Kościoły feministyczne

Kościoły feministyczne to Kościoły, grupy i związki religijne chrześcijańskie (głównie protestanckie i pochodzące z katolicyzmu) oraz neopogańskie i spirytualistyczne, które głoszą równouprawnienie w sprawowaniu kapłaństwa oraz w życiu religijnym i społecznym, (nierzadko z tendencją do wyróżniania kobiet) od początku swojego istnienia jako część doktryny wiary.

Kościoły chrześcijańskie swój feminizm opierają na tzw. chrześcijaństwie feministycznym i często głoszą także inne radykalne reformy społeczne, np. dawniej abolicjonizm, a obecnie równouprawnienie mniejszości seksualnych i etnicznych oraz pacyfizm chrześcijański.


Poszczególne Kościoły feministyczne

Do Kościołów feministycznych należą:

  • Nurt chrześcijański:
  • Nurt neopogański:
  • Nurt spirytualistyczny:
    • Kościół Spirytualistyczny

Nurt chrześcijański

Kościoły feministyczne wyrosły na gruncie kultu maryjnego, powszechnego w katolicyzmie i prawosławiu, a także tendencji do równouprawnienia płci w protestanckich Kościołach reformowanych. Wielu teologów uważało za nierozwiązywalny dylemat łączenie kultu Maryi (lub jej roli jako matki Zbawiciela) z jednoczesnym pozbawieniem kobiet prawa do kapłaństwa oraz z określaniem ich jako gorsze i z natury podporządkowane mężczyznom. Wyraźne tendencje feministyczne pojawiły się wśród angielskich i amerykańskich kwakrów w XVIII w. Wówczas Matka Ann Lee utworzyła protestancki Kościół szejkersów, głoszący równouprawnienie kobiet także w kapłaństwie i określający swoją założycielkę jako "kobiecą manifestację Boga".

Polska (wówczas pod zaborami) była jednym z pierwszych krajów, w których pojawiło się chrześcijaństwo feministyczne. W 1893 katolicka wówczas "Mateczka" Feliksa Kozłowska, młoda zakonnica i mistyczka, zaczęła głosić swoje objawienia, w wyniku których powstało Dzieło Wielkiego Miłosierdzia. Gdy Stolica Apostolska uznała objawienia za fałszywe i ekskomunikowała Kozłowską, powstał odrębny Kościół Mariawitów (nazwany od łacińskich słów Mariae Vita czyli Życie Maryi). Lider Kościoła Mariawitów, bp Jan Maria Michał Kowalski, wprowadził liczne reformy, m.in. kapłaństwo kobiet (już w 1929), małżeństwa księży z zakonnicami czy uznanie Feliksy Kozłowskiej za wcielenie Ducha Świętego. Doprowadziło to do rozłamu w ramach mariawityzmu. Kościół Starokatolicki Mariawitów odrzucił te "nowinki", a zwolennicy reform zawiązali w 1935 r. Kościół Katolicki Mariawitów, który szczególnie akcentuje "kobiecy aspekt" Boga (Maryja jest Bogiem Wcielonym) i kult założycielki jako "wcielenia Ducha Świętego" oraz kapłaństwo kobiet. Ten odłam mariawitów uznaje Trójcę Świętą jako Maryję-Boga Wszechmogącego, jej syna Jezusa oraz "Mateczkę"-Ducha Świętego. Obecnie (2011) ma około 2000 wiernych, kierowanych przez 3 biskupki i 8 kapłanek.

W latach 70. pojawiło się współczesne chrześcijaństwo feministyczne, inspirowane feminizmem II fali (np. ruch Kościół Kobiet), obecne wśród wyznawców wszystkich większych wyznań chrześcijańskich, które domaga się równouprawnienia kobiet w życiu Kościołów (uważanych za patriarchalne) i w wielu Kościołach protestanckich już wprowadziło kapłaństwo kobiet. Tę formę oficjalnie przyjął także Kościół Episkopalny w USA (jeden z członków Wspólnoty Anglikańskiej) i na jego czele stoi obecnie pani prymas Katherine Shori-Jefferts.

Nurt neopogański

W XX w. ożywił się nurt neopogański, który podkreśla wyjątkowość kobiet w kapłaństwie i magii, opierając się na neolitycznych kultach matriarchalnych oraz tradycji szamanek i czarownic.

Nurt spirytualistyczny

Spirytualizm religijny, zapoczątkowany przez siostry Fox w połowie XIX w. od początku przyznawał wyjątkową rolę kobietom, które do dziś stanowią większość mediów-pośredniczek, przywołujących podczas nabożeństw duchy zmarłych.

Zobacz też

Linki zewnętrzne