta Jasła[3]. Dekretem z 1 stycznia 1997 biskupa Kazimierza Górnego z dniem ustanowił w kościele Sanktuarium św. Antoniego Padewskiego[3][4]. 1 października 1998 rozpoczęły się łączone obchody 100-lecia przybycia franciszkanów do Jasła oraz 30-lecia istnienia parafii[5].

Upamiętnienie

Do 1988 w kościele ustanowiono 18 tablic pamiątkowych upamiętniających poległych, pomordowanych i zmarłych mieszkańców Jasła: jedna ku czci poległych żołnierzy Wojska Polskiego, jedna ku czci ofiar wojny i terroru, dwie honorujące mjr. Henryka Dobrzańskiego oraz 14 tablic na cześć indywidualnych osób (np. pamięci gen. Tadeusza Klimeckiego)[10].

Zakonnicy

Niekompletna lista przełożonych:

Gwardiani rezydencji

Gwardiani konwentu

W klasztorze jasielskim przebywali zakonnicy: o. Peregryn Haczela, o. Ludwik Szetela.

Przypisy

  1. Kontakt. franciszkaniejaslo.pl. [dostęp 2020-06-03].
  2. Wspólnota Braci. franciszkaniejaslo.pl. [dostęp 2020-06-03].
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p Jasło. franciszkanie.pl, 2017-04-17. [dostęp 2020-06-03].
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Kalwaria Pacławska. Przełożeni klasztorów i formacji. franciszkanie.pl, 2016-05-08. [dostęp 2020-06-03].
  5. a b c d e f g h i Zdzisław Świstak. 1000-lecie franciszkanów w Jaśle i 30-lecie parafii św. Antoniego. „Nowe Podkarpacie”. Nr 40, s. 8, 7 października 1998. 
  6. Benigny Chmura - prowincjał przełomu wieków. franciszkanie.pl, 2009-04-01. [dostęp 2020-06-03].
  7. Benigny Chmura, Feliks Bogaczyk. Korespondencya. „Echo Przemyskie”. Nr 4, s. 2, 12 stycznia 1905. 
  8. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1931. Przemyśl: 1931, s. 180. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1934. Przemyśl: 1934, s. 183.
  9. Kacper Janiga, Odcinek specjalny. Dzwony kościoła pw. św. Antoniego w Jaśle (OO. Franciszkanie). Plenum z wieży, 29 lipca 2019.
  10. Województwo krośnieńskie. W: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa / Sport i Turystyka, 1988, s. 388. ISBN 83-217-2709-3.
  11. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1900. Przemyśl: 1899, s. 263.
  12. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1901. Przemyśl: 1901, s. 263.
  13. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1902. Przemyśl: 1901, s. 263.
  14. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1903. Przemyśl: 1902, s. 276.
  15. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1904. Przemyśl: 1903, s. 289.
  16. Wybrany w styczniu 1904. Kronika. Z zakonu oo. Franciszkanów. „Dziennik Polski”. Nr 37, s. 2, 23 stycznia 1904. 
  17. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1905. Przemyśl: 1904, s. 289.
  18. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1906. Przemyśl: 1905, s. 290.
  19. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1907. Przemyśl: 1906, s. 290.
  20. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 435.
  21. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1908. Przemyśl: 1907, s. 291.
  22. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 435.
  23. Kronika. † Ks. Feliks Bogaczyk. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 4, s. 3, 22 maja 1910. 
  24. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1909. Przemyśl: 1908, s. 291.
  25. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 478.
  26. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1910. Przemyśl: 1909, s. 302.
  27. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 478.
  28. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1911. Przemyśl: 1910, s. 301.
  29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 498.
  30. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1912. Przemyśl: 1911, s. 308.
  31. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 497.
  32. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1913). Przemyśl: 1912, s. 275.
  33. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 552.
  34. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1914). Przemyśl: 1913, s. 280.
  35. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 553.
  36. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 1039.
  37. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 988.
  38. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1917). Przemyśl: 1916, s. 262.
  39. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 1020.
  40. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1078.
  41. Elenchus Cleri Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1924. Przemyśl: 1924, s. 108.
  42. Pamiętamy o zmarłych braciach franciszkanach. franciszkaniejaslo.pl. [dostęp 2020-06-03].
  43. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1928. Przemyśl: 1928, s. 179.
  44. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1929. Przemyśl: 1929, s. 179.
  45. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1930. Przemyśl: 1930, s. 178.
  46. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1931. Przemyśl: 1931, s. 181.
  47. Schematismus Universi Venerabilis Cleri saecularis et regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1934. Przemyśl: 1934, s. 184.
  48. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1935. Przemyśl: 1935, s. 128.
  49. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1937. Przemyśl: 1937, s. 187.
  50. Konstanty Onoszko. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2020-06-03].
  51. Jan Łucki: ... Cokolwiek by nie rzec - będzie mało i nie do końca. .... franciszkaniejaslo.pl, 2008-05-31. [dostęp 2021-06-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
Jasło location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Jaslo kosciol sw. Antoniego dom katechetyczny 21.04.09 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom katechteyczny przy kościele św. Antoniego w Jaśle.