Kości śródręcza

Kości śródręcza
Schemat kości śródręcza
Złamanie kości śródręcza

Kości śródręcza (łac. ossa metacarpalia, ossa metacarpi) – pięć kości składających się na śródręcze (łac. metacarpus) człowieka[1]. Oznacza się je cyframi rzymskimi poczynając od strony promieniowej[1].

Kości śródręcza należą do kości długich, w ich budowie można wyróżnić trzon (łac. corpus), podstawę (koniec bliższy, łac. basis) i głowę (koniec dalszy, łac. caput)[1]. Od strony podstawy kości śródręcza łączą się stawowo z nadgarstkiem i sąsiednimi kośćmi śródręcza. Od strony głowy łączą się z paliczkami bliższymi[1].

Między kośćmi śródręcza znajdują się cztery przestrzenie międzykostne śródręcza (łac. spatia interossea metacarpi), które wypełnione są mięśniami międzykostnymi[1].

I kość śródręcza (łac. os metacarpale I) jest najkrótsza i najgrubsza. Na powierzchni dłoniowej głowy znajdują się dwa małe pola dla okrągławych kostek, tzw. trzeszczek (łac. ossa sesamoidea), objętych ścięgnami mięśnia zginacza krótkiego kciuka i mięśnia przywodziciela kciuka[1]. Podstawa łączy się siodełkowatą powierzchnią stawową z kością czworoboczną większą, a po stronie promieniowej posiada guzek, do którego przyczepia się mięsień odwodziciel długi kciuka. Do łokciowego brzegu trzonu przyczepia się boczna głowa I mięśnia międzykostnego grzbietowego, a do brzegu promieniowego – mięsień przeciwstawiacz kciuka[1].

II kość śródręcza (łac. os metacarpale II) jest najdłuższą z kości śródręcza. Podstawa łączy się z kością główkowatą, kością czworoboczną większą, kością czworoboczną mniejszą i I kością śródręcza. Do powierzchni grzbietowej podstawy przyczepia się mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka, a do powierzchni dłoniowej – mięsień zginacz promieniowy nadgarstka i mięsień zginacz krótki kciuka[1].

III kość śródręcza (łac. os metacarpale III) jest zwykle nieco krótsza niż II kość śródręcza. Od strony promieniowej na powierzchni grzbietowej podstawy znajduje się wyrostek rylcowaty (łac. processus styloideus), będący miejscem przyczepu mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka. III kość śródręcza łączy się powierzchniami stawowymi z II i IV kością śródręcza oraz z kością główkowatą[1].

IV kość śródręcza (łac. os metacarpale IV) jest krótsza i cieńsza niż III kość śródręcza. Łączy się z III i V kością śródręcza, a także z kośćmi główkowatą i haczykowatą[1].

V kość śródręcza (łac. os metacarpale V) łączy się z IV kością śródręcza i kością haczykowatą. Na jej podstawie od strony łokciowej znajduje się guzek, będący miejscem przyczepu ścięgna mięśnia prostownika łokciowego nadgarstka. Do powierzchni grzbietowej trzonu przyczepia się IV mięsień międzykostny grzbietowy, tam także są położone ścięgna mięśnia prostownika palca małego i mięśnia prostownika palców[1].

Jednym z najczęstszych złamań w obrębie ręki jest złamanie szyjki piątej kości śródręcza. Ten typ złamania określa się jako „złamanie bokserskie”, ponieważ zwykle występuje u osób, które uderzają zaciśniętą pięścią w ścianę lub inny twardy przedmiot[2]. Do typu „złamania bokserskiego” zalicza się także złamanie podstawy I kości śródręcza[3].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 471–475, ISBN 978-83-200-4323-5.
  2. David Brown, Randall Neumann: Sekrety ortopedii. Wrocław: Urban&Partner, 2006, s. 204. ISBN 83-89581-98-1.
  3. Tomasz Żuk, Artur Dziak, Andrzej Gusta: Podstawy ortopedii i traumatologii. Warszawa: PZWL, 1980, s. 255.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Metacarpals numbered-en.svg
The metacarpus (of the right hand) is the intermediate part of the hand skeleton that is located between the fingers distally and the carpus which forms the connection to the forearm.
Star of life2.svg
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.

This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.

Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.
Metacarpal fractures.jpg
Autor: Garrulus z Galtür, Tirol, Licencja: CC BY 2.0
Multiple fractures of the metacarpals (aka broken hand).
Metacarpal bones (left hand) - animation01.gif
Autor: BodyParts3D is made by DBCLS. Rendering the image is by was_a_bee, using Blender., Licencja: CC BY-SA 2.1 jp
Metacarpal bones (shown in red).